Chưa có đánh giá nào
Ngôn ngữ: Chữ Hán
Thể thơ: Kinh thi
Thời kỳ: Chu
3 bài trả lời: 3 bản dịch
2 người thích

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi Vanachi vào 05/10/2005 22:22

七月 5

五月斯螽動股,
六月莎雞振羽。
七月在野,
八月在宇,
九月在戶,
十月蟋蟀,
入我床下。
穹窒熏鼠,
塞向墐戶。
嗟我婦子,
曰為改歲,
入此室處。

 

Thất nguyệt 5

Ngũ nguyệt tư chung động cổ.
Lục nguyệt sa kê chấn vũ.
Thất nguyệt tại thự (dã).
Bát nguyệt tại vũ.
Cửu nguyệt tại hộ.
Thập nguyệt tất suất,
Nhập ngã sàng hụ (hạ),
Khung truất huân thử.
Tắc hướng cận hộ.
Ta ngã phụ tủ (tử),
Viết vi cải tuế.
Nhập thử thất xử.

 

Dịch nghĩa

Tháng 5 con dế búng chân nhảy.
Tháng 6 con dễ bay khua cánh vù vù.
Tháng 7 còn nóng nực thì con dế ở ngoài đồng nội.
Tháng 8 hơi lạnh thì con dế vào ở dưới thềm nhà.
Tháng 9 lạnh hơn thì con dế vào trong nhà.
Tháng 10 rất lạnh thì con dế,
Vào ở dưới sàng của ta.
Phải bít lỗ trống lại đễ xông chuột.
Bít cửa sổ hướng bắc lại để cản gió bấc.
Ta dặn vợ con rằng:
Tháng 10 đến để đổi sang năm mới.
Hãy vào trong nhà ấy mà ở vì mọi việc đã lo xong.


Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc phú.

tư chung, sa kê, tất suất: đều là con dế, một con vật tuỳ theo thời tiết biến hoá mà khác tên. động cổ, bắt đầu nhảy thì búng chân kêu ra tiếng. chấn vũ, có thể bay mà khua cánh. vũ, dưới thềm. Trời nóng thì dế ở ngoài đồng nội, lạnh thì dế tựa vào nhà người. khung, lỗ trống. trất, lấp. hướng, cửa sổ trổ ra phía bắc. cận, trét bùn, đất sét lên. Thường dân ở nhà bằng phên, mùa đông phải lấy bùn đất sét trét bít cho hết kẽ hở.

Lã thị ở Đông lại nói: Tháng 10 gọi là cải tuế (tháng cuối cùng để trở sang nămg mới, vì nhà Chu lấy tháng 11 làm tháng đầu năm). Tam chính (nhà Hạ lấy kiến dần, tháng giêng làm tháng đầu năm - nhà Ân lấy kiến sửu tháng chạp làm tháng đầu năm - nhà Chu lấy kiến tý, tháng 11 làm tháng đầu năm) đã thông dụng trong phong tục của dân rồi. Nhà Chu chỉ riêng chọn ra một trong tam chính ấy để lần lần mà dụng vậy thôi.

Nói rằng: Hễ thấy con dế đã tựa vào nhà người thì biết là mùa lạnh sắp đến. Vì thế những lỗ trống ở trong nhà phải bít lại, xông khói vào hang khiến chuột không thể ở trong hang ấy được. Bít cửa sổ ở phía bắc để chống với gió bấc. Lấy bùn, đất sét trét vào phên để ngăn lạnh, rồi nói với vợ con rằng: Đến tháng 10 lạnh lẽo sắp sang năm (theo nhà Chu lấy tháng 11 làm tháng đầu năm). Trời đã lạnh mà mọi việc cũng đã xong, thì có thể vào nhà ấy mà ở.

Ở đây thấy được lòng thương của người già cả đã lo chu đáo trước khi sang mùa đông.

Chương này cũng là để dứt cái ý chống lại khí lạnh của đoạn trên ở chương đầu.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Tháng năm dế búng chân nhảy mạnh.
Tháng sáu thì khua cánh bay cùng.
Dế mùa tháng bảy ngoài đồng
Dế qua tháng tám vào trong bực thềm.
Tháng chín lạnh, tiến thêm vào cửa,
Dế tháng mười chun giữa gầm sàng.
Để xông khói chuột, bít hang.
Bít song hướng bắc để ngăn gió vào.
Dặn vợ con ta mau ghi nhớ
Rằng: Tháng mười sẽ trở tân niên,
Hãy vào nhà ấy ở liền.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Thọ (I)

Tháng năm châu chấu động chân,
Tháng sáu con dế rần rần cánh bay.
Tháng bảy nó ra ruộng cày,
Tháng tám nó quẩn ở ngay hiên nhà.
Tháng chín nó đậu cửa ra,
Tháng mười nó rét nó xa gầm gường.
Kẽ thời lấp, chuột thời hun,
Song hồ bít lại, liếp sờn bồi thêm.
Vợ con ơi, lại mà xem,
Năm cùng nên phải lo liền sửa sang.
Vào đây ta sống bình an...

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Tháng năm con dế búng chân,
Những ngày tháng sáu rần rần cánh bay.
Ngoài đồng tháng bảy nóng thay!
Lạnh hơi tháng tám dế quay thềm nhà.
Lạnh hơn tháng chín vào ra.
Tháng mười rất lạnh dế sa gầm giường,
Dưới sàng vào trú tựa nương.
Phải che lỗ trống chuột thường ghé xông.
Bít song để cản bắc phong.
Vợ con ta dặn nằm lòng nhớ chăng?
Tháng mười đến để đổi sang,
Hãy vào nhà ở sẳn sàng việc xong.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời