Trần Văn Gia 陳文嘉 (1836-1892) tự Hanh Chi, hiệu Hoè Phù, là nhà giáo, nhà thơ, một vị quan yêu nước triều Nguyễn. Ông người xã Quần Anh Trung, nay thuộc xã Hải Trung, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, là học trò hoàng giáp Phạm Văn Nghị (1805-1884). Năm 1868, Trần Văn Gia thi đỗ cử nhân, được vào học Quốc Tử Giám, nhưng thi bốn khoa thi hội đều không đỗ. Ra làm quan, ông lần lượt giữ các chức Điển tịch Viện hàn lâm sung Hành tẩu bộ Binh, Biên tu Quốc sử quán, Tri huyện Yên Mô rồi Tri phủ Yên Khánh (Ninh Bình). Năm 1882, được thăng Giám sát Ngự sử đạo Nghệ Tĩnh, ông đã cùng đồng viện đàn hặc hai đại thần là Trần Tiễn Thành và Phạm Phú Thứ vì đã lấy luận điểm “khí vận” mơ hồ khi bàn việc đối phó với thực dân Pháp.

Năm 1883, đang cư tang mẹ ở quê, nhưng khi quân Pháp đánh chiếm Nam Định, ông liền…