Chủ đề: Những vần thơ tình thời trẻ của József Attila (József Attila - Hungary) - Trang 2

BÀI THƠ ĐƠN GIẢN

Khi tất cả tối đen
Và bầu trời tím ngắt
Đứt thành những đoạn dây
Trói đời ta mãi mãi
Khi ấy anh chỉ muốn
Nhìn thấy đôi mắt em.

Nhưng khi anh thấy em
Anh chỉ nhìn đôi mắt
Và lòng anh như muốn
Hôn nát bàn tay em.

Anh muốn được hôn em
Những khi ta ở cạnh
Nhưng anh luôn biết rằng
Hôn tay em, không thể

HÃY ĐẶT TAY EM…

Hãy đặt bàn tay em
Lên vầng trán của anh
Như thể bàn tay em
Là bàn tay của anh

Em hãy kìm giữ anh
Như anh tên tội phạm
Em hãy xem đời anh
Như chính đời em vậy

Em hãy yêu thương anh
Như những gì em thấy
Như thể trái tim anh
Là trái tim em đấy

Hoa Xuyên Tuyết đã viết:

AMIÓTA...

Amióta megláttalak,
Szebben süt a nap le rám
És azóta százszor szebben
Dalol a kis csalogány.
Csak a piros ajkad néma
S mosoly rajta nem fakad,
Saját magam árnya vagyok,
Hisz csókolnom nem szabad.

Amióta megláttalak,
Illatosabb a mező
És azóta tövis nélkül
Áll a büszke rózsatő.
Csak a lelked lett fagyosabb,
Csak a szíved lett büszke,
S szerelmemtől lobbant lángra
A kétségb'esés üszke.

Amióta megláttalak,
Örök tavasz ég virul
És azóta kis madarat
Kis leány nem tart rabul.
Csak te tartasz foglyul engem
S csak a szívem csupa seb;
A neveddel ajkaimon
Halok meg! - úgy édesebb.
(1921. ápr. 11.)

Dịch nghĩa:

KỂ TỪ KHI...

Kể từ khi anh thấy em
Mặt trời chiếu xuống anh rạng rỡ hơn
Và từ đó, hàng ngàn lần hay hơn
Họa mi bé nhỏ cất tiếng ca
Chỉ cặp môi em đỏ lặng thinh
Và nụ cười em không nở trên môi
Anh là cái bóng của chính mình
Vì anh không được hôn em

Kể từ khi anh thấy em
Cánh đồng thơm hương hơn
Và từ đó, không còn gai
Khóm hồng đứng kiêu hãnh
Chỉ tâm hồn em là lạnh giá hơn
Chỉ trái tim em là kiêu hãnh
Và bùng lên ngọn lửa tình yêu
Từ tro tàn của tuyệt vọng

Kể từ khi anh thấy em
Bầu trời xuân vĩnh viễn nở hoa
Và từ đó, chú chim nhỏ
Không còn bị cô gái nhỏ cầm tù
Và chỉ tim anh là đầy sẹo
Gọi tên em trên đôi môi anh
Anh đi vào cái chết - ngọt ngào hơn!
(Ngày 11-4-1921)

Trời ạ, xin lỗi cả nhà, hôm nay mới phát hiện ra là ở khổ thơ này thiếu 1 câu:

Kể từ khi anh thấy em
Bầu trời xuân vĩnh viễn nở hoa
Và từ đó, chú chim nhỏ
Không còn bị cô gái nhỏ cầm tù
Chỉ em là cầm tù anh
Và chỉ tim anh là đầy sẹo
Gọi tên em trên đôi môi anh
Anh đi vào cái chết - ngọt ngào hơn!

Nay xin được bổ sung ở đây ạ! :((

Hoa Xuyên Tuyết đã viết:
Một năm sau, dường như cảm xúc của tác giả đã trầm hơn, sâu hơn và mang dấu ấn của chủ nghĩa ấn tượng, trong “Bài thơ đơn giản”:

EGYSZERŰ VERS

Mikor már minden sötét és felszakad köröttünk lilán az ég,
           akkor szeretném látni a szemedet.
Mikor látlak, csak a szemedet nézem és szeretném meg-
           csókolni kezedet merészen.
Szeretném megcsókolni s mikor ott vagyok Melletted, tudom,
           hogy nem fogom megcsókolni a kezedet.
(1922. jún.)

Dịch nghĩa:

BÀI THƠ ĐƠN GIẢN

Khi tất cả đều đen tối và bầu trời tím ngắt đứt đoạn bao quanh chúng ta
           lúc ấy anh muốn thấy cặp mắt em
Khi thấy em, anh chỉ nhìn cặp mắt em và anh muốn
           hôn bàn tay em mạnh bạo
Anh muốn được hôn và khi anh ở bên em, anh biết
           rằng anh sẽ không hôn bàn tay em
(Tháng 6-1922)

"Và khi nàng đã kề bên
Trong lòng tôi khát hôn em nồng nàn
Nhưng rồi tôi chợt bàng hoàng
Đời tôi không thể hôn bàn tay em."

Cái bài này.. cháu đọc đi đọc lại mãi, thấy xúc động ở chỗ nó là cái tình của một chàng trai còn rất trẻ, nó non nớt, ngây thơ, nồng nàn nén lại. Người đàn ông từng trải rồi chắc không viết như thế :).. Hi hi.. Chú HT à, vì thế, cháu nghĩ câu cuối của chú "Nhưng rồi tôi chợt bàng hoàng - Đời tôi không thể hôn bàn tay em"... hình như, có lẽ, dường như :) (cháu nói vậy vì không chắc lắm, chỉ là cảm nhận riêng của cháu) nó chưa gần lắm với ý "anh biết là sẽ không hôn bàn tay em"... Chẳng hiểu sao cháu cứ nghĩ cái ý đó không phải là "không thể" mà là "không dám"???

Cảm ơn HXT đã góp ý rất đúng. Chính câu cuối của "Bài thơ đơn giản" là phức tạp nhất. HT đã mất khá nhiều thời gian cho câu này. Thực ra chữ "không thể" HT dùng là muốn mang nghĩa "không dám" nhưng HT chọn lọc từ chưa chuẩn xác. "Không hôn bàn tay em" là có ý "anh sẽ không hôn bàn tay em" vi "không dám", vì sợ một kết cục buồn do thân phận của mình.
Theo sưu tầm thông tin, HT biết rằng:
József Attila là nhà thơ hàng đầu của Hungary thời kỳ 1910-1935, người có ảnh hưởng rất lớn đến mọi hướng sáng tác thi ca. Tuy nhiên ông lại là một người đầy mâu thuẫn, mâu thuẫn với gia đình, mâu thuẫn với bạn bè, xã hội và với chính mình. Ông là người luôn thấy mình chưa phải là người trưởng thành, luôn tìm kiếm để khẳng định bản thân mình và luôn thiếu thốn, luôn thất bại (dù ở các mức độ khác nhau).
József Attila sinh năm 1905 tại Budapest, bố là thợ nấu xà phòng, mẹ là nông dân lên thành phố làm thuê các công việc khác nhau. Bố ông bỏ nhà đi năm ông mới lên 3 tuổi. Vì thế gia đình gồm bà mẹ, hai chị và ông sống trong khu ổ chuột của thành phố, trong nỗi bần hàn đến cùng cực. Năm ông 5 tuổi, Hộ bảo vệ trẻ em đã phải gửi ông (và người chị kế trên ông) cho một phú ông ở nông thôn nuôi hộ. Sau một năm trở về, ông đã phải làm thuê mọi việc vất vả để kiếm miếng bánh mì giúp mẹ. Sau khi tốt nghiệp phổ thông, người chị lớn làm y tá trong bệnh viện và năm ông 9 tuổi, hai chị em mâu thuẫn tới mức ông đã uống thuốc tẩy tự tử. Năm 14 tuổi mẹ mất vì căn bệnh ung thư tử cung (mắc bệnh từ khi ông mới 9 tuổi). Người chị lớn lấy chồng là luật sư (bất chấp sự phản đố của họ hàng bên chồng) . Mồ côi cả cha và mẹ năm 14 tuổi, từ khi mẹ mất ông phải sống dưới sự giám hộ của anh rể (sự giám hộ này cũng bị cắt vì ông không tiếp tục theo học mà dành tâm huyết cho thơ ca). Hai chị em sống trong nhà chị và anh rể, nhưng với danh nghĩa là người hầu. Vì vậy chị em luôn căng thẳng và mâu thuẫn.
Năm 22 tuổi, ông chính thức yêu một cô gái, con một giáo sư kinh tế nổi tiếng. Họ đã có dự định cưới, nhưng sau đó cô gái thấy Attila không có khả năng làm công việc ổn định trong văn phòng và không thể đảm bảo điều kiện cho cuộc sống gia đình. Vì thế cô đã chia tay ông.
Về xã hội, ông tham gia một số tổ chức, lúc thì cánh hữu, lúc thì cánh tả, lúc thì cánh hữu cực đoan, lúc là tổ chức dân chủ tự do, nhưng ý thức chủ đạo trong các hoạt động của ông là chống phát xít, dân chủ, thân cộng sản và tham gia nhiều hoạt động của phong trào cộng sản yêu nước thời bấy giờ, cuối cùng là thành viên của phong trào cộng sản bí mật (đảng viên). Do những tư tưởng tự do và thương nước biểu lộ trong các bài thơ, ông bị nhà cầm quyền tuyên án nhiều lần. Tuy nhiên, về sau này, do phát biểu quan điểm của mình về những tệ hại trong phong trào cộng sản lúc bấy giờ trong một tập thơ của mình, ông bị các thành viên của phong trào xa lánh.

Trong thời gian cuối, ông bị khủng hoảng tinh thần dẫn đến việc lao vào đoàn tàu hỏa để tự tử. Ông mất năm 32 tuổi (1937).

Suốt đời ông sống trong hoàn cảnh vô định, nghèo khó, phần lớn nhờ sự hảo tâm và trợ giúp vật chất của bạn và đồng nghiệp thơ (Tôi không cha, không mẹ, Tôi không chúa, không quê hương, không có cả nụ hôn...), luôn luôn mặc cảm với thân phận mình và giai cấp của mình . Tóm lại, trừ thi ca, ông là người không đạt được ước nguyện của mình trong mọi lĩnh vực

Bài thơ đơn giản
Khi màu đen tối lạnh lùng
Choàng lên trời tím, hãi hùng đứt rơi
Tôi buồn tâm trí rã rời
Chỉ mong thấy cặp mắt người tôi mong

Gặp nàng tôi rối tơ lòng
Chỉ nhìn cặp mắt thoả mong ước rồi
Dẫu cho rộn rã lòng trai
Muốn liều cúi xuống hôn hoài tay em

Và khi nàng đã kề bên
Trong lòng tôi khát hôn em nồng nàn
Lo em sợ tiếng vỡ tan
Tôi không dám cúi hôn bàn tay em.

Hoàng Tâm dịch lại 14-9-2007

Kể từ khi …
Kể từ khi tôi thấy em
Mặt trời rạng rỡ đẹp thêm trăm lần
Hoạ mi hót tiếng trong ngần
Tôi nghe thánh thót ngàn lần dịu êm.
Riêng em, sao vẫn lặng im
Trên môi đỏ thắm dấu chìm niềm vui
Để tôi thành bóng của tôi
Vì không theo được bóng người em xinh.

Từ khi tôi được thấy em
Cánh đồng thêm gió hương thơm ngạt ngào
Khóm hồng kiêu hãnh vươn cao
Hoa xinh lá biếc, gai cào cũng không.
Sao hồn em vẫn lạnh băng
Trái tim kiêu hãnh, biết chăng nỗi lòng
Tro tàn tuyệt vọng hoài mong
Tình yêu tôi, ngọn lửa bùng cháy lên .

Từ khi tôi được thấy em
Hoa tuơi vĩnh viễn nở miền Xuân non
Cũng từ đó, chú chim con
Thoát lồng cô bé héo hon, bay vù
Riêng tôi, em mãi cầm tù
Mang tim đầy sẹo, đón giờ tối đen
Môi tôi gọi mãi tên em
Đi vào cái chết thấy thêm ngọt ngào.

Hoàng Tâm dịch lại 14-9-2007

Cháu.. kính phục chú không để đâu cho hết! Cháu chưa đọc kỹ nhưng âm điệu các bản dịch đã lôi cuốn lắm rồi. Thật là may mắn cho anh HL nhé có những người nhiệt tình với thơ Hung như chú và em Thanh Bình!

Lâu lâu em không vào dịch thơ. Hôm nay dịch tạm bài ngắn ngắn này, để ủng hộ anh Hoàng Linh, và thơ Hung nhé! Em chọn bài ni, vì bài ni ngắn nhất!

Hồi này bận quá, không nhiệt tình tham gia được!

Như thể...
Hãy đặt bàn tay nhỏ
Lên vầng trán của anh
Như tay của em xinh
Là tay anh - vạm vỡ

Anh đây, em hãy giữ
Như giữ kẻ sát nhân
Như đời anh một phần
Là đời em vẫn sống

Mở trái tim thật rộng
Hãy yêu anh thật nhiều
Như thể trái tim yêu
Cả hai ta - thành một...

Cammy dịch 05.10.2007

(Đã sửa: Đôi tay thành bàn tay)

Cammy đã viết:
Lâu lâu em không vào dịch thơ. Hôm nay dịch tạm bài ngắn ngắn này, để ủng hộ anh Hoàng Linh, và thơ Hung nhé! Em chọn bài ni, vì bài ni ngắn nhất!

Hồi này bận quá, không nhiệt tình tham gia được!

Như thể...
Hãy đặt đôi tay nhỏ
Lên vầng trán của anh
Như tay của em xinh
Là tay anh - vạm vỡ

Anh đây, em hãy giữ
Như giữ kẻ sát nhân
Như đời anh một phần
Là đời em vẫn sống

Mở trái tim thật rộng
Hãy yêu anh thật nhiều
Như thể trái tim yêu
Cả hai ta - thành một...

Cammy dịch 05.10.2007

Kính phục! Bản dịch quá ổn. Đó em biết chị thích câu nào nhất? ;)