26/04/2024 04:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 16/03/2015 11:58
Nguyên tác
世儒多汩沒，
夫子獨聲名。
獻納開東觀，
君王問長卿。
皂雕寒始急，
天馬老能行。
自到青冥裏，
休看白髮生。
Phiên âm
Thế nho đa mịch một,
Phu tử độc thanh danh.
Hiến nạp khai Đông Quán[1],
Quân vương vấn Trường Khanh[2].
Tạo điêu hàn thuỷ cấp,
Thiên mã lão năng hành.
Tự đáo thanh minh lý,
Hưu khan bạch phát sinh.Dịch nghĩa
Nhà nho trên đời phần lớn là lùi xùi,
Riêng mình ông là có danh tiếng.
Vì công tác dâng và nộp nên mới sinh ra Đông Quán,
Nhà vua đã hỏi ý kiến Trường Khanh.
Chim ó đen gặp lạnh càng thử sức bay lẹ,
Ngựa nhà vua tuy già nhưng vẫn cứ chạy nhanh.
Khi lên tới bầu trời rồi,
Đừng có để ý gì đến tóc bạc mọc ra nữa.Bản dịch của Phạm Doanh
Nho trên đời, phần đông lận đận,
Mà riêng ông danh phận sớm thành.
Đông Quán có sách dâng nhanh,
Nhà vua cần hỏi Trường Khanh nhiều điều.
Ó đen lạnh, bay cao thử sức,
Thân ngựa già chạy được đường xa.
Trời cao đã tới rồi mà,
Thôi đừng để ý tóc hoa làm gì.
[1] Tức Đông Quán Hán ký 東觀漢記, một bộ sách gồm 143 quyển, ghi lại thành tựu văn hoá đời Đông Hán, từ Quang Vũ Đế tới Linh Đế, do Lưu Trân 劉珍 và Diên Đốc 延篤 đời Hán soạn. Nhân vì văn phòng soạn đặt tại Đông Quán nên vì thế mang tên.
[2] Tư Mã Tương Như 司馬相如, người đất Thục (Thành Đô, Tứ Xuyên) đời Tây Hán, giỏi viết phú.