Ngày chúng tôi đi
                  các toa tàu mở toang cửa
không có gì phải che giấu nữa
những thằng lính trẻ măng
                            tinh nghịch ló đầu qua cửa sổ
những thằng lính trẻ măng
                                            quân phục xùng xình
chen bám ở bậc toa như chồi như nụ

con tàu nổi hiệu còi rung hết cỡ
và dài muốn đứt hơi
hệt tiếng gã con trai ồm ồm mới vỡ

thế hệ chúng tôi
hiệu còi ấy là một lời tuyên bố

                  *

Một thế hệ mỗi ngày đều đụng trận
mà trách nhiệm nặng hơn nòng cối tám hai
vẫn thường vác trên vai
một thế hệ thức nhiều hơn ngủ
xoay trần đào công sự
xoay trần trong ý nghĩ
đi con đường người trước đã đi
bằng rất nhiều lối mới

những cái tên trên cây rừng khắc vội
những chữ N chữ T vạch ở các bình-tông
ba-lô đựng một bộ áo quần
vài gói mắm cùng nắm cơm nho nhỏ
bếp dã chiến cháy dọc bờ suối đá
treo tòn ten mấy ống cóng canh chua
nấu lá giang và mắm ruốc

tất cả những gì chúng tôi có được
đều trải cho nhau
                      trải ra đất thật tình
với quân thù - chi đến tối đa
với bè bạn - phải chơi hết mình

nếu chỉ nhìn da chúng tôi đen hơn
nhìn cái vóc dạn dày trước tuổi
đếm vết chai trên bàn tay, chưa đủ
cũng chưa đủ nếu chỉ tính cuộc đời bằng những chiến công

                  *

Ôi trảng dầu những chiếc lá khô cong
mỗi bước dưới chân rì rầm tiếng nói
đêm hành quân qua nhiều đống lửa
bùng tự nhiên ngay giữa lối mòn

thế hệ chúng tôi bùng ngọn lửa chính mình
soi sáng đường đi tới

có những đêm mưa quất bốn bề
giữa Tháp Mười không mái lá nương che
nước đã giựt, phải đẩy xuồng băng trấp
lúc ấy chân trời là lưng người đi trước
vụt loé lên qua ánh chớp màn mưa

thế hệ chúng tôi trắng từng đêm lội nước
sình bết từ chân bết đến đầu
nên giọng nói có nhiều khi ngang dọc
nên cái nhìn có lắm phen gai góc
vì ngọn lửa chịu sình là lửa thực
đã bùng lên
                      dám cháy tận sức mình

                  *

Nhủ điều chi ơi tiếng cuốc đêm sương
kêu da diết suốt một mùa nước nổi
bông điên điển mở cánh vàng nóng hổi
là nắng chiều đẫm lại giữa lòng tay

đất nước ngấm vào ta, đơn sơ
như Tháp Mười không điểm trang
                                                             đầy im lặng
trên tất cả tình yêu - tình yêu này đi thẳng
đến mỗi đời ta
                             bất chấp những ngôn từ

                  *

tôi gặp thằng bạn thân trong một chuyến bất ngờ
đêm Mỹ Long hai đứa nằm lộ đất
trải dưới trời một tấm ni-lông
nơi khi chiều B52 bừa ba đợt
nơi mấy năm rồi hố bom không đếm hết
nơi tôi chợt thốt niềm mơ giản dị của mình

“chừng nào thật hoà bình
ra lộ bốn trải ni-lông nằm một đêm cho thoả thích”

thằng bạn tôi đăm đăm
nhìn một ngôi sao mọc trong hố bom nhoè nước
đôi mắt nó lạ lùng mà tôi thấy được
chứa đầy một hố bom và một ngôi sao…

                  *

Cơn lốc xoáy trên nóc rừng nguyên thuỷ
tiếng gió hú dài trong những bộng cây
đàn dơi chấp chới bay
trảng tranh hừng hực nắng

chúng tôi qua cái khắc nghiệt mùa khô
qua mùa mưa mùa mưa dai dẳng
võng mắc cột tràm đêm ướt sũng
xuồng vượt sông dưới pháo sáng nhạt nhoà
đôi lúc ngẩn người... một ráng đỏ chiều xa
quên đời mình thêm tuổi
chân dép lốp đạp mòn trăm ngọn núi
mà không hề rợp bóng xuống tương lai

                  *

Những trận đánh ập về đầy trí nhớ
pháo chụp nổ ngang trời từng bựng khói
nhịp tim đập dồn lần xuất kích đầu tiên
bình tông cạn khô trên nóc hầm nồng khét
những vỏ đồ hộp lăn lóc
cái im lặng ù tai giữa hai đợt bom
một tiếng gà bất chợt
bên bờ kênh hoang tàn

thế hệ chúng tôi không sống bằng kỷ niệm
không dựa dẫm những hào quang có sẵn
lòng vô tư như gió chướng trong lành
như sắc trời ngày nắng tự nhiên xanh

                  *

đoàn xuồng chuyển quân bơi rậm kinh Bằng Lăng
buổi chiều pháo bắn
những cây bình bát gục ngã
hoàng hôn đôi bờ như máu chảy
trắng dòng kênh xác xăng đặc lều bều

tôi bỗng thấy mặt mình trên mặt nước
mặt nước trôi những dề xăng đặc
mặt nước trôi những trái bình bát
mặt nước trôi quê hương không còn nguyên vẹn

và tôi thấy
trôi qua mặt mình bao nhiêu gương mặt
những bạn bè quen những bạn bè chưa gặp
trẻ măng
loang loáng theo con nước
tủa về những đồng sâu
                                    hun hút buổi chiều

đó là những người qua trước
không phải trước hai mươi năm
đó là những người qua sau
không phải sau hai mươi năm
mà vào buổi chiều ấy
trên những dòng kinh ấy
pháo bắn và nước chảy
thế hệ chúng tôi -
                         nhìn rất rõ -
                                              mặt mình.


1973

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]