清平調其一

雲想衣裳花想容,
春風拂檻露華濃。
若非群玉山頭見,
會向瑤臺月下逢。

 

Thanh bình điệu kỳ 1

Vân tưởng y thường, hoa tưởng dung,
Xuân phong phất hạm, lộ hoa nùng.
Nhược phi Quần Ngọc sơn đầu kiến,
Hội hướng Dao Đài nguyệt hạ phùng.

 

Dịch nghĩa

Nhìn mây nhớ đến xiêm áo, thấy hoa nhớ đến dung nhan,
Gió xuân thổi nhẹ qua hiên, hơi sương đẫm.
Nếu không phải người ở mé núi Quần Ngọc,
Thì cũng là thấy ở dưới trăng chốn Dao Đài.


(Năm 743)

Thanh bình điệu là một điệu nhạc danh tiếng được mọi người ái mộ dưới đời Đường. Theo Nhạc sử, trong năm Thiên Bảo, khi Lý Bạch ở toà Hàn Lâm, trong cung mới bắt đầu trồng một loài hoa mẫu đơn rất quý, được gọi là mộc thược dược. Tại đình Trầm Hương, người ta trồng bốn loại quý nhất vừa mới tìm ra. Ngày hoa nở đầu tiên, Đường Minh Hoàng đưa Dương Quý Phi đến thưởng hoa. Ban nhạc do nhạc trưởng Lý Quý Niên điều khiển, toan cất tiếng hát, Đường Minh Hoàng ngăn lại và nói: “Thưởng danh hoa, đối phi tử, sao lại dùng những bài hát cũ?” Rồi Minh Hoàng truyền Lý Quý Niên cầm giấy hoa vàng đòi Lý Bạch đến, bảo Lý Bạch làm ngay ba bài Thanh bình điệu. Bấy giờ Lý Bạch còn say rượu (có nơi nói Dương Quý Phi phải phun nước lạnh vào mặt mới bàng hoàng tỉnh lại) liền vung bút viết ngay ba bài.

Giai thoại này còn thêm một biến cố nhỏ. Cũng trong thời gian được vua yêu chuộng, một hôm trong lúc say rượu, Lý Bạch đã đưa chân cho Cao lực sĩ tháo giày cũ thay giày mới vừa được vua ban sủng ái, Cao lực sĩ đành phải làm nhưng trong lòng căm giận, liền nhân bài hát này, dèm pha với Dương Quý Phi rằng Lý Bạch có ý ngạo mạn khi ví Dương Quý Phi với nàng Triệu Phi Yến (kỳ 2), một phi tần thất sủng của vua Thành Đế nhà Hán. Vì thế mà nhiều lần Minh Hoàng muốn phong quan chức cho Lý Bạch nhưng vẫn không thành, vì Dương Quý Phi cản trở. Lý Bạch không tiến thân được ở Trường An, phải xin vua trở về quê, rồi đi ngao du, vui với danh lam thắng cảnh của miền trung và nam Trung Hoa.

Thanh bình điệu quả là một bài thơ định mệnh. Được quân vương sủng ái, đãi ngộ như tân khách cũng nhờ nó, mà công thành dở dang cũng vì nó. Nhưng có lẽ tiền định cả. Trời cao đã không để cho Lý Bạch say men chính quyền hay nhẹ bước đường mây. Bắt Lý Bạch phải say rượu, say thú phong lưu, say văn chương thi phú, phải dang dở trên đường tiến thân, thì hậu thế mới được thưởng thức mấy ngàn bài thơ trác tuyệt, văn học sử Trung Hoa mới có nhà thơ tiên của vạn đời.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 4 trang (39 bài trả lời)
Trang đầu« Trang trước‹ [1] [2] [3] [4] ›Trang sau »Trang cuối

Ảnh đại diện

Bản dịch của Châu Hải Đường

Mặt ngỡ hoa cười, áo ngỡ mây;
Gió xuân hiên thoảng, đượm sương bay.
Chẳng nơi Quần Ngọc đầu non thấy;
Ắt gặp Dao Đài dưới nguyệt đây!

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Lãm Thắng

Mây, nhớ áo. Hoa, nhớ người
Thềm xuân gió thoảng, sương rơi nồng nàn
Nếu không thấy ở núi Quần
Dao Đài xin gặp dưới vầng trăng mơ.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Mây tưởng xiêm y, mặt tưởng hoa,
Gió xuân phơ phất ngát hương nhoà.
Ví không diện kiến nơi Quần Ngọc,
Ắt chốn Dao Đài sẽ gặp qua.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Đông A

Mây nhớ xiêm y, hoa nhớ người
Gió xuân phe phất đượm sương tươi
Nếu không nhìn thấy đầu non Ngọc
Gặp dưới đài Dao bóng nguyệt vời


Hokusai có vẽ một bức minh hoạ cho bài thơ này. Bức minh hoạ vẽ Đường Minh Hoàng ngồi một mình cô đơn nhìn mây hoa mà tưởng nhớ đến người. Như vậy, trong cảm nhận của Hokusai, bài thơ được viết sau khi Dương Quý Phi chết, trái với những giai thoại được lưu truyền quanh bài thơ. Cũng vì lẽ đó mà hai câu thơ cuối thể hiện nỗi nhớ khôn nguôi của Đường Minh Hoàng khi cho các đạo sĩ đi tìm Dương Quý Phi khắp nơi mà không thấy.

http://i1079.photobucket.com/albums/w514/donga012012/Pages%20from%20hokusai_zpsbc2mxcbp.jpg
15.00
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Mây tưởng xiêm y, mặt tựa hoa,
Sương hoa nồng đậm, gió xuân qua.
Nếu không người chốn non Quần Ngọc,
Dưới nguyệt Dao Đài ắt nhận ra.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Khuyết danh Việt Nam

Hoa in mặt, áo in mây
Ngoài hiên gió cuốn cành cây móc nồng
Thấy nhau non Ngọc dù không
Đài Dao rồi lại gặp cùng dưới trăng


Bản dịch từ Đường thi tuyệt cú diễn ca 唐詩絕句演歌 (ký hiệu A.2814) do Đông Sơn cư sĩ (chưa rõ lai lịch) hiệu đính.

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Khuyết danh Việt Nam

Hoa in mặt, áo lồng mây
Gió bay phấp phới hương bay ngạt ngào
Có chăng đền Ngọc, đài Dao
Dưới trăng trên núi thảo nào gặp nhau


Bản dịch từ Đường thi thất tuyệt diễn ca phụ tạp văn 唐詩七絕演歌附雜文 (ký hiệu AB.333) đời Nguyễn.

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Khuyết danh Việt Nam

Áo xiêm dung mạo tựa hoa mây
Gió thoảng ngoài hiên hạt móc đầy
Quần Ngọc đầu non như chẳng thấy
Đài Dao dưới nguyệt gặp đâu đây


Bản dịch từ Đường thi trích dịch 唐詩摘譯 (ký hiệu VNv.156) đời Nguyễn.

[Thông tin 1 nguồn tham khảo đã được ẩn]
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Mây tưởng xiêm y, mặt tưởng hoa,
Sương hoa nồng đậm, gió xuân hoà.
Ví không diện kiến nơi Quần Ngọc,
Dưới nguyệt Dao Đài ắt gặp qua.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Ngô Trần Trung Nghĩa

Hoa thắm dung nhan, áo ngỡ mây
Gió xuân man mác, đượm sương dày
Nếu như chẳng gặp trên non Ngọc
Hẳn dưới đài Dao, bóng nguyệt đây

14.00
Trả lời

Trang trong tổng số 4 trang (39 bài trả lời)
Trang đầu« Trang trước‹ [1] [2] [3] [4] ›Trang sau »Trang cuối