Quá quan 過關 • Qua cửa ải

Nguyên dẫn: “Sơ ngũ nhật Hậu mệnh quan cữu thị tiên vãng quan thượng. Sơ lục bình đán, sứ bộ tự Đồng Đăng đồn phụng lãi quốc thư tựu đình cập cống vật sương số phát hành tiến quan tựu Ngưỡng Đức đài yết trụ. Hộ tống quan bài tháp binh tượng vu quan ngoại lưỡng bàng sơn thượng. Nội địa Hộ cống tiến kinh quan Tả Giang binh tu đạo Trung quân Tham tướng Hoàng, Liễu châu Phân phủ Hoàng, Hậu bổ châu Vu cập Tiếp cống quan đẳng tại Quan nội bài liệt binh trượng. Tị khắc khai quan, sứ bộ dữ Trấn quan Hộ mệnh quan Tuỳ Long đình nghệ Chiêu Đức đài hành tam quỵ cửu khấu lễ, xu xuất; di thời tựu đài hậu thất tham yết liệt Hiến, hành nhất quỵ tam khấu lễ, phân đông tây toạ, khoản trà, ngật phục thoái xuất, Hậu mệnh quan suất Hành nhân thỉnh tiếp cống quan bình trương (?) cống phẩm vật, ngật thoái hồi Ngưỡng Đức đài, nhân dữ gia cữu cập Lạng Giang Tri phủ Vũ Khế ẩm biệt. Mùi khắc phục nghệ Chiêu Đức đài, nội địa quan quân phát pháo tam thông, tiếp tiến thượng trình, Chấp thược quan toả quan. Ngã quốc quân diệc phát pháo tam thông hồi trấn.” 初五日候命官舅氏先往關上。初六平旦使部自同登奉賚國書就亭及貢物箱數發行進關就仰德臺歇駐。護送官排插兵象于關外兩旁山上。內地護貢進京官左江兵修道中軍參將黃柳州分府黃侯捕州于及接貢官等在關內排列兵杖。巳刻開關部使與鎮關護命官隨龍亭詣昭德臺行三跪九叩禮，趨出。移辰就臺後室參謁列憲，行一跪三叩禮，分東西坐，款茶；訖復退出。候命官率行人請接貢官秤張﹝？﹞貢品物。訖退回仰德臺，因與家舅及諒江知府武契飲別。未刻復詣昭德臺，內地官軍發砲三通接進上程，执鑰官鎖關；我國軍亦發砲三通回鎮。 (Ngày mùng 5, vị Hậu mệnh quan là cậu tôi lên quan ải trước. Sáng sớm ngày mùng 6, sứ đoàn đi từ Đồng Đăng mang theo quốc thư và mấy hòm cống vật tới một ngôi đình nhỏ, rồi tiến vào cửa quan, đến đài Ngưỡng Đức thì dừng xe nghỉ. Quan hộ tống dàn quân và voi trên núi hai bên ngoài cửa ải; nội địa có quan Hộ cống tiến kinh là Tả Giang binh Tu đạo Trung quân Tham tướng Hoàng, Liễu châu Phân phủ Hoàng, Hậu bổ châu Vu và các quan Tiếp cống bày binh trượng trong cửa quan. Giờ Tị, mở cửa quan, sứ bộ cùng vị Trấn quan Hộ mệnh đi từ đình Tuỳ Long đến đài Chiêu Đức làm lễ ba quỳ, chín cúi rồi đi ra, lát sau đến ngôi nhà sau đài tham yết các vị Hiến quan, làm lễ một quỳ ba cúi rồi chia vị trí ngồi hai bên đông tây, thết trà; xong rồi lui ra. Quan Hậu mệnh dẫn các Hành nhân mời quan tiếp Cống kiểm tra cống vật, xong thì trở về đài Ngưỡng Đức. Nhân đó tôi cùng cậu ruột và quan Tri phủ Lạng Giang Vũ Khế uống rượu từ biệt nhau. Giờ Mùi, lại đến đài Chiêu Đức. Quan lính bên nội địa [Trung Quốc] bắn 3 loạt pháo đưa tiễn sứ đoàn tiếp tục hành trình. Khi đi qua hết cửa ải, Trấn quan khoá cửa lại; bên đất ta cũng bắn 3 loạt pháo tiễn sứ bộ, rồi về.)

Cửa ải ở đây là cửa khẩu biên giới nước ta và Trung Quốc, từ Lạng Sơn sang Quảng Tây, trước đây gọi là Trấn Nam quan.

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]