Minh Phi khúc kỳ 1 明妃曲其一 • Khúc ca về Minh Phi kỳ 1

Thơ » Trung Quốc » Bắc Tống, Liêu » Vương An Thạch

☆☆☆☆☆ 33.67
Ngôn ngữ: Chữ Hán
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong
Thời kỳ: Bắc Tống, Liêu
5 bài trả lời: 5 bản dịch
1 người thích
Từ khoá: Chiêu Quân (60)

Một số bài cùng từ khoá

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi Vanachi vào 17/06/2007 19:57, đã sửa 1 lần, lần cuối bởi tôn tiền tử vào 08/09/2018 01:55

明妃曲其一

明妃初出漢宮時，
淚濕春風鬢腳垂。
低回顧影無顏色，
尚得君王不自持。
歸來卻怪丹青手，
入眼平生未曾有。
意態由來畫不成，
當時枉殺毛延壽。
一去心知更不歸，
可憐著盡漢宮衣。
寄聲欲問塞南事，
只有年年鴻雁飛。
家人萬里傳消息：
好在氈城莫相憶；
君不見：
咫尺長門閉阿嬌，
人生失意無南北。

 

Minh Phi khúc kỳ 1

Minh phi sơ xuất Hán cung thì,
Lệ thấp xuân phong mấn cước thuỳ.
Đê hồi cố ảnh vô nhan sắc,
Thượng đắc quân vương bất tự trì.
Quy lai khước quái đan thanh thủ,
Nhập nhãn bình sinh vị tằng hữu.
Ý thái do lai hoạ bất thành,
Đương thời uổng sát Mao Diên Thọ.
Nhất khứ tâm tri cánh bất quy,
Khả liên trước tận Hán cung y.
Ký thanh dục vấn tái nam sự,
Chỉ hữu niên niên hồng nhạn phi.
Gia nhân vạn lý truyền tiêu tức,
Hảo tại chiên thành mạc tương ức.
Quân bất kiến:
Chỉ xích Trường Môn bế A Kiều,
Nhân sinh thất ý vô nam bắc.

 

Dịch nghĩa

Minh phi lúc mới rời cung Hán
Mắt đẫm lệ trong gió xuân, tóc mai rủ xuống
Ngẩn ngơ nhìn bóng mình, khuôn mặt đâu còn nhan sắc
Ở trên, quân vương chẳng thể chủ trì được việc
Nay quay lại trách bàn tay người thợ vẽ
Ta chưa từng có nàng ở trong mắt
Chỉ vì vẽ không nên, chuyện mới đến nỗi này
Khi ấy (vua) thực đã giết oan Mao Diên Thọ...
Nàng một đi, trong lòng biết không có ngày về
Thương thay, (nàng) mặc chiếc áo cung Hán xưa tới khi rách nát
Muốn gửi lời hỏi chuyện phương Nam
Chỉ còn biết gửi hồng nhạn hàng năm bay về
Kẻ hầu đi vạn dặm đưa tin nhắn:
“Ở chốn lều da ấy, nàng đừng nhớ nhung nữa”
Nàng chẳng thấy đó sao
Cung Trường Môn cao vợi khoá A Kiều
Đời người không toại ý, đâu phân nam bắc


Bài này tuyển từ Lâm Xuyên Vương tiên sinh Kinh công văn tập quyển 40. Bài thơ này làm vào năm Gia Hựu thứ 4, là bài được truyền tụng một thời. Bấy giờ, như Âu Dương Tu, Tư Mã Quang, Lưu Thưởng, Tăng Củng đều lần lượt có thơ hoạ. Thơ gồm hai bài, bài đầu với ngòi bút sinh động tả vẻ đẹp tuyệt thế và nỗi bất hạnh gặp phải của Chiêu Quân, đó là thơ qua các triều đại đều viết như thế, song bài thơ này đặc biệt đưa ra ý mới.

Theo ghi chép của sử sách, Vương Chiêu Quân vào cung, Mao Diên Thọ đòi tiền đút không được nên vẽ cô rất xấu, Chiêu Quân phải ở lãnh cung. Sự việc bị phát giác, Mao bị giết. Bài thơ này lại nói là vì nàng quá đẹp, về căn bản thợ vẽ không cách biểu hiện nên không đáng quy tội cho họ Mao. Bài thơ này còn tiến thêm một bước, đem Vương Chiêu Quân so với Trần hoàng hậu, nêu ra “Chỉ xích Trường Môn bế A Kiều, Nhân sinh thất ý vô nam bắc” làm cho người ta tỉnh ngộ ra, lập ý cao hơn nhiều so với thơ vịnh họ Vương từ trước đến nay. Hai câu trong thơ “Hán ân tự thiển, Hồ tự thâm, Nhân sinh lạc tại tương tri tâm”, người trước đây chưa từng nói qua, từ bấy đến nay cũng bị chê bai, bị cho là: “Dĩ Hồ Lỗ hữu ân, nhi toại vong quân phụ, phi cầm thú nhi hà?” (Bởi giặc Hồ có ơn, nên quên cả vua cha, không phải cầm thú hay sao?) (Lý Bích trong Vương Kinh Công thi tiên chú dẫn lời của Tống Phạm Xung). Cái mà hai câu này nêu lại là sự thực, chính vì viết ra sự hậu đãi của Hung Nô đối với Vương Chiêu Quân lại càng làm nổi lên nỗi không quên vua cha của nàng, nỗi nhớ cố quốc khôn nguôi đến chết mới thôi.