Nguyễn Trọng Trì 阮仲持 (1854-1922) hiệu Tả Am, là một nghĩa quân trong phong trào Cần Vương ở Bình Định. Ông quê ở làng Vân Sơn, xã Nhơn Hậu, huyện An Nhơn, Bình Định, là con của tú tài Nguyễn Khuê. Tại trường thi Bình Ðịnh khoa Bính Tý, Tự Ðức thứ 29 (1876), ông trúng cử nhân thứ 8. Nhưng trước cảnh nước nhà loạn lạc, nền nho học suy vi, ông không đi thi nữa. Năm Mậu Dần (1878), triều đình Huế chọn những cử nhân đỗ cao bổ làm quan, trong đó có ông.

Năm Quý Mùi (1883), vua Tự Đức mất, Nguyễn Văn Tường, Tôn Thất Thuyết chuyên quyền phế lập (bốn tháng ba vua). Triều đình Huế ký Hoà Quý Mùi nhận quyền bảo hộ của Pháp trên toàn lãnh thổ... Làm quan giữa lúc vận nước ngửa nghiêng, giận mình tài hèn sức mọn không gíúp được gì cho cuộc cải biến, ông trốn về làng. Cuối tháng 5 năm 1885, sau khi trận…