Chủ đề: Những vần thơ về Anna (Juhász Gyula - Hungary)

Còn dưới đây là hai bài thơ của thi hào Hungary Juhász Gyula:

Bài thứ 1:

MILYEN VOLT...

Milyen volt szőkesége, nem tudom már,
De azt tudom, hogy szőkék a mezők,
Ha dús kalásszal jő a sárguló nyár
S e szőkeségben újra érzem őt.

Milyen volt szeme kékje, nem tudom már,
De ha kinyílnak ősszel az egek,
A szeptemberi bágyadt búcsuzónál
Szeme színére visszarévedek.

Milyen volt hangja selyme, sem tudom már,
De tavaszodván, ha sóhajt a rét,
Úgy érzem, Anna meleg szava szól át
Egy tavaszból, mely messze, mint az ég.

Dịch ý:

THẾ NÀO...

Tóc nàng vàng thế nào, tôi không còn biết nữa,
Nhưng tôi biết rằng, đồng lúa nhuộm màu vàng,
Và khi hè vàng rực đến, với bông lúa trĩu cành,
Tôi lại cảm thấy nàng trong màu vàng ấy.

Mắt nàng xanh thế nào, tôi không còn biết nữa,
Nhưng mùa thu tới, khi bầu trời hé mở,
Bên lời tạ từ mệt nhoài một ngày tháng Chín,
Tôi lại mơ màng nhớ lại màu mắt nàng.

Giọng nàng nhung lụa thế nào, tôi không còn biết nữa,
Nhưng lúc xuân về, đồng cỏ cất tiếng thở dài,
Tôi cảm thấy, lời ấm áp của Anna tràn về,
Từ một mùa xuân xưa, xa xăm tự phương trời nào (*).

(1912)
(*) Bài thơ được đăng lần đầu trên tờ "Tuần lễ" (A Hét), với tựa đề "Di sản" (Örökség).


Bài thứ 2:

ANNA ÖRÖK

Az évek jöttek, mentek, elmaradtál
emlékeimből lassan, elfakult
arcképed a szívemben, elmosódott
a vállaidnak íve, elsuhant
a hangod és én nem mentem utánad
az élet egyre mélyebb erdejében.
Ma már nyugodtan ejtem a neved ki,
ma már nem reszketek tekintetedre,
ma már tudom, hogy egy voltál a sokból,
hogy ifjúság bolondság, ó de mégis
ne hidd szivem, hogy ez hiába volt
és hogy egészen elmúlt, ó ne hidd!
Mert benne élsz te minden félrecsúszott
nyakkendőmben és elvétett szavamban
és minden eltévesztett köszönésben
és minden összetépett levelemben
és egész elhibázott életemben
élsz és uralkodol örökkön. Amen.


ANNA, MÃI MÃI

Năm tháng đến rồi đi, em còn vương vấn
rồi cất bước ra đi, trong tâm tưởng anh; mờ phai
gương mặt em trong tim anh; nhạt nhòa
bờ vai em; xa xăm
giọng nói em, và anh không còn rượt theo em nữa
trong cuộc đời, ngày càng rậm rạp như cánh rừng
Giờ đây anh có thể bình tâm gọi tên em
giờ đây anh không còn run rẩy trước anh mắt em
giờ đây anh đã biết em chỉ là một trong vô vàn
rằng tuổi thanh niên cuồng điên - Nhưng em ạ
chớ nghĩ, em yêu, rằng tất cả đều vô nghĩa
và rằng tất cả đã trôi qua - Em, chớ nghĩ!
Vì em sống trong anh, trong mỗi
chiếc cà-vạt đeo lệch và mỗi lời nói sai lầm
và trong mỗi lời chào hỏi sai địa chỉ
và trong mỗi lá thư bị xé toạc
và trong cả cuộc đời lầm lạc của anh
em sống và ngự trị mãi mãi,
Amen! (*)

(1926)

(*) Khi đăng tải lần đầu trên tờ "Nhật ký Pest" (Pesti Napló, ngày 11-7-1926), trong  câu cuối của bài thơ, thay vì buông lời cầu nguyện "Amen", Juhász Gyula đã gọi tên Anna: "Em sống và ngự trị mãi mãi, Anna!"

@ HXT : Đọc thêm mấy bài em vừa post, chị như thấy hiểu thêm được bài thơ "Anna, mãi mãi", như cảm được tấm tình  của nhà thơ , liều thử vận may xem sao...Mọi người vào đọc thấy kô hay cũng  đừng cười nhé, coi như là ủng hộ HXT thôi mà!:)

Anna , mãi mãi...

   Tháng năm cứ đến rồi đi
Mỏi mòn một khối tình si ôm, cầm...
   Con tim tưởng đã lặng câm
Em đành cất bước! Âm thầm ngày qua...
   Bóng em rồi có nhạt nhòa?
Bờ vai em bỗng chợt xa ngút ngàn!
   Tìm đâu giọng nói thân thương?
Anh chừ ngơ ngẩn bên rừng đắm say!
   Tên em - anh khắc vào đây
Con tim đau đớn những ngày cuồng điên!
   Sóng tình dường chợt lặng yên?
Nồng nàn còn đó nơi miền thẳm sâu!
   Em dù phiêu bạt nơi đâu
Trong anh, trọn vẹn sắc màu nhớ nhung.
   Có em trong mỗi sai lầm...
Cả trong vô thức vẫn mong em về!
   Dẫu đời lầm lạc bến mê
Tình anh đã trót cho đi mất rồi!
   Đinh ninh sau trước một lời
Ngàn năm anh vẫn yêu người năm xưa!

       26/6/07

Một số thông tin về tác giả:

Juhász Gyula (1883-1937), đại diện tinh thần lỗi lạc của nền thi ca Hungary đầu thế kỷ XX, là tác giả loạt thơ tình nổi tiếng "Những vần thơ Anna" lấy cảm hứng từ cuộc tình bất thành của ông với nữ nghệ sĩ Sárvári Anna. Đây là những vần thơ của một ước nguyện vô vọng, một cuộc tình không được đáp trả: nỗi niềm khát khao, sự say đắm trong từng câu chữ đã khiến Juhász Gyula trở thành thi sĩ ca tụng tình yêu được ưa chuộng bậc nhất của Hungary.

Là một tác gia rất quan trọng của làng văn Hungary đầu thế kỷ XX, được coi là người kế nghiệp Ady Endre và mở đường cho József Attila, hai thi hào hàng đầu đương thời của nước Hung, Juhász Gyula là một thi sĩ bản tính rất lặng lẽ, cả đời sống trong sầu muộn, bất hạnh và bệnh tật. Không có được hạnh phúc trong tình yêu, Juhász Gyula sống cùng sự nhạy cảm vô chừng với những mối tình trong tâm tưởng, khiến nhiều người cho rằng ông sinh ra không phải để sống ở thế giới trần thế này!

Sárvári Anna, người đem lại mối tình vô vọng cho nhà thơ, thực ra không phải người phụ nữ xứng đáng với tình yêu lớn mà Juhász Gyula ca tụng. Họ quen biết nhau cũng không lâu, nhưng khoảng thời gian ấy đủ để Anna trở thành hình tượng Người Phụ Nữ viết hoa đối với nhà thơ. Tuy nhiên, hình bóng Anna trong "Những vần thơ Anna" không mấy giống Anna thực ngoài đời: trong hình bóng ấy, có vóc dáng của những người đàn bà khác (Zöldi Vilma, Tamás Anna, Hajnal Finike, v.v...) mà Juhász Gyula vương vấn, nhưng về căn bản, trong xúc cảm của nhà thơ, Anna là hình ảnh của người phụ nữ xa xăm mà nhà thơ cô độc vĩnh viễn không bao giờ thể đạt được. Và, cho dù chàng thi sĩ cả đời nhút nhát, bị căn bệnh tâm thần rất nặng hành hạ - trong thực tế - không thể có hạnh phúc trong tình yêu thực sự, nhưng đã trở thành người ca nhân cho nỗi mong mỏi thường trực của người đàn ông với phái yếu.

Nổi tiếng nhất của loạt "Những vần thơ Anna" là thi phẩm "Thế nào..." (Milyen volt...) man mác buồn nhưng nóng bỏng vì sức mạnh của ký ức. Bài thơ ngợi ca vẻ đẹp người kiều nữ tóc vàng, không còn bên nhà thơ và đã phân nửa rơi vào quên lãng, với cụm "... thế nào, tôi không còn biết nữa" được lặp lại nhiều lần. Nhưng rồi, mọi vẻ đẹp của thế gian đều khiến Anna trở lại với nhà thơ: Juhász Gyula không nhớ về mái tóc, cặp mắt và giọng nói của cô, mà hoài tưởng về tình yêu, về sự cảm nhận với Anna. Bài thơ là một thi phẩm tâm trạng: những hình ảnh của thiên nhiên gợi nhớ trong tác giả hình ảnh người tình trong tâm tưởng.

"Anna, mãi mãi" (Anna örök) ra đời sau đó nhiều năm, khi tuổi thanh xuân và những khao khát không còn khiến Juhász Gyula xáo trộn trong tâm hồn. Nhưng, mọi ký ức về Anna vẫn đọng lại trong từng cử chỉ, từng bước đường đời lầm lạc của nhà thơ. Bài thơ là lời tỏ tình ngày càng mãnh liệt với một mối tình cuồng si trong quá khứ và kết thúc bằng lời "Amen" như một lời nguyện cầu. "Anna, mãi mãi" là một thi phẩm suy tưởng của những hồi ức tình yêu đẹp nhất và dài lâu nhất.

Suốt đời, Juhász Gyula chỉ làm bạn và được an ủi với những vần thơ mà ông tìm thấy ở đó sự mơ mộng không có trong đời thực. Tiền bạc và sự thừa nhận của văn giới đối với ông là vô nghĩa: từ thời trẻ, đã nhiều lần ông tự vẫn mà không thành. Nhà thơ của nỗi buồn sống được đến năm 54 tuổi, khi đó, lâm trọng bệnh, không còn ai ngăn được ông tự sát...

Nhưng, "Những vần thơ Anna" trong sáng và đẹp vào bậc nhất của trường phái Ấn tượng Hungary đầu thế kỷ XX, thì còn lại mãi mãi...

(Xem hai bản dịch nghĩa trên)

híc... híc. HXT ơi "Thế nào..."; "Anna, mãi mãi..." của Juhász Gyula hay và buồn quá đi.
"Ừ, rồi một ngày mái tóc ấy dầi đến đâu mầu gì không nhớ nổi, rồi đến cái núm đồng xu ở bên nào không biết nữa, rồi đến khoé miệng, rồi đôi mắt mầu gì cố hình dung chẳng nổi, rồi đến sống mũi, vầng trán... và rồi cuối cùng là một khuôn mặt không một chi tiết cũng nhoà đi... và cuối cùng chẳng còn gì nữa cả của một bóng hình quên lãng... Sợ quá. May mắn thay vẫn còn đọng lại hoài niệm về một TY trong tâm tưởng"
Chị Nguyệt Thu xung phong với một bản dịch mượt và ngọt quá.

Hoa Xuyên Tuyết đã viết:
Còn dưới đây là hai bản dịch ý của hai bài thơ của thi hào Hungary Juhász Gyula:

THẾ NÀO...

Tóc nàng vàng thế nào, tôi không còn biết nữa,
Nhưng tôi biết rằng, đồng lúa nhuộm màu vàng,
Và khi hè vàng rực đến, với bông lúa trĩu cành,
Tôi lại cảm thấy nàng trong màu vàng ấy.

Mắt nàng xanh thế nào, tôi không còn biết nữa,
Nhưng mùa thu tới, khi bầu trời hé mở,
Bên lời tạ từ mệt nhoài một ngày tháng Chín,
Tôi lại mơ màng nhớ lại màu mắt nàng.

Giọng nàng nhung lụa thế nào, tôi không còn biết nữa,
Nhưng lúc xuân về, đồng cỏ cất tiếng thở dài,
Tôi cảm thấy, lời ấm áp của Anna tràn về,
Từ một mùa xuân xưa, xa xăm tự phương trời nào (*).

(1912)
(*) Bài thơ được đăng lần đầu trên tờ "Tuần lễ" (A Hét), với tựa đề "Di sản" (Örökség).

Chị ơi, lần này thì chị không nói em cũng đành phải dông dài! Như chị nói đấy, có những vần thơ dông dài, hợp với thơ em! Nhưng hợp hay không thì còn phải nhìn vào thành quả chứ, chị nhỉ?

Làm sao anh diễn tả được mái tóc của em
Chỉ biết nó trải dài như sóng lúa màu vàng óng
Lúa trĩu thơm khi mùa hè rực nắng
Hiện về trong anh, hình ảnh đó, êm đềm

Làm sao anh diễn tả được vẻ đẹp đôi mắt trong xanh
Giống như màu trời thu vừa hé mở
Một ngày tháng chín, lời chia tay lầm lỡ
Màu mắt em, sáng trong hồn anh, long lanh

Làm sao có thể diễn tả được giọng nói mượt mà
Như tiếng mùa xuân, tiếng thở dài trong lá cỏ
Lời nói ấm áp của em, Anna ơi, anh vẫn nhớ
Tự phương trời nào, tiếng em ấm êm hơi thở xuân xưa...


Hi hi... Dông dài đấy chị ạ, dài dòng hơn cả bài dịch nghĩa chị nhỉ?

Dông dài, dông dài quá! Nhưng đúng chất Cammy.. Đúng là cái mà chị muốn được đọc từ ngòi bút của em :-P

Tuy nhiên, vẫn xin được nhận xét... Về ý - giữ được đủ ý, đủ hình ảnh. Về âm điệu - rất ngọt ngào. Chỉ còn cách xưng hô "Tôi và nàng" đã được Cammy đổi sang ngôi thứ 1 và ngôi thứ 2 (Anh và em). Chị không bảo là không được nhé, chị chỉ nhận xét là có thay đổi như vậy thôi. Còn ngoài ra bản dịch này khá sát và hay. Chị đoán sẽ làm các BGK hài lòng hì hì...

À, sao em không ghi đầu đề của bài thơ? Theo chị, nên chăng em lấy đầu đề là "Làm sao..."

Hoa Xuyên Tuyết đã viết:
Còn dưới đây là hai bản dịch ý của hai bài thơ của thi hào Hungary Juhász Gyula:

THẾ NÀO...

Tóc nàng vàng thế nào, tôi không còn biết nữa,
Nhưng tôi biết rằng, đồng lúa nhuộm màu vàng,
Và khi hè vàng rực đến, với bông lúa trĩu cành,
Tôi lại cảm thấy nàng trong màu vàng ấy.

Mắt nàng xanh thế nào, tôi không còn biết nữa,
Nhưng mùa thu tới, khi bầu trời hé mở,
Bên lời tạ từ mệt nhoài một ngày tháng Chín,
Tôi lại mơ màng nhớ lại màu mắt nàng.

Giọng nàng nhung lụa thế nào, tôi không còn biết nữa,
Nhưng lúc xuân về, đồng cỏ cất tiếng thở dài,
Tôi cảm thấy, lời ấm áp của Anna tràn về,
Từ một mùa xuân xưa, xa xăm tự phương trời nào (*).

(1912)
(*) Bài thơ được đăng lần đầu trên tờ "Tuần lễ" (A Hét), với tựa đề "Di sản" (Örökség).

Đây là bản dịch thơ của em

Tôi nào biết tóc nàng vàng thế nào
Nhưng tôi biết đồng lúa vàng ra sao
Khi hè đến, bông lúa vàng rực cành
Tôi cảm thấy hình bóng nàng trong đó

Tôi nào biết mắt nàng xanh thế nào
Nhưng tôi biết bầu trời xanh mùa thu
Lời giã biệt vào một ngày tháng Chín
Tôi mơ màng nhớ màu mắt nàng xanh

Tôi nào biết gịong nàng êm thế nào
Khi xuân về, đồng cỏ cất tiếng êm
Tôi cảm thấy lời nàng ấm áp lắm
Mùa xuân xưa, từ phương trời xa xăm

Em nghĩ là mỗi bài thơ nếu có thể cần gửi cả nguyên bản lên, dù có thể không hiểu tiếng nhưng cũng có một chút khái niệm về "form" của bài thơ, cũng như cách phân khổ,...

Điệp luyến hoa đã viết:
Em nghĩ là mỗi bài thơ nếu có thể cần gửi cả nguyên bản lên, dù có thể không hiểu tiếng nhưng cũng có một chút khái niệm về "form" của bài thơ, cũng như cách phân khổ,...

Ừ, em nói đúng. Thực ra vì nảy ra ý này khi vào bàn trà nên không gửi đầy đủ đến nơi đến chốn, chứ để dịch một bài thơ, mình chắc phải gửi cả nguyên bản và cả thông tin về tác giả nữa. Có gì chị sẽ gửi ngay đây.