Thơ thành viên » dangvanhoan » Trang thơ cá nhân » Việt Nam, tích sử bốn nghìn năm
Đang khi đêm tối mịt mù,
Biết ai thức, tỉnh, chỉn chu mọi bề?
Bao người đang ngủ? đang mê?
Con đường cứu nước - đi về - sao đây?
Xuông tầu, tím đến trời Tây,
Văn Ba phụ bếp, tháng ngày lênh đênh (6).
Biển đời, sóng gió, mông mênh,...
Tử, sinh đều thấy nhẹ tênh, sá gì?
Tuổi đời non trẻ, lo chi?
Quyết tìm cho được đường đi, đỏi đời.
Nhìn xem: Pháp quốc đây rồi!
Cũng dân lao động tuyệt vời nghĩa nhân;
Phải đâu như lũ thực dân:
Cầm quyền độc ác, vạn lần sói lang...
Đó đây, thêm những ngỡ ngàng;
Á, Âu, Phi, Mỹ, rõ ràng thực hư.
Ba mươi năm giải ưu tư;
Lo sao sống sót, từ từ hiểu ra.
Ở đâu, cũng tựa quê nhà;
Phong trào tranh đấu, tham gia nhiệt tình....
Một ngày, trời ló bình minh;
Công nông Nga quốc vươn mình thành công (7);
Chiến tranh thế giới vừa xong;
Véc sây - hội nghị - tỏ lòng thiết tha;
Đòi quyền tự chủ quốc gia;
Uy danh Ái Quốc vang xa, rạng ngời (8).
Luận cương trí tuệ đọc rồi;
Phòng riêng phát khóc, bởi trời sáng ra.
Vấn đề thuộc địa sâu sa;
Con đường giải phóng dân ta đây rồi. (9)
Thành Tua, đại hội, cùng ngồi
Tố cáo tội ác tầy trời - Thực dân;
Ngỏ lời kêu gọi ân cần...
Quốc tế Cộng sản - Góp phần dựng xây. (10)
“Liên hiệp thuộc địa” lập ngay;
“Bản án...” - Tội Pháp (đủ đầy) đăng lên(11).
Quảng Châu, mở lớp luyện rèn
Cản bộ Cách mạng cho thêm vững vàng;
Đây, “Đường Cách mệnh” thênh thang(12)
“Thanh niên cách mạng Việt Nam” hình thành:
Báo Thanh Niên được phát hành(13),
Tuyên truyền đường lối đấu tranh kiên cường.
Mạc Tư Khoa cũng đi luôn;
Béc lin, Bỉ, Ý, tìm đường Thái Lan,...
Lại về Trung Quốc, họp bàn;
Mừng Đảng Cộng Sản Việt Nam hình thành(14).
Lạ kỳ cho chính quyền Anh:
Bắt người trái phép, nên đành phải tha.
Vào tù, Người lại được ra;
Hồng Công - nơi ấy - rời xa được rồi.
Đảng ta lãnh đạo cừ khôi:
Cao trào cách mạng ngút trời dâng lên;
Xô Viết Nghệ Tĩnh, một phen;
Lòng dân, ý đảng, càng thêm vững vàng.(15)
Người còn ở chốn ngoại bang;
Mà ban chỉ thị rõ ràng, sát sao.
Ba mươi năm cũng qua mau;
Trở về Tổ quốc, đậm sâu nghĩa tình:
Đường cứu nước đã định hình;
Việt Nam Độc lập Đồng minh ra đời(16).
(Cao Bằng, căn cứ tuyệt vời;
Khuổi nâm, Pắc bó là nơi họp bàn).
Xứ Tầu, Người lại quay sang;
Việt Minh - đại diện - đàng hoàng, thẳng ngay.
Cớ sao lâm cảnh tù đầy?
Chính quyền họ Tưởng, một bầy xấu xa.
Ba mươi lao ngục chuyển qua;
“Ngục trung nhật ký” vạch ra sự tình(17).
Một ngày lâm cảnh ngục hình,
Nghìn thu dằng dặc, bất bình lắm thay (18).
Non sông trông đợi từng giây;
Tự do! Tìm cách về ngay Cao Bằng,
Triệu tập đại hội quốc dân,
Lập ra đội Giải phóng quân - Tuyên thề! (19)
Nhật còn chưa kịp hả hê
(Bởi thay thế Pháp tràn về Đông Dương)
Dân lành Nhật Bản đáng thương:
Chịu bom nguyên tử của phường ác nhân.
Thời cơ thắng lợi đã gần;
Mở ngay đại hội quốc dân - Tân Trào;
Lệnh tổng khởi nghĩa đã trao:
Nhật đang núng thế! Lẽ nào bỏ qua?
Ba Đình rợp bóng cờ, hoa,...
Tuyên ngôn độc lập thiết tha ân tình.
(6)- Ngày 5-8-1911, với bí danh Văn Ba, Người làm phụ bếp cho tàu Amiran Latusơ Crêvin của hãng Năm sao, rời Sài Gòn đi Mác Sây (Pháp). Sau đó đi nhiều nước ở châu Âu, Á, Phi, Mỹ để nghiên cứu, học hỏi, tìm đường cứu nước
(7)- Cuối 1917, Người từ Anh về Pháp và biết được: Ở nước Nga, V.I. Lê Nin đã lãnh đạo cách mạng thành công, thành lập nên nước công nông đầu tiên trên thế giới.
(8)- Năm 1918, chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc. Năm 1919, các nước đế quốc thắng trận họp hội nghị Véc Xây, Nguyễn Aí Quốc (tên mới của Người) gửi tới hội nghị bản yêu sách đòi quyền tự do cho nhân dân Việt Nam.
(9)- Tháng 7-1920, qua báo Nhân Đạo (Pháp), Người đọc luận cương của Lê nin về vấn đề Dân tộc và Thuộc địa, người đã khóc trong phòng riêng vì sung sướng.
(10)- Người là đại biểu duy nhất của nhân dân Đông Dương tham gia đại hội 18 của đảng Xã Hội Pháp tại thành phố Tua. Ở đây, Người tố cáo tội ác của Thực dân Pháp tại Đông Dương, kêu gọi giai cấp công nhân và nhân dân Pháp ủng hộ cuộc đấu tranh của nhân dân VN và nhân dân các nước thuộc địa khác.Người bỏ phiếu tán thành Quốc tế Cộng sản, trở thành một trong những người sáng lập ra đảng Cộng sản Pháp.
(11)- Năm 1921, Người cùng một số người yêu nước của các nước thuộc địa Pháp thành lập hội Liên hiệp thuộc địa, nhằm tổ chức và lãnh đạo phong trào giải phóng dân tộc, kêu gọi nhân dân thuộc địa đoàn kết đấu
Tranh tự giải phóng. Hội đã xuất bản tờ báo La Pải (Người cùng khổ). Người viết “Bản án chế độ thực dân Pháp” năm 1925.
(12)- Ngày 11-11-1929, Người đến Quảng Châu, TQ mở lớp huấn luyện cán bộ để trở về Đông Dương hoạt động.Các bài giảng của Người in thành sách mang tên “Đường cách mệnh” xuất bản 1927.
(13)- Tháng 6-1925, Người thành lập Hội Việt Nam Thanh niên cách mạng, tổ chức tiền thân của Đảng CSVN. Ngày 21-6-1925, báo Thanh Niên ra đời, tuyên truyền, giới thiệu về chủ nghĩa Lê Nin, cách mạng Tháng Mười Nga, giải thích đường lối chiến lược và sách lược của CM VN.
(14)- Tháng 5-1927, Người rời Quảng Châu, đi Mạc Tư Khoa rồi sang Bec Lin tham dự hội nghị BCH mở rộng của Liên đoàn chống chiến tranh đế quốc tại Brucxen (Bỉ), đi Ý, về Xiêm (Thái Lan). Cuối 1929, Người trở lại TQ triệu tập hội nghị thống nhất các tổ chức CS ngày 3-2-1930 tại Hồng Kông, hình thành Đảng CSVN, đến 10-1930 đổi tên là Đảng CS Đông Dương.
(15)- Ngay sau khi ĐCSVN thành lập, 1930-1931 là cao trào CM, mà đỉnh cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh, cuộc tổng diễn tập đầu tiên của CM tháng 8-1945. Sau đó, thực dân Pháp ráo riết khủng bố, đàn áp CM.Tháng 6-1931, Người bị chính quyền Anh bắt trái phép tại Hồng Kông TQ, Đến 1933, chúng phải thả tự do.
(16)- Từ 1930-1940, Người ở nước ngoài, tham gia công tác quốc tế CS, đồng thời theo dõi phong trào CM trong nước, ra chỉ thị cho BCH TƯ Đảng. Sau 30 năm ở nước ngoài,, 1941, Người về nước triệu tập hội nghị lần thứ 8 BCH TƯ Đảng, quyết định đường lối đánh Pháp, đuổi Nhật, thành lập mặt trận dân tộc thống nhất, lấy tên là VN độc lập đồng minh (Việt minh)
(17)- Tháng 8-1942, mang tên Hồ Chí Minh, với tư cách đaị diện của mặt trận Việt Minh và phân hội VN thuộc hiệp hội quốc tế chống xâm lược, Người quay sang TQ. Ngày 29-8-1942, bị chính quyền địa phương của Tưởng Giới Thạch bắt giam, giải qua 30 nhà lao của 13 huyện thuộc Quảng Tây, Người đã viết “Nhật ký trong tù”
(18)- Lấy ý từ câu thơ trong “Ngục trung nhật ký”: “Chín tháng tù, nghìn thu ở ngoài”
(19)- Tháng 9-1943, Người được thả tự do, Tháng 3-1944, Người tham gia hội nghị các lực lượng CM VN ở Liễu Châu TQ. Tháng 9-1944, Người trở về Cao Bằng, triệu tập Quốc dân đại hội. Tháng 12-1944, quyết định thành lập đội VN tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của QĐND VN ngày nay. Các chiến sỹ đã tuyên thệ quyết chiến đấu đến cùng.