27/04/2024 03:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 28/01/2020 00:06
Nguyên tác
謀吾國土誑吾和，
得此侵侵又顧他。
國是苟圖為氣運，
天書未必限山河。
捐生有義奚臚酒，
共濟無人莫獨歌。
不見宋廷忠氣協，
契丹雖傑莫誰何。
Phiên âm
Mưu ngô quốc thổ cuống ngô hoà,
Đắc thử xâm xâm hựu cố tha.
Quốc thị cẩu đồ vi “khí vận”,
Thiên thư vị tất hạn sơn hà.
Quyên sinh hữu nghĩa hề lô tửu,
Cộng tế vô nhân mạc độc ca.
Bất kiến Tống đình trung khí hiệp,
Khiết Đan tuy kiệt mạc thuỳ hà.Bản dịch của Việt Thao
Cướp đất ta rồi lại dối hoà,
Chiếm xong lại muốn lấn dần ra.
Đặt điều “khí vận” an bài số,
Chẳng kể sách trời định nước ta.
Vì nghĩa quên mình đâu thiết rượu
Không người chí hướng chớ nên ca.
Tống triều ai nấy cùng chung sức
Quân Khiết dù hăng mấy cũng tà.
Trước nguy cơ xâm lược của giặc Pháp, triều đình Tự Đức bấy giờ có hai phe chủ hoà và chủ chiến. Đứng đầu phe chủ hoà là Trần Tiễn Thành 陳踐誠 (1813-1883), cho rằng nước ta gặp lúc suy là do “khí vận” xui nên, dù cho cố gắng vượt thoát cũng chẳng được nào. Phe chủ chiến kịch liệt đả kích luận điệu cầu an chủ bại ấy, có Trần Văn Gia. Bài thơ này trong thi tập Gián viện xướng thù thể hiện quan điểm chủ chiến.