Ngũ nhật quan kỹ 五日觀妓 • Tết đoan ngọ ngắm kỹ nữ

Chuyện trước Tây Thi giặt lụa xuân
Đời nay Bích Ngọc đẹp khôn phân
Cỏ huyên sắc nhạt đen mày nhánh
Hoa lựu màu thua đỏ ánh quần
Mái xoã long lanh say nhịp múa
Mặt hoa khúc mới đọng vang ngân
Ai rằng năm sắc tơ thêm thọ
Mà cố nhân nay dứt lối trần

Tây Thi giặt lụa đã xưa xa
Bích Ngọc nay đua với Lệ Hoa
Mày thắm đã làm phai biếc cỏ
Quần hồng lại khiến chết ghen hoa
Hát ca khúc mới người ngây ngất
Say múa, làn thu, tóc rủ xòa
Ai bảo năm tơ hay nối mạng
Nhà nàng, nay hẳn ngất ngư ta

Tiền giải (Câu 1 đến câu 4):

Nhạc phủ có câu: "Bích Ngọc tiểu gia nữ" (Bích Ngọc là cô gái nhà nghèo), ở đây mượn Bích Ngọc để thay cho người kỹ nữ. Nhưng bên trên chợt mở ra bằng Tây Thi, bên dưới lại lấy ngay Lệ Hoa mà so sánh, lời thơ thật kỳ lạ, chỉ e có chỗ bài xích chê bai. "Màu xanh đen của lông mày" (mi đại - 眉 黛), "màu đỏ của quần" (quần hồng - 裙 紅), "cỏ huyên - 萓 草", "hoa lựu - 榴 花 " tả rõ được "người kỹ nữ - 妓" và "tiết mồng năm (Đoan Ngọ)  - 五 日", rực rỡ xen nhau, toan lìa muốn hợp. Ở giữa hai chữ "giặt lụa" (hoán sa - 浣 沙) rõ rệt thêm vào một chữ "xuân - 春" để đưa xuống chữ "đời nay" (kim thời - 今 時) của câu 2. "Kim thời" là "Ngũ nhật", có người hiềm là không liên hệ gì, thực là sai vậy.

Hậu giải (Câu 5 đến câu 8)

"Mến mộ" (diễm - 艷 ) là lòng xúc động. Kinh Thủ Lăng Nghiêm có câu: Tâm phát ái diên, cử thể quang nhuận (Tâm phát ra đãi ái, khắp mình sáng bóng mịn màng) chính là vậy đó. "khiến người mến mộ" (linh nhân diễm - 令 人 艷) là nói mình đương lúc động tâm; "thâu mái tóc nghiêng" (liễm mấn tà  - 斂 鬢 斜) là nói nàng lại thành tựu bằng con mắt. "Năm sợi dây nối liền mệnh sống" (ngũ ty năng tục mệnh - 五 絲 能 續 命): đây là dùng sự việc của tiết "Ngũ nhật"
mà làm thành câu kết tuyệt diệu. Người đời Tống không phải không chịu làm mà đúng ra không làm nổi được như vậy/

Xưa Tây Thi bên suối xuân giặt lụa
Bích Ngọc nay đua sắc với Lệ Hoa
Mi mắt xanh, màu cỏ biếc thua xa
Quần hồng tía hoa lựu ghen thiếu thắm
Bài ca mới khiến người nghe mê đắm
Múa say sưa đôi mắt ẩn tóc mây
Thọ trăm năm nhờ đeo ngũ sắc dây?
Ta nghi chết bên nàng hôm nay quá!

Tây Thi giặt lụa suối xuân qua,
Bích Ngọc nay thi sắc Lệ Hoa.
Màu đậm trên mi hơn sắc cỏ,
Áo quần sắc đỏ khiến ghen hoa.
Một ca khúc mới người ưa mến,
Đôi mắt múa say mái tóc xoà.
Sao chỉ năm màu tăng tuổi thọ?
Nhà nàng nay sẽ chết bên ta.