15.00
Ngôn ngữ: Chữ Hán
Thể thơ: Kinh thi
Thời kỳ: Chu
3 bài trả lời: 3 bản dịch

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi Vanachi vào 05/10/2005 22:25

七月 7

九月筑場圃,
十月納禾稼。
黍稷重穋,
禾麻菽麥。
嗟我農夫,
我稼既同,
上入執宮功。
晝爾于茅,
宵爾索绹;
亟其乘屋,
其始播百穀。

 

Thất nguyệt 7

Cửu nguyệt trúc trường bố (phố).
Thập nguyệt nạp hoà cổ (giá),
Thử tắc trùng lực (lục).
Hoà ma thúc cức (mạch).
Ta ngã nông phu.
Ngã giá ký đồng.
Thượng nhập chấp cung công.
Trú nhĩ vu mao,
Tiêu nhĩ tác đào.
Cức kỳ thừa ốc,
Kỳ thủ bá bách cốc.

 

Dịch nghĩa

Tháng 9 thì cất lên cái kho ngay chỗ vườn rau,
Tháng 10 thì đưa lúa vào đấy.
Nào là nếp, gạo, lúa trồng trước mà chín sau, lúa trồng sau mà chín trước,
Và lúa, gai, đậu, mạch.
Ôi! Những nông phu của ta.
Lúa của chúng ta đã gom chứa vào đấy rồi.
Có thể vào đô ấp làm những công việc trong cung thất.
Ban ngày thì ngươi đi lấy tranh,
Ban đêm thì người se dây.
Và gấp lên trên nóc mà sửa chữa ngôi nhà vườn.
Để năm sau sẽ bắt đầu gieo mạ làm mùa nữa.


Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc phú.

trường (cái kho) và phố (vườn rau): đều ở một chỗ, mùa trồng rau thì cày cuốc làm vườn trồng rau trồng bông, mùa cây trái đã già thì xây cất làm kho để chứa lúa, vì là những hoa lợi thâu gặt được ở ngoài đồng đều chứa cất ở kho ấy. hoá, tiếng chung gọi cây lúa vừa hột vừa cọng. giá, lúa trổ bông kết hột còn ở ngoài đồng. trùng, lúa trồng trước mà chín sau. lục (đọc lực cho hợp vận), lúa trồng sau mà chín trước. hoa (được nhắc lại ở câu 70) là tất cả những thứ bột như nếp, gạo, kể. đồng, tụ chung lại. cung, nhà cửa ở trong ấp. Ngày xưa mỗi người dân nhận được 5 mẫu để làm nhà ở, chia ra làm 2, 2 mẫu rưỡi thì làm nhà ở trong ruộng để ở về mùa xuân mùa hạ, còn 2 mấu rưỡi nữa thì làm nhà ở trong ấp để ở trong mùa thu mùa đông. công, việc lợp nhà. Hoặc nói là công việc trong công sở, trong quan phủ. Đời xưa dùng sức dân làm xâu, mỗi năm không quá ba ngày là đấy. tác, đánh dây, se thành dây. đào, sợi dây. thừa, thăng lên.

Nói đem nộp vào kho những hoa lợi thu gặt được, không món nào là không đầy đủ. Khi lúa của ta ở ngoài đồng đã gom chứa lại rồi, ta có thể vào đô ấp làm những công việc trong cung thất vậy. Cho nên ban ngày thì đi lấy tranh. Ban đêm thì đi đánh dây. Rồi gấp leo lên trên nóc nhà lo sửa lợp, vì là để năm sau lại sẽ phải bắt đầu gieo mạ trở lại, không còn rảnh lo việc ấy nữa, là do cớ ấy. Không đợi phải xét xem quở trách, mà tự răn phòng lấy nhau, không dám nghỉ ngơi như thế.

Lã thị nói rằng: Chương này nói trọn từ đầu đến cuối công việc nhà nông để bày hết cái ý lo lắng siêng cần khó nhọc ra.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Tháng chín dựng kho nơi vườn cũ,
Tháng mười thì đem trữ lúa vào.
Nếp, gạo chín trước chín sau,
Lúa gai đậu mạch dồi dào đầy kho.
Ôi! Những kể nông phu ta ấy,
Lúa đã gom vào đấy vừa xong.
Vào thành làm việc trong cung.
Lấy tranh người phải ra công ban ngày,
Đêm đến người se dây cực nhọc.
Đến nhà vườn lên nóc sửa sang.
Năm sau gieo mạ sẵn sàng.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Thọ (I)

Tháng chín vườn nên thành sân,
Tháng mười lúa má ta khuân về nhà.
Thêm kê sớm muộn non già,
Lúa mì đậu hạt với là đay gai.
Nông phu này các bạn ơi,
Nay đà gặt hái xong xuôi mùa màng.
Ta về ta ở trên làng,
Ban ngày ta cắt ta làm cỏ tranh.
Đến đêm ta đánh thành tranh,
Ta trèo lên mái lợp nhanh cho rồi.
Loay hoay nông vụ đến nơi,
Cả trăm thứ giống nó đòi ta gieo.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Vườn rau tháng chín cất kho,
Tháng mười đưa lúa vào cho đầy bồ.
Nào là nếp, gạo, lúa khô,
Trước sau chín tới hạt thô hoa màu.
Lúa, gai, đậu, mạch khoai rau,
Nông phu ơi hỡi bao lâu nhọc nhằn.
Lúa khoai gom chứa sẳn sàng,
Rãnh vào kiếm việc làm sang kinh thành.
Ban ngày thì đến lấy tranh,
Ban đêm thì sẽ se nhanh dây thừng.
Gấp lên sửa nóc nhà vườn.
Để năm sau tiếp mạ nương làm mùa.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời