Chuyện Ký Viên

Ông Ký Viên, thuở còn đi học, dạo ra ngoài đồng, thấy có ba ông già chừng bảy, tám mươi tuổi, tóc râu trắng bạc, lum khum cuốc đất, công việc làm như kẻ còn trai.

Ông Ký Viên hỏi: “Ba ông tuổi tác chừng ấy, tiếp dưỡng thể nào, mà sức lực còn mạnh thể ấy.”

Một ông trả lời rằng: “Thất nội cơ thô xú” (nghĩa là trong nhà vợ thô kém)

Một ông đáp rằng: “Vãn phạn giảm sổ khẩu” (nghĩa là cơm chiều bớt và miếng)

Ông thứ ba đối lại rằng: “Dạ ngoạ bất phúc thủ” (nghĩa là đêm nằm chẳng úp đầu).

Ông Ký Viên bèn nối ba câu ấy mà rằng: “Chỉ tai tam tẩu ngôn, Sở dĩ thọ trường cửu” (nghĩa là ý chỉ thay lời ba già, chỗ do sống lâu xa).

Chính là lời dạy người ta muốn hưởng tuổi xa, thì phải tiết ẩm thực, viện sắc dục, vẫn hiệp với lời Tiền Kiên ca rằng: Thượng sĩ dị phòng, trung sĩ dị bị, phục dược bách loã, bất như độc ngoại; nghĩa là kẻ thượng sĩ riêng phòng; kẻ trung sĩ riêng mền; uống thuốc trăm viên, chẳng bằng nằm riêng.

Đính vận cả hai bài ca.

Thất nội cơ thô xú;
Vãn phạn giảm sổ khẩu;
Dạ ngoạ bất phúc thủ;
Chỉ tai tam tẩu ngôn;
Sở dĩ thọ trường cửu.

Thượng sĩ dị phòng;
Trung sĩ dị bị;
Phục dược bách loả;
Bất như độc ngoạ.

Bài trước ngũ ngôn, bài sau tứ ngôn.