Biển cả sao mênh mông vậy
Dẫu nghìn năm chẳng thấy khác nào
Thái Sơn tự bảo là cao
Tinh vệ vẫn ngậm đá vào mỏ bay
Chim tinh vệ thấy bay buổi sáng
Cánh chim chiều vẫn dáng vệ bay
Máu tuôn thành đụn cát đầy
Một sớm thấy đã đường dài đắp nên
Đâu chỉ có đường nền dài rộng
Còn vút lên thành đống thành cồn
Mặt gái như ngọc tươi ròn
Mầu da như thể thoa son phớt hồng
Hơn mười bốn tuổi vòng trăng náu
Tuổi mười lăm mười sáu đào tơ
Gió xuân yểu điệu thướt tha
Trăng kia còn phải trước cô thẫn thờ
Trong nhà cửa dì cô bác mợ
Cả những bà goá bụa xóm giềng
Người cười nói cô dửng dưng
Người vui cô chỉ rưng rưng khóc hoài
Ngày lại ngày kéo dài như thế
Không thể lành vết nẻ đau thương
Tựa như ăn hóc phải xương
Họng đau lan xuống rốn vùng hai hông
Nghe tiếng mẹ cô không đáp gọi
Cứ đi đi lại lại trong phòng
Rõ là cô chẳng điên cuồng
Cũng không mắc phải bệnh lòng ngây ngô
Cô đem việc người cha hỏi mẹ
Là kẻ nào giết bố của con
Hôm qua đứng trước cửa nhìn
Mắt như muốn rách cố in dáng hình
Kẻ giết cha vẫn nghênh ngang đó
Ngựa ruổi rong tây phố lại đông
Bực không dao nhọn bạch dương
Hồng nghê tôi luyện hai đường hào quang
Dao tước quỳ cô mang mài sắc
Giấu trong người ba tấc từ lâu
Một lòng nguyện với kẻ thù
Xương tan thịt nát máu ngầu cùng nhau
Kẻ thù đó chúng sao mạnh mẽ
Kéo lũ đàn lại khoẻ như trâu
Như sói đói đứa đi đầu
Loài cày hung dữ kẻ sau khác nào
Sợ sẻ vàng diều hâu chống đọ
Bị chúng nhai nát nhỏ thành tương
Đành đem thưa trước huyện đường
Mà sao quan huyện xem dường điếc thinh
Cô lại phải thưa trình lên phủ
Quẩn rồi quanh việc của trung thừa
Uy nghiêm đường bệ có dư
Hàng hàng lính lệ oai phong dữ dằn
Biết đâu người ngồi trên cao đó
Thảy cũng như tượng gỗ đất thôi
Xương nằm dưới đất nát rồi
Bao giờ thù trả than ôi bao giờ
Con côi nhỏ mù mờ mọi nhẽ
Nghe người ta nói ở kinh thành
Kinh thành nhiều bậc quan thanh
Các ngài thảy đã nổi danh tỉnh đài
Mũ thiết trụ quý ngài vẫn đội
Ngang lưng kình hải trãi đai vòng
Sừng hải trãi nhọn lại cong
Có thể có được nhiều lòng sót thương
Cô liền búi gọn gàng mái tóc
May áo theo dáng vóc thân nàng
Thứ gì tay sách tay mang
Mảnh lụa mền có những hàng máu in
Là gì vậy viết lên trên đó
Chữ lờ mờ màu lụa trắng tinh
Nhiều gian khó nhỏ thân hình
Đề phòng chống đỡ tự mình lo thân
Con gái mẹ yếu nên thương quá
Xin mẹ đừng làm ngã lòng con
Con chào mẹ ra đi luôn
Bước ra khỏi cửa tiếp trên đường trường
Nay đang độ tiết đông tháng một
Tháng này trời lạnh nhất mùa đông
Hoàng Hà nước đóng thành băng
Thấu vào da thịt tầng tầng tuyết rơi
Gió bốc mạnh cả trời cuốn lại
Người đi đường mặt dại xạm tro
Tay giơ không thấy tối mò
Đêm dài ôm chặt cây khô rừng già
Tiếng hồng nhạn canh ba loáng thoáng
Sang canh tư tiếng vẳng cáo cày
Canh năm lại tiếp đường dài
Vòng vo chỉ thấy mệt nhoài thèm ăn
Ngước nhìn thấy trường an trước mặt
Ụ nhấp nhô cao tít tường thành
Mười hai cửa đã qua nhanh
Đến nơi thoáng rộng tung hoành dọc ngang
Tay cầm lụa từng hàng chữ viết
Cởi bớt ra áo bết bụi nhàu
Phủ ngự sử quỳ cúi đầu
Đây nơi đình uý thềm cao ba tầng
Quan thượng thư đoan trang cao lớn
Khi ra ngoài lính đón thét đường
Mũ thiết trụ dáng oai phong
Có hình hải trãi đai vòng ngang lưng
Loài hải trãi dẫu sừng không có
Đâu thèm đem ra đọ dê bò
Cô tựa vào cột kêu to
Mặt trời như thể bị mờ nhoà lây
Khí oan kết tầng mây bốc thẳng
Trời vốn giầu vốn nặng lòng thương
Có đất có thể tựa nương
Có trời có thể tỏ tường nỗi oan
Thành cao chẳng vì hờn mà sụt
Gò không do nước mắt sối bằng
Minh phủ lệnh gọi liền sang
Vẫn thấy minh phủ trễ tràng hơi lâu
Trước minh phủ cúi đầu quỳ lạy
Nước mắt rơi sông chảy về đông
“Mọn này nghìn dặm trên đường
Đời nhiều căm uất phải mang mối thù
Thù có thật toa điêu đâu dám
Xin quan trên kẻ mọn này tin
Thù cha nặng nỗi oan khiên
Nặng nề oán khổ liên miên khôn chừng
Nay một sớm rửa xong thù hận
Đáy giếng sâu lại hiện ánh dương
Cha cười ở dưới suối vàng
Kẻ thù ngoài chợ như tương băm vằm
Thương tấm thân yếu hèn để được
Hầu hạ đun cơm nước nguyện theo”
Nói lời nghe tiếng nghẹn ngào
Như con nai trói chờ dao bếp kề
Minh phủ nghe não nề than thở
Than thở xong lại cứ sụt sùi
“Động Đình lớp lớp sóng dồi
Không nơi uốn lượn sắc trời in xanh
Cùng Lai Bản như thành dốc đứng
Chín khúc quanh cũng chẳng hiểm nguy
Việc này ta sẽ chủ trì
Quan về ngươi báo tức thì phân minh”
Kẻ giết cha vẫn nghênh ngang đó
Bỗng cả nhà kinh sợ hãi hùng
Thế như bệnh sởi phát bùng
Đến sao gấp gáp khôn đường thuốc thang
Cả một lũ ngang tàng càn rỡ
Lùa đến như gà qué trói gô
Đầu sỏ khoá cái còng to
Lệnh đem tất cả tống cho vào tù
Không yên cương giật gò ngựa có
Kể từ nay mãi bỏ đường tây
Cúi đầu minh phủ lậy này
Xương tan thịt nát khó thay báo đền
Sữa dê đực trước nghìn lần khó
Nay tên quay về chỗ túi tên
Làng cô mắt dõi xa nhìn
Nhà cô hoang vắng xanh rờn cỏ sân
Bà mẹ goá ngày thân tựa cửa
Vợ Khởi Lương than thở trong lòng
Con đi nuốt bách mẹ mong
Đến nay bách ngọt tựa đường đã quen
Dẫu bách nay trở nên ngon ngọt
Mẹ buồn này khó nhạt khó phai
Mặt con như ngọc trước đây
Đung đưa vai nhỏ tóc mây đen dài
Môi con gái son tươi hoa nở
Ngón tay dài măng trổ xuân sang
Khóc lóc nhiều cát bụi vương
Mặt mày nay đã sẹo mang sần sùi
Ở trong phòng hình hài muốn náu
Nhìn ngỡ đây là gấu ốm nằm
Bà con cô bác đến thăm
Cái lược chẳng dắt cái trâm chẳng cài
Bên hàng xóm có vài bà tới
Xúm quanh cô han hỏi dìu nâng
Thảy đều mắt lệ rưng rưng
Thảy đều giàn giụa không ngưng lệ trào
Các bà xóm hồi lâu về hết
Bà mối liền dịu ngọt bước vào
Ba lần xin gặp khó sao
Ân cần giọng nói ngọt ngào lời khuyên
Công tử vốn ở bên nam huyện
Nết đoan nghiêm khó kén ai bằng
Hai hòm đầy ắp bạc vàng
Mặc không bao hết mịn màng lụa tơ
Người quan tước đương chờ đương đợi
Nhìn cửa nhà chói lọi vinh hoa
Ý nhằm kén gái nết na
Gái ngoan hơn cả dù là Ky Khương
Quay lại đáp chi li bà mối
Thân hàn vi chẳng rối cảnh buồn
Nhà không em dưới anh trên
Tôi nơi trông cạy của thân mẹ già
Mỗi tâm nguyện bỏ ra công sức
Khâu trai tay đồ mặc dép giầy
Theo người nỡ bỏ nơi này
Chia ly quên mẹ ơn dày nghĩa sâu
Tuổi mẹ như đèn dầu trước gió
Như quỳ non sương phủ mệnh con
Bỗng nhiên bệnh mẹ nặng hơn
Sinh mệnh mẹ tắt theo hồn người cha
Con gái đặt giữa nhà quan quách
Đắp điếm xong mả đẹp mồ yên
Việc lo khi đã vẹn tuyền
Bà con cô bác mời lên đủ đầy
Mời hộ cháu vào đây trưởng họ
Bước lên thềm trưởng có mặt ngay
Mời cho hàng xóm quanh đây
Xóm giềng đến đã đứng đầy ngoài trong
Lên mười tuổi theo cùng cha mẹ
Tuổi ấu thơ lứa trẻ ngây ngô
Mười lăm mang nặng oán thù
Mũi cồn cay xé dấm chua đổ vào
Hai mươi tuổi lo sao thù trả
Việc báo thù nguy khổ càng tăng
Ba năm lo đến Đại Lương
Yên nam Triệu bắc biên cương dãi dầu
Than gái đi lấy đâu ra bạn
Dừng nơi đâu lựa chọn hẳn hoi
Trăng treo vằng vặc sáng soi
Quyết không chịu để thân rơi nhơ lầy
Lốm đốm gấm lông dầy chim trĩ
Biết đề phòng lưới chỉ giăng không
Từ đây ở hẳn trong phòng
Đóng chặt cánh cửa hai khoang then cài
Mầu son nhuộm thừng dài chín thước
Thân ung dung treo ngược lên xà
Tươi sao cây quế mầu hoa
Hoa kia đã đẹp lá kia lạ lùng
Hương toả ngát cây bừng tươi tốt
Mọc ở nơi khúc ngoặt núi hoang
Côn Lôn ngùn ngụt lửa loang
Ba ngày ngọn lửa vẫn hăng chưa tàn
Tảng đá lớn cao hơn đứng đó
Đá nhỏ nằm lố nhố dưới chân
Chi bị cháy huệ khóc than
Muôn loài muôn giống thảy đen một màu
Giữa đám cháy bỗng đâu ngọc trắng
Rét căm căm chói sáng tuyết bay
Mồ cô bằng ngọc đem xây
Trồng một cây quế lên ngay trên mồ
Đêm lại đêm sao to ánh chiếu
Như thấu lòng con hiếu nằm đây
Ánh sao chiếu thấu dưới cây
Nghìn thu soi rọi ngời ngời hình dung

tửu tận tình do tại