Thái Diễm 蔡琰 (177–?) tự là Văn Cơ 文姬 (nguyên tự là Chiêu Cơ 昭姬, nhưng sau trùng với huý của Tấn Văn Đế là Tư Mã Chiêu 司馬昭 nên người đời sau đổi thành Văn Cơ), là con của Thái Ung, người Trần Lưu (nay thuộc tỉnh Hà Nam), cũng là người tinh thông bác học, giỏi âm luật, nhưng cuộc đời rất bất hạnh. Nàng vốn năm mười sáu tuổi được gả cho Vệ Trọng Đạo 衛仲道, một người khá nổi danh trên văn đàn thời đó, họ Vệ cũng là một gia tộc lớn ở Hà Đông. Tuy nhiên chẳng bao lâu thì Trọng Đạo bệnh chết, lại chưa có con, nhà chồng cho là nàng khắc mệnh nên đuổi về nhà mẹ đẻ. Sau đó trong loạn lạc, nàng bị quân Đổng Trác 董卓 bắt đi rồi lưu lạc tới Nam Hung Nô (nay thuộc vùng Nội Mông), kết hôn với Tả Hiền Vương 左賢王, sống ở đó mười hai năm và sinh được hai con. Sau nhờ có Tào Tháo 曹操 vốn là bạn chí giao của cha nàng…