26/04/2024 17:48Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 15/03/2015 19:27
Nguyên tác
翰林逼華蓋，
鯨力破滄溟。
天上張公子，
宮中漢客星。
賦詩拾翠殿，
佐酒望雲亭。
紫誥仍兼綰，
黃麻似六經。
內頒金帶赤，
恩與荔枝青。
無復隨高鳳，
空餘泣聚螢。
此生任春草，
垂老獨漂萍。
儻憶山陽會，
悲歌在一聽。
Phiên âm
Hàn lâm bức hoa cái,
Kình lực phá thương minh.
Thiên thượng Trương công tử[1],
Cung trung Hán khách tinh[2].
Phú thi thập thuý điện[3],
Tá tửu vọng vân đình.
Tử cáo[4] nhưng kiêm oản,
Hoàng ma tự lục kinh[5].
Nội ban kim đới xích,
Ân dữ lệ chi thanh.
Vô phục tuỳ Cao Phụng[6],
Không dư khấp tụ huỳnh[7].
Thử sinh nhiệm xuân thảo,
Thuỳ lão độc phiêu bình.
Thảng ức Sơn Dương[8] hội,
Bi ca tại nhất thinh.Dịch nghĩa
Viện hàn lâm còn cao hơn cả hoa cái,
Sức mạnh như con cá kình vùng vẫy nơi biển xanh.
Vua ở trên thì dưới có Trương công tử,
Trong cung, là sao khách nhà Hán.
Về sáng tác thơ ông cầm đầu điện biếc,
Dâng rượu như hướng về đình trên mây cao.
Bản văn của nhà vua ban ra màu đỏ được cột kỹ.
Giấy làm bằng sợi gai vàng nối tiếp sáu kinh.
Trong cung cấm chia cho đai vàng đỏ ối,
Ơn vua ban trái vải tươi.
Không chịu theo Cao Phụng,
Khóc qua loa cho đám đom đóm.
Đời này cứ phó mặc cho cỏ xuân,
Tới già như một cánh bèo trôi cô đơn.
Hoặc có nhớ tới cuộc gặp gỡ ở Sơn Dương,
Bài ca buồn chỉ có một điệu sáo thôi.Bản dịch của Phạm Doanh
Làn lâm gần đỉnh chót,
Sức kình át biển khơi.
Ông Trương ngay cạnh chúa,
Cung Hán, là sao trời.
Làm thơ đầu điện biếc,
Dâng rượu ngóng mây trôi.
Chiếu vua thường kiêm nhiệm,
Sáu kinh ghi giấy bồi.
Cung tặng thắt lưng đỏ,
Vua cho trái vải tươi.
Chẳng cần Cao Phụng dõi,
Nào có đom đóm soi.
Đời này mặc cỏ rậm,
Cảnh già cánh bèo lơi.
Bạn Sơn Dương nếu nhớ,
Ca buồn độc một lời.
(Năm 750)
[1] Hán Thành Đế mỗi khi cùng với Trương Phóng 張放 vi hành, xưng mình là Phú Bình hầu gia 富平侯家. Vì thế có bài đồng dao: "Trương công tử, thì tương kiến" 張公子，時相見.
[2] Từ Lăng (507-583) có câu thơ: "Trương tinh cựu tại Thiên Hà thượng" 張星舊在天河上 (Trương tinh xưa ở trong dải Thiên Hà).
[3] Hàn lâm viện.
[4] Xưa tờ chiếu của vua được đựng trong túi gấm, có son đỏ dán niêm, mặt trên có đóng dấu.
[5] Thi, Thư, Lễ, Nhạc. Dịch, Xuân Thu.
[6] Người thời Hậu Hán, một người ham đọc sách.
[7] Xa Dận 車胤 đời Tấn nhà nghèo bắt đom đóm bỏ vao túi để có ánh sáng mà đọc sách ban đêm. Ý nói họ Trương cũng không đến nỗi cực nhọc như Xa Dận.
[8] Hướng Tú 向秀 đời Tấn khi đi qua làng cũ ở Sơn Dương, nghe người hàng xóm thổi sáo, làm nhớ đến hai người bạn cũ đã qua đời là Kê Khang 嵇康 và Lữ An 呂安 bèn làm bài Tư cựu phú.