20/04/2024 11:07Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nguyên
Đăng bởi tôn tiền tử vào 05/12/2018 10:48
Nguyên tác
君家重峰下，
我家大溪頭。
君家門前水，
我家門前流。
我行久別家，
思憶故鄉水。
況乃故鄉人，
相見六千里。
十年在揚州，
五年在京城。
不見故鄉人，
見君難為情。
見君情尚爾，
別君奈何許？
送君遽不堪，
憶君良獨苦。
君歸過江上，
為問水中魚。
別時魚尾赤，
別後今何如？
Phiên âm
Quân gia Trùng Phong hạ,
Ngã gia Đại Khê[1] đầu.
Quân gia môn tiền thuỷ,
Ngã gia môn tiền lưu.
Ngã hành cửu biệt gia,
Tư ức cố hương thuỷ.
Huống nãi cố hương nhân,
Tương kiến lục thiên lý[2].
Thập niên tại Dương Châu,
Ngũ niên tại kinh thành[3].
Bất kiến cố hương nhân,
Kiến quân nan vi tình.
Kiến quân tình thượng nhĩ,
Biệt quân nại hà hử?
Tống quân cự bất kham,
Úc quân lương độc khổ.
Quân quy quá giang thượng,
Vị vấn thuỷ trung ngư.
Biệt thời ngư vĩ xích[4],
Biệt hậu kim hà như?Dịch nghĩa
Nhà bác ở chân núi Trùng Phong
Nhà tôi ở đầu nguồn Đại Khê
Trước cửa nhà bác có con sông
Trước cửa nhà tôi có dòng nước chảy
Tôi xa nhà đã lâu
Rất nhớ sông nước ở quê hương
Huống chi là người làng
Gặp nhau ở đây xa quê sáu nghìn dặm
Tôi ở Dương Châu mười năm
Rồi lại ở kinh thành năm năm
Chẳng gặp ai là người làng cả
Nay gặp bác thật là ngỡ ngàng
Thấy bác là người cũng nặng tình quê cũ
Chia tay với bác thì biết nói làm sao
Tiễn chân bác lòng thấy nghẹn ngào
Nhớ bác mà lòng dạ cứ nao nao
Bác về đi qua sông
Cho tôi hỏi thăm cá ở đó
Khi tôi ra đi thì đuôi cá đỏ
Chẳng biết từ bấy đến nay thì như thế nàoBản dịch của Lê Xuân Khải
Bác nhà bên núi Trùng Phong
Nhà tôi thì ở đầu dòng Đại Khê
Trước nhà bác nước chảy qua
Trước nhà tôi có hiền hoà dòng trôi
Tôi xa nhà đã lâu rồi
Nhớ sông nhớ nước chẳng nguôi trong lòng
Huống chi bác lại người làng
Xa sáu nghìn dặm đất đường gặp nhau
Mười năm ở đất Dương Châu
Năm năm cũng đã ở lâu Kinh Kỳ
Người làng chẳng gặp một ai
May sao gặp bác cả hai ngỡ ngàng
Thấy bác người nặng tình làng
Bây giờ tiễn bác nói năng thế nào
Chân tiễn bác dạ nghẹn ngào
Nhớ bác những thấy nao nao trong lòng
Bác về thuận gió xuôi dòng
Cho tôi hỏi cá ở sông một lời
Khi đi thấy cá đỏ đuôi
Sau bao xa cách cá rày ra sao?
Nguyễn Tử Kính là bạn thân của tác giả, chưa rõ về thân thế sự nghiệp.
[1] Tức khe Cổ Điền ngày nay, một nhánh của Mân giang.
[2] Sáu nghìn dặm, khoảng cách giữa Bắc Kinh và quê tác giả.
[3] Chỉ Bắc Kinh, đại đô của nhà Nguyên.
[4] Người xưa cho là cá mà vất vảy thì đuôi biến thành màu đỏ, và cũng để tượng trưng cho cuộc sồng gian khổ của dân. Bốn câu cuối ý tác giả nhờ Nguyễn Tử Kính thay mình hỏi thăm các phụ lão và người thân ở quê nhà. Khi tác giả xa quê, cuộc sống của dân còn khổ lắm, sau bấy năm xa cách, nay đã như thế nào?