Chưa có đánh giá nào
Ngôn ngữ: Chữ Hán
Thể thơ: Kinh thi
Thời kỳ: Chu
3 bài trả lời: 3 bản dịch
1 người thích

Đăng bởi Vanachi vào 05/10/2005 22:16, đã sửa 1 lần, lần cuối bởi Vanachi vào 05/10/2005 22:27

七月 1

七月流火,
九月授衣。
一之日觱發,
二之日栗烈;
無衣無褐,
何以卒歲?
三之日于耜,
四之日舉趾。
同我婦子,
馌彼南畝,
田畯至喜。

 

Thất nguyệt 1

Thất nguyệt lưu Huỷ (Hoả),
Cửu nguyệt thụ ý.
Nhất chi nhật tất phế (phát),
Nhị chi nhật lật lệ (liệt).
Vô y vô hệ (hạt),
Hà dĩ tốt tuế?
Tam chi nhật vu dĩ (tự),
Tứ chi nhật cử chỉ,
Đồng ngã phụ tỉ (tự),
Diệp bỉ nam mỹ (mẫu),
Điền tuấn chí hỉ.

 

Dịch nghĩa

Tháng 7 thì sao Đại Hoả hạ thấp (đã hết mùa hè, khí nóng đã dứt),
Tháng 9 thì trao áo ấm cho mặc (để chống khí lạnh).
Những ngày trong tháng 11 thì có gió lạnh.
Những ngày trong tháng 12 thì khí lạnh căm căm.
Nếu không có áo tốt áo thô
Thì lấy gì để sống đến cuối năm?
Những ngày trong tháng Giêng thì lo sử soạn khí cụ để làm ruộng.
Những ngày trong tháng 2 thì nhắc chân cất bước đi cày,
Đàn bà và con trẻ thì cùng với ta (người gia trưởng tự xưng).
Đem cơm cho những người cày cấy ở mẫu ruộng phía nam ăn.
Quan khuyến nông đến, thấy thế thì vui mừng.


Thiên Thất nguyệt về những việc phải làm quanh năm của nhân dân.

Chú giải của Chu Hy:
Theo Chu lễ, chức quan được chương, buổi sáng trọng xuân (tháng 2) đánh trống đất, thổi sáo, hát thơ quốc phong nước Bân để đón khí nóng; buổi đêm trọng thu (tháng cũng làm như thế để đón khí lạnh, tức là nói về bài thơ Thất nguyệt này.

Vương thị nói: Ngưỡng lên quan sát sự biến đổi của tinh tú, mặt trời và sương lộ, cúi xuống xem xét sự biến hoá của côn trùng và cây cỏ mà biết thời tiết của trời đất để giao phó công việc cho dân. Đàn bà con gái phục sự ở trong, đàn ông con trai phục sự ở ngoài. Bề trên chân thật thương yêu kẻ dưới, kẻ dưới lấy lòng trung thành làm lợi cho bề trên. Cha đáng phận cha, con đáng phận con, chồng đáng phận chồng, vợ đáng phận vợ. Phụng dưỡng người già cả, thương yêu trẻ con, sống với sức lực của mình làm mà giúp đỡ kẻ yếu đuối. Cúng tế thì đúng lúc, ăn uống vui chơi thì hợp thời, đấy là ý nghĩa của bài thơ Thất nguyệt này.

Chương này thuộc phú.

Chu Công, vì Thành Vương chưa biết nỗi cửa khổ về cấy gặt của việc làm ruộng, khiến những chức quan mù sớm tối ca vịnh bài thơ này để dạy Thành Vương.

Chương này đầu tiên nói vào tháng 7, khí nóng đã lui, khí lạnh sẽ đến. Cho nên sang tháng 9 thì đưa cho áo ấm mặc để chống khí lạnh, vì từ tháng 11 trở về sau, gió và khí trời đều lạnh buốt, nếu không có áo ấm như thế thì không thể nào sống đến cuối năm. Tháng giêng thì lo sửa soạn khí cụ đi làm ruộng. Tháng 2 thì nhắc chân cất bước đi cày, người trai trẻ đã đều ra ngoài đồng làm ruộng, người già cả lo đốc suất đàn bà trẻ con đưa cơm cho người làm ruộng ăn. Làm ruộng thì lo cho sớm, mà ra sức thì đều nhau, ai ai cũng phải làm cả. Cho nên quan kuyến nông đến thì vui vẻ.

Chương này đoạn đầu khởi sự nói lo mặc, đoạn sau khởi sự nói lo ăn.

Chương 2 đến chương 5 thì nói hết ý tứ của đoạn đầu (của chương 1) còn chương 6 đến chương 8 thì nói hết ý tứ của đoạn sau (của chương 1).

 

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Tháng bảy mọc thấp sao Đại Hoả,
Tháng chín thì áo đã trao xong,
Tháng mười một gió rét đông,
Tháng mười hai khí lạnh lùng cắt da.
Nếu chẳng áo thô và áo tốt,
Đến cuối năm sống sót được sao ?
Tháng giêng nông cụ sửa mau,
Tháng hai cất bước cày sâu ngoài đồng
Với ta đàn bà cùng con trẻ
Đến ruộng nam, cơm tẻ đưa ăn.
Khuyến nông bước tới hân hoan.


Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Thọ

Sao tâm tháng bảy xế đoài,
Áo quần tháng chín liệu bày theo phân.
Tháng giêng gió lạnh căm căm,
Tháng hai rét mướt thêm phần giá băng.
Hàn y nếu chẳng sẵn sàng,
Làm sao sống được chu toàn suốt năm.
Tháng ba cày cuốc sửa sang,
Tháng tư ta sẽ tính toan ra đồng.
Ta cùng thê tử tuỳ tòng,
Cơm cơm nước nước kẻ gồng người mang.
Mang cơm ra phía đồng nam,
Điền quan tới thấy nở nang mặt mày.


Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Sao tâm tháng bảy thấp về tây,
Tháng chín thì áo ấm mặc ngay.
Mười một tháng ngày đều gió lạnh,
Mười hai ngày tháng lạnh lên đầy.
Nếu không có áo thô mà tốt,
Sống đến trọn năm sao được đây?
Sửa soạn tháng Giêng đồ ruộng rẫy,
Tháng hai cất bước lại đi cày.
Đàn bà con trẻ cùng ta đến,
Cơm nước ruộng nam cày cấy nầy.
Khuyến nông quan đến, vui mừng thay!


Chưa có đánh giá nào
Chia sẻ trên FacebookTrả lời