春江花月夜

春江潮水連海平,
海上明月共潮生。
灩灩隨波千萬里,
何處春江無月明。
江流宛轉繞芳甸,
月照花林皆似霰。
空裏流霜不覺飛,
汀上白沙看不見。
江天一色無纖塵,
皎皎空中孤月輪。
江畔何人初見月,
江月何年初照人。
人生代代無窮已,
江月年年只相似。
不知江月待何人,
但見長江送流水。
白雲一片去悠悠,
青楓浦上不勝愁。
誰家今夜扁舟子,
何處相思明月樓。
可憐樓上月徘徊,
應照離人妝鏡臺。
玉戶帘中捲不去,
搗衣砧上拂還來。
此時相望不相聞,
願逐月華流照君。
鴻雁長飛光不度,
魚龍潛躍水成文。
昨夜閒潭夢落花,
可憐春半不還家。
江水流春去欲盡,
江潭落月復西斜。
斜月沉沉藏海霧,
碣石瀟湘無限路。
不知乘月幾人歸,
落月搖情滿江樹。

 

Xuân giang hoa nguyệt dạ

Xuân giang triều thuỷ liên hải bình,
Hải thượng minh nguyệt cộng triều sinh.
Diễm diễm tuỳ ba thiên vạn lý,
Hà xứ xuân giang vô nguyệt minh.
Giang lưu uyển chuyển nhiễu phương điện,
Nguyệt chiếu hoa lâm giai tự tán.
Không lý lưu sương bất giác phi,
Đinh thượng bạch sa khan bất kiến.
Giang thiên nhất sắc vô tiêm trần,
Hạo hạo không trung cô nguyệt luân.
Giang bạn hà nhân sơ kiến nguyệt?
Giang nguyệt hà niên sơ chiếu nhân?
Nhân sinh đại đại vô cùng dĩ,
Giang nguyệt niên niên chỉ tương tự.
Bất tri giang nguyệt đãi hà nhân,
Đãn kiến trường giang tống lưu thuỷ.
Bạch vân nhất phiến khứ du du,
Thanh phong phố thượng bất thăng sầu.
Thuỳ gia kim dạ thiên chu tử,
Hà xứ tương tư minh nguyệt lâu?
Khả liên lâu thượng nguyệt bồi hồi,
Ưng chiếu ly nhân trang kính đài.
Ngọc hộ liêm trung quyển bất khứ,
Đảo y châm thượng phất hoàn lai.
Thử thời tương vọng bất tương văn,
Nguyện trục nguyệt hoa lưu chiếu quân.
Hồng nhạn trường phi quang bất độ,
Ngư long tiềm dược thuỷ thành văn.
Tạc dạ nhàn đàm mộng lạc hoa,
Khả liên xuân bán bất hoàn gia.
Giang thuỷ lưu xuân khứ dục tận,
Giang đàm lạc nguyệt phục tây tà.
Tà nguyệt trầm trầm tàng hải vụ,
Kiệt Thạch, Tiêu Tương vô hạn lộ.
Bất tri thừa nguyệt kỷ nhân quy,
Lạc nguyệt dao tình mãn giang thụ.

 

Dịch nghĩa

Thuỷ triều lên, mặt sông xuân ngang mặt bể,
Trên bể, trăng sáng cùng lên với thuỷ triều.
Lấp loáng theo sóng trôi muôn ngàn dặm,
Có nơi nào trên sông xuân là không sáng trăng?
Dòng sông lượn vòng khu cồn hương thơm,
Trăng chiếu rừng hoa ngời như hạt tuyết.
Trên sông sương trôi tưởng như không bay
Bãi sông cát trắng, nhìn chẳng nhận ra
Sông và trời, một màu không mảy bụi,
Ngời sáng trong không, vầng trăng trơ trọi
Người bên sông, ai kẻ đầu tiên thấy trăng?
Trăng trên sông, năm nào đầu tiên rọi xuống người?
Người sinh đời đời không bao giờ ngừng
Trăng trên sông năm năm ngắm vẵn y nguyên
Chẳng biết trăng trên sông chiếu sáng những ai
Chỉ thấy sông dài đưa dòng nước chảy
Mây trắng một dải, vẩn vơ bay
Cây phong biếc xanh trên bờ buồn khôn xiết
Người nhà ai đêm nay dong con thuyền nhỏ
Người nơi nao trên lầu trăng sáng đương tương tư?
Đáng thương cho trên lầu vầng trăng bồi hồi
Phải chiếu sáng đài gương người biệt ly
Rèm nhà ngọc cuốn lên rồi, trăng vẫn không đi
Phiến đá đập áo lau đi rồi, trăng vẫn cứ lại
Giờ đây cùng ngắm trăng mà không cùng nghe tiếng nhau
Nguyện theo ánh đẹp vầng trăng trôi tới chiếu sáng bên người
Chim hồng nhạn bay dài không thể mang trăng đi
Cá rồng lặn nhảy, chỉ khiến làn nước gợn sóng
Đêm qua thanh vắng, mơ thấy hoa rơi,
Đáng thương cho người đã nửa mùa xuân chưa về nhà
Nước sông trôi xuôi, xuân đi sắp hết
Trăng lặn trên bãi sông, trăng xế về tây
Trăng xế chìm dần lẩn trong sương mù mặt bể
Núi Kiệt Thạch, sông Tiêu Tương đường thẳm không cùng
Chẳng biết nhân ánh trăng đã mấy người về
Trăng lặn, rung rinh mối tình, những cây đầy sông.


Xuân giang hoa nguyệt dạ là bài thơ trữ tình nổi tiếng trong lịch sử văn học Trung Quốc. Nhà nghiên cứu văn học đời Thanh Vương Khải Vận khen bài thơ này là “chỉ một thiên tuyệt diệu, đủ xứng đáng là đại gia” (cô thiên hoành tuyệt, cánh vi đại gia); nhà thơ hiện đại Văn Nhất Đa thì ca ngợi rằng bài thơ này là “thơ trong thơ, đỉnh núi trên các đỉnh núi” (thi trung đích thi, đỉnh phong thượng đích đỉnh phong). Theo lời Lưu Kế Tài thì đối với người Nhật Bản hiện đại, hai bài thơ Đường được hâm mộ nhất là Xuân giang hoa nguyệt dạ của Trương Nhược Hư và Trường hận ca của Bạch Cư Dị.

Bài thơ thể hiện nỗi nhớ của người du tử đối với người khuê phụ. Tựa đề có nghĩa là đêm hoa trăng trên sông xuân, nhưng cũng là tên một khúc nhạc phủ thuộc Thanh thương ca khúc, khúc điệu được sáng tác vào đời Trần Hậu Chủ, do đó tựa đề cũng có thể không cần dịch nghĩa.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 2 trang (18 bài trả lời)
[1] [2] ›Trang sau »Trang cuối

Ảnh đại diện

Bản dịch của Khương Hữu Dụng

Sông xuân triều dậy mặt biển bằng,
Trên biển trăng cùng triều nước dâng.
Dờn dợn vời theo muôn dặm sóng,
Sông xuân đâu chẳng sáng ngời trăng.
Quanh co sông lượn cồn hương chảy,
Trăng chiếu vườn hoa như tuyết rải.
Tầng không sương toả tưởng không bay,
Cát trắng bên doi nhìn chẳng thấy.
Trong suốt trời sông suốt một màu,
Trên sông vằng vặc một trăng cao.
Ai người đầu đã trông trăng ấy ?
Trăng ấy soi người tự thuở nao ?
Người cứ đời đời sinh nở mãi,
Trăng đã năm năm sông nước giãi.
Soi ai nào biết được lòng trăng,
Chỉ thấy sông dài đưa nước chảy,
Mây bạc lưng chừng trôi đến đâu,
Cành phong xanh bến biết bao sầu.
Đêm nay ai mảng buông thuyền đó,
Ai ở lầu trăng nhớ chốn nào ?
Trăng lầu quanh quẩn đáng thương ôi!
Soi mãi đài gương kẻ lẻ đôi.
Cửa ngọc cuốn rèm xua vẫn ở;
Hòn châm đập áo xoá liền soi.
Chừ đây cùng ngóng, bẵng tăm hơi;
Mong quyến theo trăng đến rọi người.
Bay mỏi, nhạn khôn mang ánh được,
Vẫy ngầm, cá chỉ vẫy tăm thôi.
Đêm qua thanh vắng mộng hoa rơi,
Nhà chửa về, xuân quá nửa rồi!
Nước cuốn xuân đi trôi sắp hết,
Vòm sông trăng lại xế sang đoài.
Trăng khuất mù khơi chìm chậm chậm,
Dòng Tương non Kiệt ngàn muôn dặm.
Nương trăng mấy kẻ nhớ về theo,
Trăng lặn xao tình cây nước gợn.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
73.86
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Tản Đà

Sông xuân sáng nước liền ngang bể
Vầng trăng trong mặt bể lên cao
Ánh trăng theo sóng đẹp sao!
Sông xuân muôn dặm chỗ nào không trăng?
Dòng sông chảy quanh rừng hoa ngát
Trăng soi hoa như tán trập trùng
Sương bay chẳng biết trong không
Trên soi cát trắng nhìn không thấy gì
Trời in nước một ly không bụi
Mảnh trăng trong ròi rọi giữa trời
Thấy trăng thoạt mới là ai?
Trăng sông thoạt mới soi người năm nao?
Người sinh mãi, kiếp nào cho biết
Nhìn trăng sông năm hệt không sai
Trăng sông chẳng biết soi ai
Dưới trăng chỉ thấy sông dài nước trôi
Đám mây trắng ngùi ngùi đi mãi
Rặng phong xanh một dải sông sầu
Đêm nay ai đó, ai đâu?
Chiếc thuyền để nhớ trên lầu trăng soi
Trăng thờ thẩn nơi người xa ngóng
Chốn đài gương tựa bóng thương ai
Trong rèm cuốn chẳng đi thôi
Trên bàn đập áo quét rồi lại ngay
Cùng nghe ngóng lúc nay chẳng thấy
Muốn theo trăng trôi chảy đến chàng
Hồng bay, ánh sáng không màng
Nước sâu cá quẫy chỉ càng vẩn tăm
Đêm nọ giấc trong đầm hoa rữa
Ai xa nhà xuân nửa còn chi!
Nước sông trôi mãi xuân đi
Trăng tà lặn xuống bên kia cánh đầm
Vầng trăng lặn êm chìm khói bể
Đường bao xa non kệ sông Tương
Về trăng mấy kẻ thừa lương
Trăng chìm lay bóng đầy hàng cây sông.


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
63.83
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nhất Lang

Sông nối biển nước xuân lênh láng
Ngọn triều dâng trăng sáng biển khơi
Nước trôi muôn dặm trăng soi
Sông xuân đâu chẳng sáng ngời ánh trăng.
Sông uốn lượn quanh cồn hương ngát
Trăng in hoa như tuyết trắng phơi
Trên không nào rõ sương trôi
Cát xa chẳng thấy bên doi trắng ngần.
Trời trong vắt sông xuân một sắc
Tấm gương nga vằng vặc trên cao
Ai người thấy được trăng đầu
Trăng kia đã rọi người nào năm xưa ?
Người sinh mãi khai hoa chẳng tận
Năm rồi năm trăng vẫn thế hoài
Trăng sông soi sáng cho ai
Trên sông một dải nước trôi theo dòng.
Đám mây trắng bềnh bồng bay mãi
Rặng phong xanh bến gợi mối sầu
Thuyền ai đêm vắng về đâu
Nhớ ai trăng rọi mái lầu tương tư.
Trăng gác kia dường như thương xót
Chiếu đài trang, soi khách phân ly
Rèm châu cuốn cũng không đi
Lau chầy đập áo, trăng về lại ngay.
Mong tin vắng từng giây từng phút
Muốn theo trăng tới sát bên chàng
Nhạn bay không thể đem trăng
Cá rồng lặn nhẩy thấy làn nước thôi
Mơ đầm vắng hoa rơi mấy đóa
Thương nửa xuân người chửa về nhà
Nước trôi xuân lại sắp qua
Trăng sông cũng lặn xế tà về tây.
Trăng chìm lẫn sương dầy mặt biển
Cách núi sông biền biệt xa khơi
Cỡi trăng về được mấy người ?
Cây sông trăng lặn khôn nguôi mối tình.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
14.00
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hải Đà

Biển vắng sông êm gợn nước bằng
Lung linh trăng tỏ sóng triều dâng
Mênh mông theo sóng trôi ngàn dặm
Xuân thắm sông nào chẳng có trăng ?
Sông quanh đất ngát thoảng hương đầy
Trăng sáng rừng hoa ngỡ tuyết bay
Lất phất sương rơi nào có thấy
Sông dài cắt trắng chẳng ai hay
Tinh khiết trời sông một sắc màu
Trăng soi vằng vặc suốt đêm thâu
Hỏi ai đã thấy vầng trăng cũ
Có nhớ năm nao rực bến đầu
Kiếp người dâu bể mãi sinh sôi
Trăng chiếu bên sông cũng thế thôi
Chẳng biết vì sao trăng rạng rỡ
Sông dài giục giã nước buông trôi
Lơ lửng mây trôi trắng xóa màu
Hàng phong bến vắng động tâm sầu
Đêm nay thuyền nhỏ ai rong ruổi
Trăng sáng lầu cao gợi nhớ nhau
Quạnh quẽ vầng trăng dạ thốn đau
Sáng soi gương điểm kẻ ly sầu
Luyến lưu trăng ngủ trên thềm ngọc
Quanh quẩn chày đêm dẫu quét lau
Càng ngóng trông nhau cứ biệt tăm
Xin trăng xoải bóng đến thân chàng
Khó mang ánh nguyệt ràng chân nhạn
Rồng cá đua bơi gợn sóng vàng
Hoa rơi đầm vắng mộng đêm qua
Tiếc nửa đời xuân cố quận xa
Sóng nước trôi xuân, xuân sắp tận
Đầm tây trăng xế lạnh đêm tà
Trăng chìm sóng biển dặt dầy sương
Núi Kiệt sông Tương bóng mịt mùng
Mấy kẻ cưỡi trăng nào có biết
Bến cây trăng lạnh nghĩ mà thương.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
43.00
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Lãm Thắng

Triều lên ngang mặt sông xuân
Biển đêm, trăng cũng sáng ngần sóng xô
Sóng xô lấp loáng xa mờ
Trăng xuân ăm ắp ngập bờ sông xanh
Cồn hương sông lượn vòng quanh
Rừng hoa trăng chiếu, hoa thành tuyết phơi.
Từng không sương tựa không trôi
Bãi sông trắng cát, ai người nhận ra?
Trời, sông trong suốt chan hòa
Trên không trăng sáng, chỉ là trăng thôi.
Ai nhìn trăng trước, trăng ơi!
Hỏi trăng rọi xuống kiếp người khi nao?
Người sinh mãi, đến khi nào?
Trăng năm năm, vẫn dạt dào trên sông
Trăng soi ai? Khó hiểu lòng
Sông dài chỉ thấy đưa dòng nước xuôi
Vẩn vơ mây trắng vờn trôi
Cây phong xanh, lá buồn rơi bên bờ
Đêm nay ai dạo thuyền thơ
Lầu trăng ai đó tương tư lặng ngồi
Thương vầng trăng cũng bồi hồi
Chiếu đài gương, rọi cảnh người biệt ly
Rèm châu cuốn, trăng nào đi
Lau đá đập áo, lầm lì trăng soi
Chung vầng trăng, lẻ chỗ ngồi
Nguyện theo trăng, chiếu sáng người viễn phương
Chở trăng, hồng nhạn khó tường
Cá rồng lặn nhảy chỉ vương sóng ngầm
Đêm qua mơ thấy hoa tàn
Thương người đi, nửa mùa xuân chưa về
Cũng đành nước cuốn xuân đi
Trăng tàn trên bãi, trăng về mái Tây
Trăng chìm mặt bể sương đầy
Dòng Tương, đỉnh Kiệt dạn dày thẳm không
Theo trăng mấy kẻ về cùng?
Trăng tàn, sóng gợn đến rùng mình cây.

44.75
Trả lời
Ảnh đại diện

Xuân giang hoa nguyệt hạ

Câu thứ 15:  不知江月待何人
Phiên âm: Bất tri giang nguyệt chiếu hà nhân.
Dịch: Soi ai nào biết được lòng trăng,

Nhưng chữ thứ năm: 待 phải đọc là “đãi”, nghĩa là đợi, tiếp đãi... Còn chữ 照 mới đọc là “chiếu”, nghĩa là soi, chiếu sáng, đối chiếu...

Câu 18: 青楓浦上不勝愁
Phiên âm: Thanh phong giang thượng bất thăng sầu.

Chữ thứ 3: 浦 đọc là phố, nghĩa là bến sông, ngạch sông đổ ra bể. Còn chữ “giang” là 江

Câu 19: 誰家今夜扁舟子
Phiên âm: Thuỳ gia kim dạ biên chu tử,

Chữ thứ năm: 扁, Thiều Chửu đọc là “biển”, nghĩa là:

① Giẹt, cái gì rộng mà mỏng gọi là "biển". Viết chữ ngang trên cửa trên cổng gọi là "biển", ta gọi là "hoành".
② Một âm là "thiên". Nhỏ, như "thiên chu" 扁舟 thuyền nhỏ. Nguyễn Du 阮攸 : "Thiên địa thiên chu phù tự diệp" 天地扁舟浮以葉 chiếc thuyền con như chiếc lá nổi giữa đất trời.

Có lẽ câu 19 có nên phiên âm lại, với "thiên chu" 扁舟 là thuyền nhỏ : Thuỳ gia kim dạ thiên chu tử.

Vô sự tiểu thần tiên
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

sai sót

Cảm ơn bạn, mình đã sửa các lỗi trên, đồng thời rà soát lại và sửa 1 số lỗi khác nữa.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

(Không rõ)

Sông xuân nước tràn tuôn ra biển
Trăng sáng lên cùng triều nước dâng
Lấp lánh vàng theo ngàn dặm sóng
Sông xuân, nơi nào chẳng sáng trăng ?
Dòng sông uốn quanh cồn ngát hương
Trăng chiếu rừng hoa hay tuyết vương
Cát trắng ven bờ nhìn chẳng thấy
Lờ lững dường như chẳng phải sương
Một màu trời nước, một màu trong
Một vầng trăng chiếc giữa từng không
Ai kẻ lần đầu thấy trăng sáng ?
Từ thuở nào trăng chiếu dòng sông ?
Cuộc đời cứ trôi đi, trôi mãi
Trăng sáng muôn đời trăng sáng soi
Không biết vì ai trăng chiếu nhỉ
Chỉ thấy sông dài đưa nước xuôi
Một áng mây trời bay lang thang
Bên sông buồn ơi gốc phong buồn
Đêm nay ai thả thuyền sông vắng
Lầu trăng ai nhớ, nhớ ai chăng
Trên cao trăng cũng biết bồi hồi
Thương chốn khuê phòng bóng gương soi
Cuốn rèm cửa ngọc trăng còn đó
Phủi chày đập áo, ánh trăng rơi
Bây giờ cách biệt chẳng nghe nhau
Chỉ thấy nhau qua ánh trăng sầu
Hồng nhạn bay hoài khôn chở sáng
Cá đùa quẩy nước vẽ nên câu
Đêm qua nằm mộng thấy hoa rơi
Quá nửa mùa xuân vẫn phương trời
Sông chảy, xuân đi, xuân sắp hết
Đầu sông trăng đã chếch Tây rồi
Trăng chếch Tây rồi sương bể giăng
Đường về mờ mịt lệ khôn ngăn
Cây xưa bến cũ tình lai láng
Biết mấy người về theo ánh trăng.


bản dịch này mình thấy rất hay, có vẻ đọc xuôi tai và gợi lên được hình ảnh của bài thơ rõ ràng nhất, các bạn xem giúp là ai đã dịch nhé!
23.00
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Linh Vũ

Sông ngang mặt biển lúc triều dâng,
Trăng nước cùng lên biển sáng trưng.
Theo sóng dập dềnh ngàn vạn dặm,
Sông xuân dâu chẳng có trăng trong.
Quanh co dòng nước cồn thơm lượn,
Trăng chiếu rừng hoa tựa tuyết giăng.
Sương vẩn không trung bay chẳng biết,
Ngó bờ cát trắng thấy chi răng?
Nước trời một sắc không vương bụi,
Vằng vặc không trung một mảnh trăng.
Bến nước ai hay trăng mọc trước,
Năm nào trăng bến chiếu nhân gian.
Người sinh kiếp kiếp không cùng mãi,
Trăng sáng năm nào cũng vậy thôi.
Chẳng biết trăng sông đang chiếu ai,
Trường giang chỉ thấy nước trôi hoài.
Một vùng mây trắng lững lờ bay,
Bến nước phong xanh não nuột thay.
Thuyền nhỏ đêm nay ai lững thững.
Lầu trăng đâu chốn nhớ nhau đây?
Bồi hồi trăng gác như thương xót,
Chiếu mãi đài trang kẻ biệt ly.
Cửa ngọc cuốn rèm còn lảng vảng,
Lau chày phủi áo vẫn không đi.
Trông nhau chẳng biết tin nhau nhỉ,
Xin được theo trăng dõi đến người.
Hồng nhạn bay xa không chiếu tới,
Cá rồng lặn nhảy nước chơi vơi.
Đêm qua mơ thấy đầm hoa rụng,
Thương nửa chừng xuân chẳng trở về.
Dòng nước cuốn trôi xuân sắp hết,
Đầm sông trăng xế ánh tây kề.
Lần lần trăng khuất trong sương biển,
Kiệt Thạch Tiêu Tương lối chẳng cùng.
Nương bóng trăng về bao kẻ nhỉ?
Tình trăng cây bến cũng rưng rưng.

11.00
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Trần Trọng Kim

Sông liền biển, nước xuân đầy dẫy
Trăng mọc cùng triều dậy trên khơi
Trăng theo muôn dặm nước trôi
Chỗ nào có nước mà trời không trăng?
Dòng sông lượn quanh rừng thơm ngát
Trăng soi hoa trắng toát một màu
Trên không nào thấy sương đâu
Trắng phau bãi cát ngó hầu như không
Không mảy bụi trời sông một sắc
Một vầng trăng vằng vặc giữa trời
Trăng sông thấy trước là ai
Đầu tiên trăng mới soi người năm nao
Người sinh hoá kiếp nào cùng tận
Năm lại năm trăng vẫn thế hoài
Trăng sông nào biết soi ai
Dưới sông chỉ thấy nước trôi giữa dòng
Mảnh mây bạc mông lông đi mãi
Rừng phong xanh trên bãi gợi sầu
Thuyền ai lơ lững đêm thâu
Trong lầu minh nguyệt chỗ nào tương tư
Trên lầu nọ trăng như có ý
Vào đài trang trêu kẻ sinh ly
Trong rèm cuốn cũng không di
Trên chày đập áo phủi thì vẫn nguyên
Mong nhau mãi mà tin bặt mãi
Muốn theo trăng đi tới cạnh người
Nhạn bay trăng cứ đứng hoài
Cá rồng nổi lặng nước trôi thấy nào
Đêm trước thấy chiêm bao hoa rụng
Thương quê người chiếc bóng nửa xuân
Nước sông trôi hết xuân dần
Trăng sông cũng lặn xế lần sang tây
Trăng xế thấp chìm ngay xuống bể
Cách núi sông xa kể dường bao
Cõi trăng về ấy người nào
Cây sông trăng lặn nao nao mối tình


[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
34.33
Trả lời

Trang trong tổng số 2 trang (18 bài trả lời)
[1] [2] ›Trang sau »Trang cuối