Trần Phế Đế (1377-1388)

Thái tử Hiến lên ngôi kế vị
Xưng Giản Hoàng cai trị muôn dân
Ở ngôi hơn được mười năm
Bị quân gian ác mưu thâm hại người

Vừa lên ngôi ban ngay đại xá
Xuống lệnh truyền cho cả thần dân
Chỉnh trang thuyền chiến binh quân
Các nơi xung yếu phải tuần tra thêm

Trong mười năm cầm quyền trị nước
Việc triều đình cắt đặt các quan quân
Thường do quyết định Nghệ Tông
Và quan phụ chính kề gần bên vua

Nước Chiêm Thành bấy giờ hùng mạnh
Cứ hàng năm tiến đánh quân ta
Chúa Chiêm là Chế Bồng Nga
Một người dũng lược trông xa thấy gần

Tập hợp dân bảo ban dạy dỗ
Thay đổi dần thói cũ thời xưa
Trở nên can đảm có thừa
Hình thành mối hoạ nỗi lo vua Trần

Thành Thăng Long ba lần bị chiếm
Có thật nhiều những chuyện xảy ra
Quân Chiêm đốt hết cửa nhà
Phá tan đền miếu chẳng tha mạng người

An phủ sứ họ Lê bị bắt
Nếu muốn sống thì giặc bảo quỳ
Lê Giốc chưởi, lũ man di
- "Ta quan nước lớn sao quỳ trước bây"

Giặc nổi giận giết ngay phủ sứ
Đốt kinh thành thiêu huỷ văn thư
Nghệ Tông quá sợ kẻ thù
Tìm đường trốn đến Tiên Du lánh mình

Sợ Chiêm Thành đem tiền đi giấu
Chở tiền đồng vào núi chôn sâu
Đem tiền giấu dưới Tháp Rùa
Giấu luôn tượng đá các vua nhà Trần

Năm Canh Thân, Xương Phù thứ bốn (1380)
Vào tháng hai ở chốn Nghệ An
Quân Chiêm cướp của làm càn
Vua sai Đại Sứ, Tử Bình tảo thanh

Quân Chiêm Thành xuất quân ra đánh
Ngao quay thuyền hòng tránh tiến công
Quý Ly nổi giận đùng đùng
Chém đầu Ngao để rao cùng trong quân

Năm Quý Hợi (1383) xuất quân tiến đánh
Lê Quý Ly thống lĩnh thuỷ binh
Dong buồm hướng tới Chiêm Thành
Nửa đuờng gặp bão nên đành quay lui

Vua nhà Minh luôn đời cống phẩm
Khi đòi lương cho lính Lâm An
Khi đòi sư sãi tăng nhân
Lại đòi cây trái, lần lần đòi voi

Năm mươi voi cống cho lũ giặc
Phải sai người đưa tới Vân Nam
Muỗi mòng nước độc sơn lam
Nhiều người mất mạng kêu than muốn về

Lê Quý Ly trổ nghề thao túng
Giữa triều đình ngầm chống lại vua
Các quan lắm kẻ theo hùa
Như Trần Nguyên Đán lại nhờ nuôi con

Đán giao con nhờ Ly nâng đỡ
Chỉ cốt là tránh chỗ hiểm nguy
Đán từng nói bóng Quý Ly
Là loại quạ dữ khác gì sát tinh

Vua bàn mưu với riêng thái uý
Chuyện lộng hành quá thể của Ly
Vua bàn phải giết ngay đi
Để lâu mang hoạ sau thì khó khăn

Ly nghe được định tâm tự tử
Luận, Phương bàn xin thử Nghệ Tông
May ra ngài cứu được ông
Lựa lời nói khéo lấy lòng ông đi

Chuyện xảy ra như y lời Luận
Trần Nghệ Tông ngu xuẩn bắt vua
Các quan tướng sĩ bất ngờ
Đem quân định cướp lấy vua đem về

Vua ngăn lại, truyền đi ra hết
Viết hai chữ "giải giáp" trao cho
Thượng hoàng bảo nhỏ với vua
Thái Dương phủ đệ bảo vua đi cùng

Vừa đến nơi dùng dây siết cổ
Rồi giáng xuống Lịch Đức mà thôi
Lập cho con út lên ngôi
Thuận Tông hoàng đế thay người để lên