Đăng bởi Vanachi vào 01/07/2005 21:17, đã sửa 3 lần, lần cuối bởi Vanachi vào 10/11/2015 02:12

南國山河

南國山河南帝居,
截然定分在天書。
如何逆虜來侵犯,
汝等行看取敗虛。

 

Nam quốc sơn hà

Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

 

Dịch nghĩa

Núi sông nước Nam thì vua Nam ở,
Cương giới đã ghi rành rành ở trong sách trời.
Cớ sao lũ giặc bạo ngược kia dám tới xâm phạm?
Chúng bay hãy chờ xem, thế nào cũng chuốc lấy bại vong.


Tương truyền, năm 1077, hơn 30 vạn quân Tống do Quách Quỳ chỉ huy xâm lược Đại Việt. Lý Thường Kiệt lập phòng tuyến tại sông Như Nguyệt (sông Cầu) để chặn địch. Quân của Quách Quỳ đánh đến sông Như Nguyệt thì bị chặn. Nhiều trận chiến ác liệt đã xảy ra tại đây nhưng quân Tống không sao vượt được phòng tuyến Như Nguyệt, đành đóng trại chờ viện binh. Đang đêm, Lý Thường Kiệt cho người vào đền thờ Trương Hống, Trương Hát, ở phía nam bờ sông, giả làm thần đọc vang bài thơ trên. Nhờ thế tinh thần binh sĩ lên rất cao. Lý Thường Kiệt liền cho quân vượt sông, tổ chức một trận quyết chiến đánh thẳng vào trại giặc. Phần vì bất ngờ, phần vì sĩ khí quân Việt đang lên, quân Tống chống đỡ yếu ớt, số bị chết, bị thương đã quá nửa. Lý Thường Kiệt liền cho người sang nghị hoà, mở đường cho quân Tống rút quân về nước, giành lại giang sơn, giữ vững bờ cõi Đại Việt. Một số nhận định xem bài thơ này là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam.

Bài thơ này nằm trong truyền thuyết về hai anh em Trương Hống, Trương Hát. Có tài liệu gắn truyền thuyết này với Lý Thường Kiệt trong cuộc chiến chống quân Tống năm 1076, sớm nhất là Việt điện u linh (Lý Tế Xuyên đời Trần), sau đó được nhiều sách sử khác như Đại Việt sử ký toàn thư, Việt sử tiêu án,... chép lại. Trong khi đó, sách Lĩnh Nam chích quái (Trần Thế Pháp đời Trần) lại gắn truyền thuyết này với cuộc chiến chống quân Tống lần thứ nhất thời Tiền Lê của Lê Đại Hành năm 981, với nội dung như sau:
南國山河南帝居,
皇天已定在天書。
如何北虜來侵掠,
白刃翻成破竹餘。

Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Hoàng thiên dĩ định tại thiên thư.
Như hà Bắc lỗ lai xâm lược,
Bạch nhận phiên thành phá trúc dư
.

(Sông núi nước Nam thì vua Nam ở.
Thượng đế đã định như vậy trong sách trời.
Cớ sao giặc phương Bắc lại tới đây xâm lược,
Gươm sáng sẽ chém hết các ngươi tan tành như chẻ tre.)
Ngoài ra, bài thơ còn có khoảng hơn 30 dị bản được chép trong các sử và sách khác nhau. Tiêu đề bài thơ do nhóm biên soạn Hợp tuyển thơ văn Việt Nam thêm.

 

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 3 trang (30 bài trả lời)
Trang đầu« Trang trước‹ [1] [2] [3] ›Trang sau »Trang cuối

Ảnh đại diện

Bản dịch của Anh hùng & mỹ nhân

Sông núi nước nam vua nam ngự
Đời đời đã định tại thiên thư
Cớ sao giặc cỏ sang xâm phạm
Rước hoạ vào thân chuốc bại hư

Làm trai chí lớn xưa nay hiếm
Thiếu nữ trong tranh được mấy người
183.61
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hà Ngọc Hoàng

Sông núi nước nam vua đã định
Sách trời đã vẽ phải lui binh
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm
Vùi xác trôi sông cảnh bất bình

Làm trai chí lớn xưa nay hiếm
Thiếu nữ trong Tranh được mấy người
163.25
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Phụng Hà

Sông núi nước Nam vua Nam ở
Sách trời chia bờ cõi rõ ràng
Cớ nào giặc đến chiếm ngang?
Chờ xem bay sẽ tan hàng bại vong.

143.29
Trả lời
Ảnh đại diện

Thơ vịnh Sử

-LÃO THẦN TÁM SÁU

Lý Thường Kiệt * họ tên Ngô Tuấn
Chống Tống anh hùng thời Thánh Tông (1)
‘Tiên phát chế nhân’ gương táo bạo (2)
‘Tiệt nhiên định phận’ hịch đồng lòng
Chỉ huy kiệt xuất danh ngời sáng
Thiên tử đệ huynh nghĩa thắm nồng
Đức độ, tâm từ… dân quý mến
Lão thần tám sáu … Quốc quân công …


Thiềng Đức - 22/4/2008
* (1019-1105) quê Gia Lâm, HN
(1) Lý Thánh Tông và Lý Nhân Tông
(2) ra tay trước
-Một chân lí đã "ngộ" ra và tôn thờ:
"Thiện căn ở tại lòng ta
Chữ TÂM kia mới bằng ba chữ Tài"
Nguyễn Du
54.00
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Tấn Hưng

Sách trời vạch rõ cõi non sông,
Là đất vua Nam giống Lạc Hồng.
Cớ sao lũ giặc bây xâm lấn,
Chỉ tổ tan tành chuốc bại vong.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
33.67
Trả lời
Ảnh đại diện

Truyện Nam Quốc Sơn hà

http://viptruyen.vn/book/...n-11/nam-quoc-son-ha.html

Tác giả đang viết Nam Quốc Sơn Hà ở bên này. (Đây là bản sửa chữa)

33.67
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Phạm Thanh Cải

Nước Nam, sông núi của vua Nam
Trong sách Trời phân đã rõ ràng
Lũ giặc cớ sao xâm phạm tới
Chúng bay sẽ thất bại hoàn toàn!

33.67
Trả lời
Ảnh đại diện

Vấn

Câu cuối nghĩa là gì vậy. Hi.

33.67
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Ngô Linh Ngọc

Đất nước Đại Nam, Nam đế ngự
Sách trời định phận rõ non sông
Cớ sao nghịch tặc sang xâm phạm?
Bay hãy chờ coi, chuốc bại vong.


Nguồn: Tổng tập văn học Việt Nam (tập I), NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1980
tửu tận tình do tại
33.67
Trả lời
Ảnh đại diện

Bài học thuộc lòng trong sách giáo khoa trước 1975

Nam quốc sơn hà Nam Đế cư
Tiệt nhiên định mệnh tại thiên thư
Như hà nghịch lồ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thư bái hư


dịch là:

Sông núi nước Nam vua Nam coi,
Rành rành đã định ở sách Trời
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm ?
Bay sẽ tan tành , chết sạch toi

( Câu cuối cũng có sách dịch là :
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời )

15.00
Trả lời

Trang trong tổng số 3 trang (30 bài trả lời)
Trang đầu« Trang trước‹ [1] [2] [3] ›Trang sau »Trang cuối