I. NƠI GỪ

1

Người ta dạy toán hiện đại của chương trình cử nhân cho các em lớp bốn
Chú bé còn mút tay đã làm quen với lý thuyết nhóm
Xem vô tuyến truyền hình những cuộc du hành xuống gọn sát mặt trăng
Ô văn minh
Người ta cũng dạy em tru tréo om sòm như bị cắt tiết khi chớm lên một trận “điên răng”
Em được tập phân biệt Bit-tô-ven, Mô-da, Sô-panh và Lít
Cả trước khi em biết trên đời này luôn luôn người chết đi và người bị giết
Kẻ cầm quyền muốn em lên mười đã dạn dày cái lọc lừa quỷ quyệt của châu Âu
Từng trải cả thứ du côn ngổ ngáo quảng cáo Hoa-kỳ nhố nhăng sặc sỡ loạn màu
Chưa kịp lớn em đã bị nhét nhồi bao thuốc độc
Bọn giết người hành nghề mưu phun nọc hại tuổi thơ
Con người sẽ chết đi mà chưa từng được sống bao giờ

2

Chưa người con trai nào biết thực chất người
Người con gái, em là ai

3

Sống thường trực của anh là lợm giọng
Chán chường muốn mửa cuộc đời ra
Mửa cả tiếng chim mửa cả màu hoa
Anh nhìn đâu cũng thấy điều đã quá nhiều lần nhìn thấy
Cả những con người cũng lặp đi lặp lại thành thiu chảy
Anh quên dần k niệm về sự mát tươi
Bất cứ cái gì cũng giống như miếng thịt hộp đã ôi
Có lúc anh căm hờn bọn làm tâm hồn anh chưa non mà đã cỗi
Bỗng sằng sặc cười lên: cả sự căm hờn cũng cũ rồi, già nua hàng triệu tuổi
Trong tay một cô gái tóc vàng một đêm anh tưởng mình khám phá lại tình yêu
Sáng mù sương dậy não nề thấy những cái hôn con gái
Cái thực chất đang còn phải sáng tạo ra cùng thời đại
Cho đến nay người con gái chỉ là thần tượng đẹp não nùng của kẻ bị trị đầu tiên
Thần tượng dần dần được bôi nước hoa, choàng lụa mỏng và bắt buộc phải làm duyên
Sự chuyên chính độc ác trên trái tim đàn ông là biểu hiện oái oăm lộn ngược của quỵ luỵ
Những người tự xưng là phái khoẻ đặt bày ra cái gọi là nữ tính giàu xúc cảm, hay đổi thay, yếu mềm, uỷ mỵ...
Sau hai triệu năm người, sóng đại dương còn thủ thỉ mỗi ban mai cũng đã mốc meo
Hàng triệu tuổi trẻ như anh mỗi anh đều cô đơn như một sinh vật từ chòm sao Thiên Nga đầu thai lại
Trời, đất, cây, người đối với anh đều xa, lạ, khác
Anh tự biết mình là tính chất của rỗng không
Mà gân anh săn mà máu anh hồng

4

Và anh nữa người đồng chí đến với chúng tôi từ đám bụi tinh vân siêu thực
Cất tiếng hót của con chim bay đến đỉnh cao sau khi đã lượn rà miệng vực
Anh mất nửa đời người để tìm gặp anh em
Có phải bây giờ anh mang đánh đĩ cả lòng tin
Những đứa nào đã nhuộm máu tim anh không đỏ nữa
Để trước mặt anh và trong anh đảng mặt trời thôi thắp lửa
Gió hết cay đắng hết ngọt ngào khi thổi vào từ vịnh cửa vi-la
Có còn nhìn thấy gì đâu khi nhìn đời từ trong ấy nhìn ra

II. 4000 NĂM NHÂN ĐẠO

1

Mắt thợ nhuộm từng quen 40 màu đen nhưng chưa thể thấy màu đen của đau thương ta được
Từ đáy vực khổ đau, ta vùng lên, dữ và hiền như nước
Ta nhìn đời từ kẽ nhắm của một cây bá đỏ miền Nam
Sau những lưỡi lửa quái đản rùng rùng của đám cháy na-pan
Trên mặt trận ra-đa kẻ địch gây nhiễu loằng ngoằng tưởng chừng như rối mắt
Ta đã tập trong một giây chỉ ra đúng cái mục tiêu cần đuổi bắt
Giữa ngã tư Bảy Hiền, trên Long Biên đưa võng, trong thung lũng A-so
Máu ta chảy thắm hồng và ta tìm thấy thước đo
Đo ánh sáng của tự do độc lập
Đo bóng đêm khi bỗng tắt mặt trời
Đo mỗi người và đo từng dân tộc
Ai tấn công và ai kẻ thoái lui
Đo cái được, đo tận cùng cái mất
Đo nỗi đau, đo được cả niềm vui

Như viên đạn, như quả cà, cái thước đo giản đơn và chân thật
Hay tám vạn nghìn tư gì cũng mặc
Không kiên cường đánh m chẳng nên người

Ta nhìn đời từ lỗ đạn thù xuyên ngực người ta yêu còn đẫm máu
Ai hơn ta có quyền thiêng liêng được nung nấu căm hờn
Mà ta thấy cả màu hồng của cảm thông trong ngày mai hồn hậu
Trên lòng căm ta sống với tình thương
Đúng, ta bắn pháo vào mặt mày ở Đà Nẵng, Huế và Sài-gòn ta nữa đó
Mày còn ngồi rốn kia nhưng rồi mày cuốn vó cút đi thôi
Ta sẽ về hàn cả vết thương của một nhành cây nhỏ
Bom B.52 rú cái chết từ họng con quỷ già hoảng sợ
Tên lửa ta gầm hiên ngang những tiếng nổ con người

2

Ta có cách nằm Lê Hồng Phong hát niềm tin trong bóng đêm hầm cầm cố của quan tài Côn-đảo
Cách ngồi Nguyễn ðức Thuận trên thuyền giặc doạ đem dìm ung dung nhìn trăng sáng trong xanh
Cách chạy em ðuốc sống lao vào kho đạn địch cháy bừng lên như một bình minh
Cách bổ nhào Tô Vĩnh Diện lấy xương thịt của hy sinh chèn đứng pháo
Cách ngã Phan ðình Giót lấp lỗ châu mai bằng sắc máu
Cách bị trói Nguyễn Văn Trỗi gót dẫm đầu bầy hung bạo hành hình
Cách nhìn Nguyễn Viết Xuân nhằm thẳng bắn quân thù đầy căm hờn tỉnh táo
Cách quỳ lão dân quân hạ con ma siêu âm bằng cây súng bộ binh
Cách đứng cô gái gẫy hai chân tự buộc vào tường bắn xe tăng trong đường phố bão
Cách sờ người mẹ mù đêm đêm sờ vóc con mong chóng đến ngày con đủ sức trường chinh
Cách cái sống Việt Nam bốn nghìn năm nhân đạo
Rực rỡ khắp đất này, ngay từ lòng sâu của địa đạo Vĩnh Linh

3

Ta có những trang Kiều Lý Tự Trọng đọc say sưa trong xà-lim án chém
Màu đỏ tươi quả táo Bác Hồ cho em bé mắt xanh trên đường phố Pa-ri
Tiếng gọi: “Thằng Ba đâu, vào uống nước” bà mẹ nghèo gọi anh Lê Duẩn bên dòng kênh khu tám
Cách nói Nguyễn Chí Thanh: hai mươi vạn Mỹ vào à, đánh vỡ mặt nó đi
Đôi dép lốp trên đài chủ tịch trong lễ mừng ngày mồng Hai tháng Chín
Phủ Toàn quyền xưa rộng mở đón gót hồng của các cháu thiếu nhi
Hội nghị giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt giữa thủ đô khi loa báo máy bay thù đang đến
Những buổi bàn về quy hoạch 20 năm vẫn điềm nhiên nhóm họp rất đúng kỳ
Gió Hồ Tây mang dạ hương đêm đêm dịu dàng như ước hẹn
Hoa phượng cháy lên rồi ba vạn em lớp mười đang sửa soạn vào thi
Tập thơ lãnh tụ ta ngồi đọc trong hoàng hôn màu tím
Như mùa thu như ngọn sóng như cánh buồm lên tiếng gọi ta đi

III. NGƯỜI

1

Ta đánh quỷ nên ta lầu thuộc quỷ
Và sâu hơn, thành tri kỷ con người
Cao thượng người xấu xa người là thế
Lời của lòng và câu mẽ đầu môi

Cái sức mạnh diệu kỳ trong giọt lệ
Sự chùn gân che bằng vẻ ra oai
Lối chiêng trống để phô trương ầm ĩ
Sự bình yên thủ thỉ biết đêm dài
Kiểu vỗ ngực nói những trời những bể
Cách khiêm nhường lặng lẽ gánh hai vai

Ta đánh Mỹ xây đời trong một thể
Sức bên trong và cái thế bên ngoài
Thu nhận lấy vốn ngàn muôn thế hệ
Để tươi non tuổi trẻ của ngày mai

2

Mỗi đơn nguyên người là một phức hợp thiên tài của những gì kỳ lạ nhất
Một dải Ngân hà với khoảng không thăm thẳm đen và vô số tinh cầu ngời ngời trong vắt
Cái trên trời ta đáng nhìn đáng gặp là những vì sao
Không gian đen mở, con đường vũ trụ để ta vào

Ta đã thấy trong con người ôi biết bao bẩn thỉu
Nỗi đau trong ta những đêm dài nặng trĩu
Đường phố thân yêu như cũng thiếu tâm hồn
Ta ghê tởm ta căm thù ta đấu tranh và ta hiểu
Sức vươn người cao đến triệu lần hơn

Mỗi con người già trẻ gái trai bọn qu phố Ôn mong đầu độc
Sẽ vươn lên như vẫn mọc mặt trời
Rừng hoang dại châu Phi bãi biển dừa châu Úc
Sẽ ngân vang hợp khúc của niềm vui
Những ô uế Mỹ Âu người sẽ lọc
Như cô gái sông Hương thơm mát nhu hoa nhài

Ta nhìn trời đêm nay và ta đọc
Những dòng sao rạo rực báo ngày mai


5-1969

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]