Chưa có đánh giá nào
3 bài trả lời: 3 bản dịch

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi demmuadong vào 01/01/2007 22:49

Inferno: Canto XXXIII

La bocca sollevò dal fiero pasto
quel peccator, forbendola a'capelli
del capo ch'elli avea di retro guasto.

Poi cominciò: «Tu vuo' ch'io rinovelli
disperato dolor che 'l cor mi preme
già pur pensando, pria ch'io ne favelli.

Ma se le mie parole esser dien seme
che frutti infamia al traditor ch'i' rodo,
parlar e lagrimar vedrai insieme.

Io non so chi tu se' né per che modo
venuto se' qua giù; ma fiorentino
mi sembri veramente quand'io t'odo.

Tu dei saper ch'i' fui conte Ugolino,
e questi è l'arcivescovo Ruggieri:
or ti dirò perché i son tal vicino.

Che per l'effetto de' suo' mai pensieri,
fidandomi di lui, io fossi preso
e poscia morto, dir non è mestieri;

però quel che non puoi avere inteso,
cioè come la morte mia fu cruda,
udirai, e saprai s'e' m'ha offeso.

Breve pertugio dentro da la Muda
la qual per me ha 'l titol de la fame,
e che conviene ancor ch'altrui si chiuda,

m'avea mostrato per lo suo forame
più lune già, quand'io feci 'l mal sonno
che del futuro mi squarciò 'l velame.

Questi pareva a me maestro e donno,
cacciando il lupo e ' lupicini al monte
per che i Pisan veder Lucca non ponno.

Con cagne magre, studiose e conte
Gualandi con Sismondi e con Lanfranchi
s'avea messi dinanzi da la fronte.

In picciol corso mi parieno stanchi
lo padre e ' figli, e con l'agute scane
mi parea lor veder fender li fianchi.

Quando fui desto innanzi la dimane,
pianger senti' fra 'l sonno i miei figliuoli
ch'eran con meco, e dimandar del pane.

Ben se' crudel, se tu già non ti duoli
pensando ciò che 'l mio cor s'annunziava;
e se non piangi, di che pianger suoli?

Già eran desti, e l'ora s'appressava
che 'l cibo ne solea essere addotto,
e per suo sogno ciascun dubitava;

e io senti' chiavar l'uscio di sotto
a l'orribile torre; ond'io guardai
nel viso a' mie' figliuoi sanza far motto.

Io non piangea, sì dentro impetrai:
piangevan elli; e Anselmuccio mio
disse: "Tu guardi sì, padre! che hai?".

Perciò non lacrimai né rispuos'io
tutto quel giorno né la notte appresso,
infin che l'altro sol nel mondo uscìo.

Come un poco di raggio si fu messo
nel doloroso carcere, e io scorsi
per quattro visi il mio aspetto stesso,

ambo le man per lo dolor mi morsi;
ed ei, pensando ch'io 'l fessi per voglia
di manicar, di subito levorsi

e disser: "Padre, assai ci fia men doglia
se tu mangi di noi: tu ne vestisti
queste misere carni, e tu le spoglia".

Queta'mi allor per non farli più tristi;
lo dì e l'altro stemmo tutti muti;
ahi dura terra, perché non t'apristi?

Poscia che fummo al quarto dì venuti,
Gaddo mi si gittò disteso a' piedi,
dicendo: "Padre mio, ché non mi aiuti?".

Quivi morì; e come tu mi vedi,
vid'io cascar li tre ad uno ad uno
tra 'l quinto dì e 'l sesto; ond'io mi diedi,

già cieco, a brancolar sovra ciascuno,
e due dì li chiamai, poi che fur morti.
Poscia, più che 'l dolor, poté 'l digiuno».

Quand'ebbe detto ciò, con li occhi torti
riprese 'l teschio misero co'denti,
che furo a l'osso, come d'un can, forti.

Ahi Pisa, vituperio de le genti
del bel paese là dove 'l sì suona,
poi che i vicini a te punir son lenti,

muovasi la Capraia e la Gorgona,
e faccian siepe ad Arno in su la foce,
sì ch'elli annieghi in te ogne persona!

Ché se 'l conte Ugolino aveva voce
d'aver tradita te de le castella,
non dovei tu i figliuoi porre a tal croce.

Innocenti facea l'età novella,
novella Tebe, Uguiccione e 'l Brigata
e li altri due che 'l canto suso appella.

Noi passammo oltre, là 've la gelata
ruvidamente un'altra gente fascia,
non volta in giù, ma tutta riversata.

Lo pianto stesso lì pianger non lascia,
e 'l duol che truova in su li occhi rintoppo,
si volge in entro a far crescer l'ambascia;

ché le lagrime prime fanno groppo,
e sì come visiere di cristallo,
riempion sotto 'l ciglio tutto il coppo.

E avvegna che, sì come d'un callo,
per la freddura ciascun sentimento
cessato avesse del mio viso stallo,

già mi parea sentire alquanto vento:
per ch'io: «Maestro mio, questo chi move?
non è qua giù ogne vapore spento?».

Ond'elli a me: «Avaccio sarai dove
di ciò ti farà l'occhio la risposta,
veggendo la cagion che 'l fiato piove».

E un de' tristi de la fredda crosta
gridò a noi: «O anime crudeli,
tanto che data v'è l'ultima posta,

levatemi dal viso i duri veli,
sì ch'io sfoghi 'l duol che 'l cor m'impregna,
un poco, pria che 'l pianto si raggeli».

Per ch'io a lui: «Se vuo' ch'i' ti sovvegna,
dimmi chi se', e s'io non ti disbrigo,
al fondo de la ghiaccia ir mi convegna».

Rispuose adunque: «I' son frate Alberigo;
i' son quel da le frutta del mal orto,
che qui riprendo dattero per figo».

«Oh!», diss'io lui, «or se' tu ancor morto?».
Ed elli a me: «Come 'l mio corpo stea
nel mondo sù, nulla scienza porto.

Cotal vantaggio ha questa Tolomea,
che spesse volte l'anima ci cade
innanzi ch'Atropòs mossa le dea.

E perché tu più volentier mi rade
le 'nvetriate lagrime dal volto,
sappie che, tosto che l'anima trade

come fec'io, il corpo suo l'è tolto
da un demonio, che poscia il governa
mentre che 'l tempo suo tutto sia vòlto.

Ella ruina in sì fatta cisterna;
e forse pare ancor lo corpo suso
de l'ombra che di qua dietro mi verna.

Tu 'l dei saper, se tu vien pur mo giuso:
elli è ser Branca Doria, e son più anni
poscia passati ch'el fu sì racchiuso».

«Io credo», diss'io lui, «che tu m'inganni;
ché Branca Doria non morì unquanche,
e mangia e bee e dorme e veste panni».

«Nel fosso sù», diss'el, «de' Malebranche,
là dove bolle la tenace pece,
non era ancor giunto Michel Zanche,

che questi lasciò il diavolo in sua vece
nel corpo suo, ed un suo prossimano
che 'l tradimento insieme con lui fece.

Ma distendi oggimai in qua la mano;
aprimi li occhi». E io non gliel'apersi;
e cortesia fu lui esser villano.

Ahi Genovesi, uomini diversi
d'ogne costume e pien d'ogne magagna,
perché non siete voi del mondo spersi?

Ché col peggiore spirto di Romagna
trovai di voi un tal, che per sua opra
in anima in Cocito già si bagna,

e in corpo par vivo ancor di sopra.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Hoàn

Tầng địa ngục thứ IX. Ngục thứ hai (Altenora) và ngục thứ ba (Tolome). Bá tước  Urgolino kể về cái chết của ông và côn cháu. Dante nhục mạ Pida và Genova.

Cái  mồm ngẩng lên từ bữa ăn khủng khiếp,
Trùi vào mớ tóc của đầu lâu,
Đã bị gặm thủng phía sau.

Đoạn nói: - "Ngươi muốn ta kể lại,
Nỗi đau tuyệt vọng vẫn vò xé tim ta,
Mỗi khi nghĩ đến, bù không thốt thành lời.

Nhưng nếu chuyện ta kể có thể tạo ra,
Bản án tên phản bội mà ta đang gặm nó,
Thì ta sẽ vừa khóc vừa kể.

Ta chẳng biết ngươi là ai và bằng cách nào,
Xuống được đến đây, nhưng nghe giọng nói,
Người hình như đích thực là dân Firenze.

Ngươi cần biết: ta xưa là bá tước Urgolino,
Còn tên này là Giám mục Rugieri,
Ta sẽ nói, tại sao ta lại là một láng giềng như thế.

Do kết quả một âm mưu độc ác,
Tin ở nó, khiến ta bị bắt,
Rồi bị xử chết, việc đó chẳng cần nói nhiều.

Nhưng điều ngươi vần biết rõ,
Là cái chết dành cho ta độc địa đến nhường nào,
Ngươi háy nghe và sẽ hiểu vì sao ta căm hận!

Một tháp tù có một ô cửa nhỏ,
Rồi vì ta mà có tên Tháp đóí,
Và sau ta còn giam giữ nhiều người.

Qua ô cửa, trăng đã bao lần tròn khuyết,
Trong khi cơn ác mộng nặng nề,
Đã vì ta, xé tấm màn che phủ tương lai.

Một kẻ hình như thủ lĩnh và lãnh chúa,
Đuổi con sói và bầy sói con trên ngọn núi,
Đã ngăn không cho Pida nhìn thấy Lucca.

Với đàn chó gầy gò nhưng nhanh nhẹn vì được huấn luyện,
Bọn Goalandi, Simondi và Lanfrandi,
Tiến lên trước dàn thành trận tuyến.

Cuộc săn không kéo dài: người bố và bầy con,
Hầu như đã mệt lử và kiệt sức,
Ta như thấy những răng nhọn ngoặm vào mạng sườn.

Vừa sáng tinh mơ ta đã thức giấc,
Trong giấc ngủ ta đã nghe tiếng con khóc,
Chúng ở bên ta và đang đòi ăn.

Ngươi sẽ cực kỳ độc ác nếu không đau đớn,
Khi biết điều đang vò xé tim ta,
Nếu ngươi không khóc thì vì cái gì ngươi mới khóc?

Bọn trẻ đã thức giấc và cũng gần đến giờ,
Theo lệ thường, được phát bữa ăn sáng,
Nhưng tất cả, vì giấc mơ của mình đều thấp thỏm!

Ta nghe rõ tiếng bịt cửa ở phía dưới,
Cửa đi ra của tháp tù ghê tởm,
Ta nhìn con, không thốt được nên lời!

Ta không khóc nhưng sững sờ hoá đá,
Còn chúng đều khóc…, bé Alsemo hỏi ta:
"Cha làm sao vậy, sao lại nhìn chúng con như thế?"

Ta không khóc nhưng không trả lời được gì,
Suốt cả ngày và suốt cả đêm sau,
Cho đến khi vầng mặt trời mới trở lại thế gian này!

Một tia nắng lọt vào tháp tù đau khổ,
Nhìn sắc mặt của con,
Ta thấy sắc mặt của chính mình.

Quá xót xa ta cắn chặt bàn tay,
Bọn trẻ tưởng lầm ta muốn ăn,
Lập tức chúng cùng đứng dậy và nói:

"Thưa cha, chúng con sẽ bớt phần nào đau khổ,
Nếu cha chịu ăn thịt chúng con,
Da thịt thảm thương này, cha đã cho, giờ xin lấy lại".

Ta cố nén, tránh làm đau lòng thêm bọn trẻ,
Suốt hai ngày, tất cả đều câm lặng,
Ôi mặt đất nghiệt ngã, sao chẳng mở lòng ra?

Chúng ta trụ đươợc đến ngày thứ tư,
Thì Gatdo ngã sóng soài dưới chân ta,
Miệng lẩm bẩm: - Cha ơi, sao chẳng cứu con!

Rồi chết ở đó; cũng như giờ đây ngươi nhìn thấy ta,
Ta đã nhìn thấy cả ba đứa con gục ngã, lần lượt từng đứa một,
Trước ngày thứ sáu thì đến lượt ta!

Mù loà, ta trườn lên xác các con,
Gọi tên chúng, hai ngày sau khi chúng chết,
Rồi cái đói đã làm được việc mà cái khổ đau chưa thể!"

Nói xong bấy nhiêu lời, hai mắt đỏ ngầu,
Urgolino lại vồ lấy cái sọ thảm thương,
Và gặm tiếp, với hàm răng sắc như răng chó.

Hỡi Pido, nỗi ô nhục của mọi người,
Của đất nước tươi đẹp, nơi tiếng "Sì" đã vang lên!
Sao các láng giềng lại chậm trể việc trừng phạt ngươi?

Hỡi Capraia và Gorgona, hãy hành động,
Hãy chặn cửa dòng sông Arno,
Để chìm chết đuối sau các bức tường tất cả dân chúng!

Vì nếu bá tước Urgolino đã nổi tiếng
Về việc phản bội thành trì của các ngươi,
Thì cũng không được vì thế mà hạ độc con cháu ông!

Tuổi còn trẻ khiến chúng thành vô tội,
Ôi thành Tebe mới, hỡi Uguision và Brigata
Và những người khác mà khúc ca của ta nhắc tới.

Chúng tôi đi xa hơn, đến một nơi toàn băng giá;
Nghiệt ngã bao quanh các âm hồn khác,
Mặt không phải cúi gằm xuống mà bị lật ngược lên.

Ở đây cả nước mắt cũng bị ngăn không cho chảy,
Nỗi đau khổ bị hai mắt chặn lại,
Phải chạy ngược vào trong càng gây thêm đau đớn.

Vì những giọt nước mắt đầu tiên đã đông lại,
Tạo thành hai cái mũ lưỡi trai trong suốt,
Lấp đầy hố mắt dưới bờ mi.

Lạ thay, cũng tại vì giá lạnh,
Mọi cảm xúc đã biến khỏi mặt tôi,
Như chỉ còn một làn da chai sạn.

Tôi cảm thấy như có làn gió thoảng,
"Thầy ơi, có cái gì lay động,
Mà ở đây thì khí bốc lên đều bị dẹp xuống?"

Thầy tôi đáp: "Con sẽ tới ngay nơi đó,
Và mắt con sẽ thấy lời giải đáp,
Con sẽ thấy căn nguyên làn khí đó".

Một âm hồn bi thảm của ngục tù lạnh giá,
Thét lên với chúng tôi: "Hỡi những âm hồn độc ác,
Bay đã được giành riêng buồng ngục cuối cùng.

Hãy giúp ta gỡ bỏ màn băng cứng,
Để ta thấy được hình phạt đang nặng trĩu tim ta!
Một lát thôi, trước khi nước mắt lại đông cứng"

Tôi đáp: "Nếu ngươi muốn được làm nhẹ bớt,
Thì hãy nói cho ta biết ngươi là ai?
Nếu không giúp ngươi thì ta sẽ bị dìm xuống tận cùng băng tuyết!"

Hắn đáp: "Ta là thầy dòng Alberigo,
Người đã thết trái cây của Vườn quả độc,
Xưa gieo tội ác, nay chịu đòn trừng phạt!"'

Tôi kêu lên: "Ô, người chết rồi sao?"
Hắn đáp: "Trên kia, nơi trần thế,
Xác tôi thế nào, tôi chẳng rõ!

Xứ Tolomea này có một đặc quyền,
Là có khi hồn đã rơi xuống đây,
Trước khi xác được Atropo đưa vào cõi chết.

Và để ngươi vui lòng giúp ta gỡ bỏ,
Những dòng lệ kết thành thuỷ tinh trên mắt,
Ngươi nên biết rằng ngay lập tức hồn bị phản bội.

Giống như ta đã làm; xác ta sẽ bị chiếm đoạt,
Bởi một con quỷ, nó cai quản xác ấy,
Cho đến khi nó hết hạn thời gian!

Hồn suy tàn dần trong ngục lạnh,
Mà xác có thể còn ở trên kia,
Rồi hồn ở đây đông lại trong giá lạnh.

Điều đó ngươi cần biết, nếu như ngươi mới đến
Kia là ngài Branca Doria
Từ nhiều năm nay, ngài đã ở đây!"

Tôi kêu lên: "Ngươi định lừa ta chăng?
Vì Branca Doria vãn còn chưa chết,
Ông ta vẫn ăn, vẫn uống, vẫn ngủ và mặc quần áo!"

Hồn đáp: "Trong hố bên kia của quỷ Male Branke,
Nơi vạc nhựa dính đang sôi sùng sục,
Micheal Danche cũng còn chưa đến!

Khi Branca cho một con quỷ thế vào chỗ nó,
Dùng xác nó thì cùng với một người thân thích,
Chúng vẫn cùng nhau tiếp tục hành nghề phản bội.

Và bây giờ, ngươi hãy giơ tay ra,
Và gỡ hộ ta đôi mắt - nhưng tôi đã không làm,
Tội gì phải giữ lời hứa với một thằng quỷ quyệt!

Ôi, dân Genova, hạng người kỳ quái,
Tập tục toàn thói hư tật xấu,
Sao chúng bay chưa bị duổi cổ khỏi thế gian này?

Đi cùng một âm hồn đê tiện xứ Romagna,
Ta đã thấy một tên trong bọn ngươi,
Vì tội ác, hồn đã bị đầy xuống ngục Cosito,
Trong khi xác vẫn sống, nhởn nhơ nơi dương thế!

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của James Finn Cotter (bản dịch tiếng Anh)

His mouth raised up above his savage meal,
         That sinner wiped his lips upon the hair
         Of the head that he had chewed on from behind.
 
         Then he began, "You want me to make new
5         A desperate grief which even to call back
         Crushes my heart before I start to speak.
 
         "But should my words become a fruitful seed
         Of infamy for this traitor whom I gnaw,
         You’ll see me speak and weep at the same time.
 
10       "I don’t know who you are or by what means
         You’ve come down here, but when I hear you talk
         You surely seem to me a Florentine.
 
         "You need to know I was Count Ugolino,
         And this is the Archbishop Ruggieri.
15       Now I shall tell you why I am his neighbor.
 
         "How I was captured and then put to death
         As the result of his own evil scheming,
         I, who trusted him, need not explain.
 
         "What you cannot have heard, however, is
20       How cruel my death was: that you now shall hear
         And you will know whether he has wronged me.
 
         "A narrow window in a tower cell,
         Which for my sake is called the Tower of Hunger
         And in which others must be yet locked up,
 
25       "Had through its opening shown me several moons
         Already, when I dreamed the nightmare
         Which rent the veil of the future for me.
 
        "This man seemed lord and master of the hunt,
         Chasing the wolf and whelps upon the mountains
30       Which block the Pisans’ view toward Lucca.
 
         "With well-trained hounds, a lean and eager pack,
         He had sent up ahead of him, in front,
         Gualandi, with Sismondi and Lanfranchi.
 
         "After a short run, so it seemed to me,
35       Father and sons fell tired, and with sharp teeth
         It seemed to me I saw their sides ripped open.
 
         "When I awoke before the break of day,
         I heard my little sons who were with me
         Crying in their sleep and asking bread.
 
40       "You are cruel if by now you do not grieve
         To think of all that my own heart forewarned:
         And if you do not weep, what would you weep for?
 
         "They then awakened, and the hour drew near
         When customarily they brought us food,
45       But each of us was worried by his dream.
 
         "Below I heard them nailing up the door
         Of the horrible tower — at that, I looked,
         Without a word into my young sons’ faces.
 
         "I did not weep, I had so turned to stone
50       Within me. They wept. And my little Anselm
         Said, ‘You stare so... Father, what is it?’
 
         "At that I shed no tears, and I said nothing
         In answer all that day nor the next night
         Until another sun rose on the world.
 
55       "When a small ray of sunlight made its way
         Into that forlorn prison and I saw
         By their four faces the look in my own,
 
         "I bit both of my hands in desperate grief,
         And they, thinking I acted out of hunger,
60       All of a sudden stood straight up and wailed,
 
         " ‘Father, the pain for us would be far less
         If you ate us! You put this wretched flesh
         Upon us and now you may strip it off!’
 
         "I calmed myself, not to make them sadder.
65       That and the following day we kept silence.
         Ah hard earth! Why did you not open up?
 
         "After we had come to the fourth day,
         Gaddo threw himself down full length at my feet
         And cried, ‘Father, why don’t you help me?’
 
70      "He died then, and just as you see me
         I saw my three fall one by one by one
         Between the fifth day and the sixth, and then,
 
         "By now blind, I went groping over each boy
         And for two days I called them who were dead.
75       Then fasting did what grief had failed to do."
 
         When he had spoken this, with his eyes rolling
         He once more seized the loathed skull in his teeth
         Which were as strong on the bone as a dog’s.
 
         Ah, Pisa! scandal to all the peoples
80       Of the lovely land where our sì is sounded,
         Since your own neighbors are slow to punish you,
 
         Then let Caprara and Gorgona move
         And make a dam for the mouth of the Arno
         So that every soul in you might drown!
 
85       For if Count Ugolino was accused
         Of having himself betrayed your fortresses,
         You had no right to crucify his sons.
 
         Their newborn years had made them innocent,
         You newborn Thebes! — Uguiccione, Brigata,
90       And the other two my canto named above.
 
         We pushed on farther, where frost wraps around
         With its rough covering another race
         With bodies not bent down but turned face up.
 
         Their own weeping will not let them weep,
95       And grief which finds no outlet through their eyes
         Turns inward to intensify their anguish,
 
         Because the first tears cluster in a knot
         And, like a mask of crystal, fill up all
         The hollow socket underneath the eyebrows.
 
100      And although the deeply freezing cold
         Had taken all sensation from my face
         And left it feeling like a hard dead callus,
 
         I now thought that I felt a breath of wind
         And asked, "My master, who has stirred this breeze?
105     Are not all vapors snuffed out here below?"
 
         And he replied, "Shortly you shall be where
         Your own eyesight will answer you on this
         When you see why the wind blows from above."
 
         And one of those sad wraiths in the cold crust
110     Cried out to us, "O souls so cruel that
         This final outpost has been given to you,
 
         "Lift off from my face the stiffened veils
         That I may free the pain that fills my heart
         Before this weeping freezes up once more."
 
115      To this I told him, "If you want my help,
         Tell me who you are: if I give no aid
         May I drop to the bottom of the ice!"
 
         He answered, "I am Brother Alberigo,
         One of the fruits of the corrupted garden
120     Who here gets dates for figs I handed out."
 
         "Oh," I exclaimed, "are you already dead?"
         And he said to me, "How my body does
         There in the world above, I do not know.
 
         "For Ptolomea has this privilege:
125     Often the soul falls down into this place
         Before Atropos sends it out of life.
 
         "And that you may be all the more willing
         To scrape the frost-glazed tears from off my face
         Know this: as soon as the soul proves a traitor,
 
130      "As I did, its body then is snatched away
         By a demon who takes possession of it
         Until its time on earth has all run out.
 
         "The soul comes crashing down into this cistern,
         And maybe the body of the shade wintering
135      Here behind me still appears up there.
         
         "You must know him, if you but recently arrived.
         He is Ser Branca d’Oria, and many years
         Have passed since he was locked up in this ice."
 
         "I think," I said to him, "you must be lying,
140      For Branca d’Oria has not even died;
         He eats and drinks and sleeps and puts on clothes."
 
         "Above in the ditch of the Malebranche,"
         He said then, "where the sticky pitch boils up,
         Michel Zanche had not as yet rained down
 
145      "When Branca left his body for a devil
         To take his place, and so did a close kinsman
         Who carried out this treachery with him.
 
         "But now — reach out your hand — open my eyes!"
         I did not, however, open them for him,
150     Since rudeness toward him was a courtesy.
 
         Ah Genoese! you men so estranged
         From all sound custom and full of all corruption,
         Why have you not been scattered from this world?
 
         For with the wickedest spirit of Romagna
155     I found one of you so vile that for his deeds
         In Cocytus he already bathes in soul
 
         And still appears up here alive in body.

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hồ Thượng Tuy

KHÚC XXXIII

Tầng Địa ngục thứ chín, ngục thứ hai (Antênôra), ngục thứ ba (Tôlêmê)

Ngẩng cái mồm từ đầu lâu gớm ghiếc
Rồi chùi mồm còn nhuốm đầy máu tươi
Vào mớ tóc của bữa ăn khủng khiếp.

4    Đoạn nói: “Ngươi muốn ta kể cho ngươi
Nỗi đau tuyệt vọng tim ta vò xé
Khi nghĩ đến, ta không thốt nên lời.

7   Nhưng nếu câu chuyện của ta có thể
Tạo thành bản án với kẻ thù này
Thì ta bằng lòng vừa khóc vừa kể.

10  Chẳng biết ngươi là ai, bằng cách gì
Mà xuống được đây, nhưng nghe giọng nói
Thì đúng ngươi là dân Phirenxe.

13  Ta là Bá tước Ugôlinô một thuở
Còn tên này là Giám mục Rugiêri
Không ngẫu nhiên – một láng giềng như thế.

16  Do kết quả độc ác một âm mưu
Tin ở nó, khiến cho ta bị bắt
Rồi bị xử chết, không cần nói nhiều.

29  Nhưng có một điều chưa ai biết rõ
Cái chết của ta độc địa nhường nào
Ta căm hận! Ngươi hãy nghe ta kể:

22  Một ô cửa nhỏ của một tháp tù
Rồi vì ta mà có tên Tháp đói
Còn nhiều người bị giam giữ sau ta.

25  Qua ô cửa bao lần trăng tròn khuyết
Và khi trong cơn ác mộng nặng nề
Xé tấm màn phủ che ngày phía trước.

28  Một tên lãnh chúa – ta thấy trong mơ –
Xua con sói và sói con trên núi
Ngăn cách Pida nhìn thấy Lúcca.

31  Đàn chó nhanh nhẹn vì được huấn luyện
Bọn Goalăngđi, Xítmôngđi, Lăngphờrăngđi
Tiến lên phía trước dàn thành trận tuyến.

34  Bầy chó đuổi người bố và bầy con
Hầu như đã kiệt sức và mệt lử
Những chiếc răng nhọn ngoạm vào mạng sườn.

37  Ta đã thức giấc khi vừa rạng sáng
Nghe những đứa con khóc thét trong mơ
Chúng ở bên ta và đang đòi bánh.

40  Ngươi không rơi lệ khi nghe những lời
Giờ vẫn làm con tim ta tan nát
Có bao giờ ngươi để nước mắt rơi?

43  Bọn trẻ thức giấc, và gần đến giờ
Theo lệ thường chúng được ăn bữa sáng
Nhưng chúng sợ điều đã thấy trong mơ.

46  Ta nghe rõ tiếng bịt cửa ra vào
Của tháp tù, ta ngoái nhìn – cửa đóng
Ta nhìn con, không nói được lời nào.

49  Ta không khóc nhưng sững sờ hóa đá
Còn chúng khóc, bé Anxêmô hỏi ta:
“Sao cha lại nhìn chúng con như thế?”

52  Ta không khóc, im lặng như người câm
Suốt cả ngày và cả đêm sau đó
Đến khi mặt trời quay lại trần gian.

55  Tia nắng lọt vào tháp tù đau khổ
Ta nhìn vào sắc mặt những đứa con
Nhận ra sắc mặt của mình như thế.

58  Quá xót xa, ta cắn chặt bàn tay
Bọn trẻ nghĩ rằng cha mình đang đói
Chúng đứng dậy và đồng thanh cất lời:

61  “Thưa cha, chúng con bớt phần đau khổ
Nếu cha bằng lòng ăn thịt chúng con
Cha lấy lại thịt xương từ cha đó”.

64  Ta cố nén, tránh làm đau lòng thêm
Suốt hai ngày, tất cả đều im bặt
Mặt đất nghiệt ngã sao chẳng mở lòng!

67  Sang ngày thứ tư Gátđô ngã vật
Xuống chân ta và nức nở kêu lên:
“Cha ơi, sao chẳng cứu con!” – rồi chết.

70  Cũng như giờ đây, ngươi nhìn thấy ta
Ta đã nhìn ba đứa kia lần lượt
Chết đói, và ngày thứ sáu thì ta

73  Đã mù mắt, ôm chúng trong sợ hãi
Gọi tên con, sau khi chết hai ngày
Rồi đến lượt ta chết vì cái đói”.

76  Nói xong lời, hai con mắt ngầu đỏ
Ugôlinô vồ cái sọ thảm thương
Và gặm tiếp, răng sắc như răng chó.

79  Hỡi Pida, ô nhục của mọi người
Miền đẹp tươi, nơi tiếng “xi” vang vọng
Sao láng giềng chậm trễ cực hình ngươi?

82  Capraia, Goócgôna, hãy hành động
Hãy chặn lại cửa dòng sông Ácnô
Để dìm chết sau bức tường dân chúng!

85  Vì dù Bá tước Ugôlinô có lỗi
Trong việc phản bội thành trì các ngươi
Nhưng con cháu ông làm gì nên tội?

88  Tuổi còn trẻ khiến chúng thành vô tội
Thành Têbê mới, Ugucsiôn, Brigata
Và hai người khác thơ ta nhắc tới.

91  Chúng tôi đến một nơi băng giá khác
Nghiệt ngã bao trùm lên những âm hồn
Mặt không phải cúi gằm mà lật ngược.

94  Những giọt nước mắt ở đây bị chặn
Nỗi khổ đau trong mắt bị ngăn dòng
Chạy ngược vào trong càng thêm đau đớn.

97  Những giọt nước mắt đầu tiên đã đông
Thành hai cái mũ lưỡi trai trong suốt
Lấp đầy hố mắt dưới bờ mi cong.

100 Giây phút này, cứ ngỡ vì giá lạnh
Mọi cảm xúc đều biến khỏi mặt tôi
Như chỉ còn một làn da chai sạn.

103 Tôi cảm thấy như có làn gió thoảng
“Thầy ơi – tôi hỏi – gió từ đâu ra
Vì ở đây không khí đều xẹp xuống?”

106 Thầy tôi đáp: “Con sẽ tới nơi đó
Và mắt con sẽ thấy câu trả lời
Sẽ thấy căn nguyên của làn khí đó”.

109 Một âm hồn của lạnh giá, đêm đen
Thét lên rằng: “Hỡi những hồn độc ác
Bay được giành riêng buồng ngục cuối cùng.

112 Hãy giúp ta gỡ bỏ màn băng cứng
Để nỗi đau bằng giọt lệ tuôn ra
Trước khi băng giá làm cho đông cứng”.

115 Tôi trả lời: “Ta sẽ gỡ giùm ngươi
Nhưng ngươi là ai, hãy cho ta biết
Ta chìm dưới băng nếu chẳng giúp ngươi!”

118 “Ta là thầy dòng Anbêrigô – hồn đáp –
Người đã gieo trái cây độc trong vườn
Nhận vả chát thay cho chà là ngọt”.

121 Tôi kêu lên: “Ô, ngươi chết rồi sao?”
Hồn đáp: “Trên kia, nơi trần thế
Không biết được thân xác ta thế nào.

124 Ở đây, xứ Tôlômêa này, theo lệ
Nhiều khi hồn rơi xuống đây, trước khi
Xác được Atrôpốt đưa vào cõi tử.

127 Và để ngươi sẽ vui lòng giúp ta
Gỡ ra dòng lệ thủy tinh trên mắt
Nên nhớ: hồn bị phản bội ngay à.

130 Như ta đây, xác sẽ bị chiếm đoạt
Bởi con quỷ, nó cai quản xác này
Đến khi hết hạn thời gian cho xác.

133 Hồn đi xuống, cho tới khi đến đáy
Có thể người đời chưa biết xác kia
Nhưng hồn đã trong giá băng đông lại.

136 Điều đó cần biết nếu ngươi mới đến
Kia là ngài Brăngca Đôria
Ta đã cùng ngài rất nhiều năm tháng”.

139 Tôi kêu lên: “Ngươi định lừa ta chăng
Vì Brăngca Đôria chưa chết
Ông vẫn ăn, uống, ngủ, mặc áo quần”.

142 Hồn đáp: “Trong vạc nhựa sôi sùng sục
Miken Dăngkê cũng hãy chưa về
Với mặt đất bàn chân chưa đoạn tuyệt.

145 Một con quỷ vào xác Brăngca
Dùng xác nó cùng với người thân thích
Chúng vẫn cùng nhau tiếp tục hành nghề.

148 Nhưng bàn tay ngươi hãy đưa lên mắt
Gỡ hộ ta!” Nhưng tôi đã không đưa
Tội gì giữ lời với thằng quỷ quyệt.

151 Ôi, dân Giênôva, những kẻ dở hơi
Toàn những kẻ đầy thói hư tật xấu
Sao chẳng đuổi bay khỏi mặt đất này?

154 Cùng một âm hồn xứ Rômanha
Ta đã thấy một tên trong bọn đó
Hồn đã bị đày xuống ngục Côsitô

157 Nhưng xác còn nhởn nhơ nơi dương thế.


KHÚC XXXIII

13. Bá tước Ugolino: Ugolino della Gherardesca, Bá tước xứ Donoratico và Pisa, từng là trợ thủ chính của vua Enzo. Do những sai lầm chính trị, năm 1288 dân chúng nổi dậy buộc tội ông là phản bội tổ quốc. Ông bị bắt giam cùng với hai đứa con và hai đứa cháu trong một tháp tù. Bị bỏ chết đói ở đây tháng 5 – 1289.
28. Dãy núi San Giulano ngăn cách hai thành phố Pisa và Lucca.
32. Gualandi, Sismondi, Lanfranchi: ba dòng họ lớn thuộc phe Ghibellini đã tập hợp lại để chống Ugolino.
38. Trong nguyên bản viết: những đứa con trai nhưng thực ra Ugolino bị giam cùng hai đứa con trai cuối và hai đứa cháu.
80. Nơi tiếng “xi” từng vang lên: si, tiếng Italia có nghĩa là vâng. Nói về nguồn gốc của tiếng Italia.
82. Caprai, Gorgona: hai đảo nhỏ ở tây bắc bán đảo Elba, nơi sông Arno đổ ra biển.
89. Thành Têbê mới: ám chỉ Pisa; Uguicione: con trai; Brigata: cháu của Ugolino.
90. Hai người khác: Anselmuccio (câu 50) và Gaddo (câu 67) của khúc ca này, là cháu và con trai của Ugolino.
118. Alberigo dei Manfredi: thầy dòng, một thủ lĩnh phe Gulffi ở Faenza có hiềm thù với hai người thân thích là Manfredo và Alberghetto. Một lần Alberigo mời hai người đến dự tiệc, cuối buổi tiệc hắn gọi: “Hãy mang trái cây ra đây!”. Đó là mật hiệu đã định trước, bọn người nhà xông ra giết chết hai người khách. Từ đó có thành ngữ “Trái cây của thầy dòng Alberigo”.
120. Nhận vả chát thay cho chà là ngọt: câu này dịch sát theo nguyên bản như các bản mà chúng tôi sử dụng. Vì rằng quả chà là (dattero) bao giờ cũng có vị ngọt ngào hơn quả vả (figo), nỗi cực hình muôn thuở dưới Địa ngục của Alberigo còn kinh khủng hơn cái đau đớn phút chốc mà hắn mang đến cho những người thân thích của mình.
121. Ô, ngươi chết rồi sao? – Dante ngạc nhiên khi gặp Alberigo ở Địa ngục vì thời điểm này hắn vẫn đang còn sống.
124. Tolomea: tên gọi của vòng thứ ba tầng Địa ngục thứ chín, nơi đày ải những tội nhân đã sát hại những người khách đến nhà mình. Ngày xưa Pompeo bị Cesare đánh bại phải chạy sang Ai Cập ẩn náu trong cung điện của vua Tolomeo. Để lấy lòng Cesare, Tolomeo đã giết Pompeo.
126. Atropos: theo thần thoại Hy Lạp, nữ thần Atropos giữ nhiệm vụ cắt sợi chỉ cuộc sống, sợi chỉ bị cắt thì người chết.
137. Branca Doria: kẻ đã mời bố vợ là Michel Zanche đến ăn tiệc rồi giết chết với sự giúp đỡ của một đứa cháu. Hồn của Branca Doria xuống Địa ngục còn sớm hơn cả hồn Michel Zanche đã bị giết. Trong cái xác của Branca Doria còn sống, quỷ sứ đã chiếm chỗ của linh hồn ngay sau khi giết người, cả đứa cháu kia cũng vậy.
154. Cùng một âm hồn xứ Rômanha: tức Alberigo dei Manfredi (câu 118).
155. Một tên trong bọn đó: tức là Branca Doria (câu 137).
Chưa có đánh giá nào
Trả lời