Chưa có đánh giá nào
Ngôn ngữ: Chữ Hán
Thể thơ: Kinh thi
Thời kỳ: Chu
3 bài trả lời: 3 bản dịch

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi Vanachi vào 19/12/2006 20:58, đã sửa 1 lần, lần cuối bởi Vanachi vào 19/12/2006 20:59

破斧1

既破我斧、
又缺我斨。
周公東征、
四國是皇。
哀我人斯、
亦孔之將。

 

Phá phủ 1

Ký phá ngã phủ
Hựu khuyết ngã thương
Chu Công đông chinh
Tứ quốc thị hoàng
Ai ngã nhân tư
Diệc khổng chi tương.

 

Dịch nghĩa

Đã hư cây búa lỗ hình thuẫn của ta
Lại mẻ cây búa lỗ hình vuông của ta
Chu Chông đi chinh phạt ở phía đông
Khiến các nước trong bốn phương đều sửa mình, đứng đắn
Thì lòng Chu Công đã thương xót bọn quân sĩ chúng ta (vì khỏi phải đi sửa trị nhiều nơi).
Cũng rất là to tát vậy.


Chú giải của Chu Hy

Chương này thuộc phú.

Phủ: cây búa mà lỗ tra cán hình tròn
Thuẫn: thương, cây búa mà lỗ tra cán hình vuông. Hai thứ búa đều là những khí giới dùng để đi chinh phạt.
Tứ quốc: những nước trong bốn phương.
Hoàng: sửa cho đúng.
Tương: to tát.

Những chiến sĩ tùng quân, vì ở thiên trước đã được Chu Công an ủi ân cần, mới nói như thế nầy để đáp lại ý của Chu Công. Nói rằng: việc đi chinh phạt phía đông đã khiến cây búa lỗ hình thuẫn của ta hư, cây búa lỗ hình vuông của ta mẻ, thật là khổ nhọc vậy. Nhưng mà Chu Công làm việc ấy, là để các nước trong bốn phương không một ai dám đi ra ngoài chính đạo, rồi sau mới thôi. Đó lòng Chu Công thương xót chúng ta há lại chẳng to tát hay sao? Như thế chúng ta đã khổ nhọc đến nỗi hư mẻ các búa mà theo chính nghĩa thì không thể nào từ nan được vậy.

Còn như Quản thúc Tiên và Thái thúc Độ đã phao lời phỉ báng Chu Công. Chu Công phải đem sáu cánh quân đông đảo đi sửa trị, khiến lòng Chu Công đã phải một lần hành động theo tình riêng, không theo nghĩa chung vì thiên hạ, thì dẫu được vỗ về ân cần và an ủi tha thiết đến mấy, quân sĩ tùng chinh ấy há lại không oán trách hay sao?

Nay xem bài thơ này, thì hẳn đã đủ thấy rõ lòng Chu Công rất công bằng ngay thẳng. Cả thiên hạ đều tin là Chu Công không có mảy may gì về riêng tây tự ái. Hoặc giả lại để thấy rằng trong thời ấy tuy là những quân sĩ mặc áo giáp dày, cầm binh khí nhọn lại đều có thể lấy bụng của Chu Công làm bụng của mình, mà không còn ai tính đến phương kế riêng của bản thân hay của gia đình mình. Bởi vì nhân dân lúc bấy giờ chẳng ai lại không phải là môn đồ của thánh nhân vậy.

Vậy học giả nên ngẫm nghĩ lẽ ấy cho nhuần thục sẽ nhận định được. Thì lòng chính đại của Chu Công và chân tình của trời đất sẽ nhận thấy được vậy.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Búa lỗ tròn nay thì hư cả,
Búa lỗ vuông cũng đã mẻ sâu.
Chu Công đông phạt bấy lâu,
Để mà chấn chỉnh chư hầu bốn phương.
Lòng Chu Công xót thương ta thật,
Cũng rất là to tát vô cùng!

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Thọ (I)

Phủ thương ta đã mẻ mòn,
Chu Công đông phạt nước non an bình.
Lòng ngài thương xót sinh linh,
Thật là cao cả mông mênh khôn lường.

Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Đã hư cây búa của ta,
Lại còn mẻ thuẫn cùng tà cán vuông.
Chu Công chinh phạt phía đông
Khiến cho các nước bốn phương sửa mình.
Chu Công thương xót dân tình,
Công ông to tát sửa hình pháp minh.

Chưa có đánh giá nào
Trả lời