Đạo bàng bi 道傍碑 • Bia bên đường

道傍碑
Đạo bàng bi
Bia bên đường

道傍碑石何累累，
Đạo bàng bi thạch hà luỹ luỹ,
Bia bên đường sao mà nhiều

十里五里行相追。
Thập lý ngũ lý hành tương trung.
Mười dặm rồi năm dặm đi theo

細觀文字未磨滅，
Tế quan văn tự vị ma diệt,
Nhìn kỹ chữ còn chưa mờ hết

其詞如出一手為。
Kỳ từ như xuất nhất thủ vi.
Lời ý như từ một tay viết ra

盛稱長吏有惠政，
Thịnh xưng trưởng lại hữu huệ chính,
Ca ngợi chính sách tốt của quan trên

遺愛想像千秋垂。
Di ái tưởng tượng thiên thu thuỳ.
Niềm yêu mến nghĩ để đến nghìn thu

就中行事極瑣細，
Tựu trung hành sự cục toả tế,
Việc làm trong đó toàn là lặt vặt

齟齬不顧識者嗤。
Thủ ngữ bất cố thức giả suy.
Khập khễnh không lo người hiểu biết cười cho

徵輸早畢盜劫獲，
Trưng du tảo tất đạo kiếp hoạch,
Thuế thu nộp xong sớm, bắt trộm cướp

黌宮既葺城堞隨。
Hoành cung ký tập thành điệp tuỳ.
Trường học dọi xong mái xây tường tiếp

先聖且為要名具，
Tiên thánh thả vi yếu danh cụ,
Khổng Tử còn bị chê là công cụ háo danh

下此黎庶教可悲。
Hạ thử lê thứ giao khả bi.
Đối với dân thì thực đáng buồn

居人遇者聊借問，
Cư nhân quá giả liêu tá vấn,
Cư dân qua đây hỏi đến

姓名恍惚云不知。
Tính danh hoảng hốt vân bất tri.
Họ tên thì ngớ ra không biết gì cả

住時于我本無恩，
Vãng thời vu ngã toàn vô ân,
Trước đây đối với tôi chẳng có ơn huệ gì

去後遣我如何思？
Khứ hậu khiển ngã như hà ti (tư).
Đi rồi bảo tôi làm sao mà nhớ được

去者不思來者怒，
Khứ giả bất tư, lai giả nộ,
Người đi thì không nghĩ, người đến thì giận

後車恐蹈前轍危。
Hậu xa khủng đạo tiền triệt nguy.
Xe sau sợ cái nguy là đi vào vết bánh xe trước

深山鑿石秋雨滑，
Thâm sơn tạc thạch thu vũ hoạt,
Đục đá ở núi sâu mưa thu trơn

耕時牛力勞挽推。
Canh thời ngưu lực lao vãn suy.
Trâu đang mùa cày mệt vì kéo cày

里社合錢以作記，
Lý xã hợp tiền dĩ tác ký,
Dân làng xã góp tiền để tuyển chọn bài văn bia

兔園老叟頤指揮。
Thố viên lão tẩu di chỉ huy.
Những ông đồ vườn thỏ chỉ huy bằng mồm

請看碑石俱磚甃，
Thỉnh khan bi thạch câu chuyên trụ,
Xin mời xem bia đá toàn bằng gạch

身及妻子無完衣。
Thân cập thê tử vô hoàn y.
Người làm cho bia và vợ con không có áo lành

但愿太行山上石，
Đãn nguyện Thái Hàng sơn thượng thạch,
Chỉ mong đá ở núi Thái Hàng

化為滹沱水中泥。
Hoá vi Hô Đà thuỷ trung nê.
Hoá thành bùn của song Hồ Đà

不教道傍隙地正無限，
Bất giao đạo bàng khích địa chính vô hạn,
Không để cho bên đường còn cơ man đất trống

那免年年常立碑。
Ná miễn niên niên thường lập bi.
Thế thì hằng năm khỏi phải dựng bia