29/03/2024 17:48Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Biệt thi kỳ 1
別詩其一

Tác giả: Tô Vũ - 蘇武

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Hán
Đăng bởi Vanachi vào 17/11/2008 09:34

 

Nguyên tác

骨肉緣枝葉,
結交亦相因。
四海皆兄弟,
誰為行路人。
況我連枝樹,
與子同一身。
昔為鴛與鴦,
今為參與辰。
昔者長相近,
邈若胡與秦。
惟念當離別,
恩情日以新。
鹿鳴思野草,
可以喻嘉賓。
我有一樽酒,
欲以贈遠人。
願子留斟酌,
敘此平生親。

Phiên âm

Cốt nhục[1] duyên chi diệp,
Kết giao diệc tương nhân[2].
Tứ hải giai huynh đệ,
Thuỳ vi hành lộ nhân?[3]
Huống ngã liên chi thụ[4],
Dữ tử đồng nhất thân.
Tích vi uyên dữ ương,
Kim vi Sâm dữ Thần[5].
Tích giả trường tương cận,
Mạc nhược Hồ dữ Tần[6].
Thuỳ niệm đương ly biệt,
Ân tình nhật dĩ tân.
Lộc minh[7] tư dã thảo,
Khả dĩ dụ gia tân.
Ngã hữu nhất tôn tửu,
Dục dĩ tặng viễn nhân.
Nguyện tử lưu châm chước,
Tự thử bình sinh thân.

Dịch nghĩa

Cốt nhục như là cành lá,
Bạn kết giao với nhau cũng như vậy.
Người trong bốn biển đều là anh em,
Có ai là người cô độc lẻ loi trên đường.
Huống hồ ta như cây liền cành,
Cùng với anh chung một thân.
Xưa như là chim uyên và ương,
Nay như sao Sâm và Thần.
Xưa thường ở bên nhau,
Tự nhủ chớ như Hồ và Tần.
Có ai nghĩ tới ngày ly biệt hôm nay,
Ân tình ngày càng thêm nhiều.
Hươu kêu nhớ cỏ nội,
Có thể dùng đãi khách quý.
Ta có một chén rượu,
Muốn tiễn tặng người đi xa.
Mong anh rót đầy chén,
Từ nay thân thiết mãi.

Bản dịch của Điệp luyến hoa

Cốt nhục như cành lá,
Kết giao cũng vậy thôi.
Bốn biển đều huynh đệ,
Có ai bước lẻ loi?
Huống tôi cây liền nhánh,
Cùng anh như một thân.
Xưa là uyên với ương,
Nay là Sâm với Thần.
Xưa thường bên nhau mãi,
Nay cách tựa Hồ, Tần.
Ai hay ngày ly biệt,
Ân tình gấp bội phần.
Hươu kêu nhớ cỏ nội,
Nguôi bớt lòng khách tân.
Tôi có một chén rượu,
Muốn tặng người xa thân.
Mong anh rót đầy chén,
Giữ mãi mối tình thâm.
Văn tuyển chép bốn bài thơ của Tô Vũ gửi Lý Lăng dưới tựa đề là Tô Tử Khanh thi 蘇子卿詩, cho là thơ của Tô Vũ gửi Lý Lăng. Ngọc đài tân vịnh chỉ chép kỳ hai, dưới tựa là Tô Vũ lưu biệt thê 蘇武留別妻 (Tô Vũ từ biệt vợ). Một số khảo chứng gần đây lại cho rằng những bài thơ này thực chất do người đời đó giả Tô Vũ viết.

[1] Chỉ anh em ruột thịt.
[2] Nương tựa nhau. Câu này ý nói bạn bè cũng như anh em ruột thịt vậy.
[3] Hai câu này lấy ý từ Luận ngữ viết “Tứ hải chi nội giai vi huynh đệ, quân tử hà hoạn hồ vô huynh đệ?” 四海之內皆為兄弟,君子何患乎無兄弟? (Người trong bốn biển đều là anh em, quân tử gặp nạn sao không có anh em?).
[4] Tức liên lý thụ 連理樹, hai cành cây liền nhau cùng sống mà không cùng gốc hoặc không cùng cây, thông thường dùng để chỉ vợ chồng, ở đây chỉ tình anh em.
[5] Tên hai sao, sao Thần còn có tên là Thương 商. Sao Sâm và Thần sao này ló thì sao kia lặn, không bao giờ cùng xuất hiện, ở đây dùng để ám chỉ hai người xa cách, không thấy được nhau.
[6] Hồ ám chỉ ngoài, Tần ám chỉ trong lãnh thổ Trung Quốc thời đó, ý nói xa xôi.
[7] Bài Lộc minh trong Thi kinh viết “U u lộc minh, Thực dã chi bình. Ngã hữu gia tân, Cổ sắt xuy sinh” 呦呦鹿鳴,食野之苹。我有嘉賓,鼓瑟吹笙 (Tiếng hươu kêu u u, Ăn cỏ hao trên nội. Ta có tân khách, Đàn trống thổi sênh) nguyên ý chỉ lòng nhiệt tình đãi khách, ở đây mượn để chỉ tình cảm thâm hậu.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Tô Vũ » Biệt thi kỳ 1