71

Dù từ lâu đã nghe câu chuyện kể
Nhưng giờ đây đang nhớ lại trong lòng:
Chuyện chàng trai đã cầm tay người mẹ
Người mẹ mù chập chững bước theo con.

Chàng cứ đi... chữa đôi mắt lành hẳn
ánh sáng ngày giờ mẹ đã nhìn xa...
Trái đất mù hãy đưa tay tôi nắm
Đi cùng tôi người phải sáng mắt ra.

72

Tất cả mọi người đứng dậy chúc mừng tôi
Họ vỗ tay mừng tôi thêm phần thưởng.
Nhưng tôi không vui, tôi thấy hai người
Nhìn vào mắt tôi có điều trách mắng.

Họ theo tôi khắp tất cả mọi miền
Gương mặt họ và của tôi rất giống
Một – ông già sau này tôi trở nên
Một – cậu bé là tôi thời xa vắng.

73

Có một điều không làm tôi kinh ngạc
Những điều này đã có tự lâu rồi:
Sự vu khống, dối gian và thuốc độc
Những thứ làm nên cái chết con người.

Nhưng có lẽ trời không cho tôi biết
Tại vì sao vẫn tồn tại một điều:
Là rượu, sự thật và cả tình yêu
Cũng là những thứ làm cho người chết.

74

Phật tử tin rằng không bao giờ chết
Bởi lẽ rằng hồn họ sẽ hoá thân
Vào sinh linh nào đó trên mặt đất
Chẳng con người thì hoa cỏ, chim muông.

Tôi nhà thơ -- dù bé hay dù lớn
Liệu có thể chăng tôi được trở thành
Linh hồn của muôn loài khi đang sống
Cả con người, cả hoa cỏ, chim muông.

75

"Ơi những ngọn đồi, cánh đồng tuyết trắng
Tôi biết làm sao có thể đi qua?"
"Ngươi đi qua chúng tôi, một khi mà
Có bài hát và bạn đường bên cạnh".

"Ơi con suối trong rừng cùng thác nước
Tôi biết làm sao có thể vượt qua?"
"Khi bài hát, người bạn đường ở xa
Thì muôn đời nhà ngươi không qua được".

76

Tôi muốn nghe người ta ra câu hỏi
Và câu trả lời sẽ là những lời sau:
"Có lạnh không?"
"Không".
"Có đói không?"
"Không".
"Có sợ hãi không?"
"Không".

Tôi đi trên mặt đất này thiếu thốn
Gặp những con người phiền muộn, ưu tư:
"Có lạnh không?"
"Vâng".
"Có đói không?"
"Vâng".
"Có sợ hãi không?"
"Sợ vô cùng".

77

Ống kim tiêm, ôxy dẫn từ vòi
Sống và chết giành giật nhau đến sáng
Người thầy thuốc giống như bồ câu trắng
Trên đầu giường người chị gái của tôi.

Bài thơ tôi được viết bằng máu đấy
Tôi đớn đau suy nghĩ một điều này:
Thơ dù một lần trên đầu giường của ai
Có là người chị nhân từ không vậy?

78

Hãy qui phục, Kavkaz, tướng Ermolov đang đến.
A. Puskin.

Không, không qui phục và lưng không cúi xuống
Không bấy giờ, không sau một trăm năm
Không những người con, không phải núi rừng
Vẻ sừng sững như vai bao vị tướng.

Không mưu chước tinh ranh, không sức mạnh
Mà tôi xin khẳng định một điều là:
Không phải bằng sức mạnh nước Nga đã thắng
Mà Kavkaz bí huyền đã quyến rũ nước Nga.

79

Trên trán Người một chấm son cháy đỏ
Như dấu triện trong thư, Ấn độ ơi
Tôi mở phong bì theo từng dòng chữ
Tôi muốn ôm lấy Người, Ấn độ ơi.

Tôi thấy khắp nơi những nhà rách nát
Rất nhiều thư tôi nhận, Ấn độ ơi
Nhưng khổ đau hơn bức thư của Người
Cho đến bây giờ tôi chưa hề đọc.

80

Ở Đê-li chú rể làm đám cưới
Thì những nhạc công thể hiện hết mình.
Cha mẹ chàng rể khó nhọc mười lăm năm
Gom từng đồng để trả cho đám cưới.

Đôi vợ chồng trẻ còn nhiều năm nữa
Đổ mồ hôi để trả hết nợ nần.
Giá tự do nhiều dân tộc cũng thế
Được trả như đám cưới kẻ bần nông.