15.00
3 bài trả lời: 3 bản dịch

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi demmuadong vào 30/09/2006 10:23, đã sửa 1 lần, lần cuối bởi demmuadong vào 30/09/2006 10:26

Inferno: Canto XIV

Poi che la carità del natio loco
mi strinse, raunai le fronde sparte,
e rende'le a colui, ch'era già fioco.

Indi venimmo al fine ove si parte
lo secondo giron dal terzo, e dove
si vede di giustizia orribil arte.

A ben manifestar le cose nove,
dico che arrivammo ad una landa
che dal suo letto ogne pianta rimove.

La dolorosa selva l'è ghirlanda
intorno, come 'l fosso tristo ad essa:
quivi fermammo i passi a randa a randa.

Lo spazzo era una rena arida e spessa,
non d'altra foggia fatta che colei
che fu da' piè di Caton già soppressa.

O vendetta di Dio, quanto tu dei
esser temuta da ciascun che legge
cị che fu manifesto a li occhi miei!

D'anime nude vidi molte gregge
che piangean tutte assai miseramente,
e parea posta lor diversa legge.

Supin giacea in terra alcuna gente,
alcuna si sedea tutta raccolta,
e altra andava continuamente.

Quella che giva intorno era più molta,
e quella men che giacea al tormento,
ma più al duolo avea la lingua sciolta.

Sovra tutto 'l sabbion, d'un cader lento,
piovean di foco dilatate falde,
come di neve in alpe sanza vento.

Quali Alessandro in quelle parti calde
d'India vide sopra 'l suo stuolo
fiamme cadere infino a terra salde,

per ch'ei provide a scalpitar lo suolo
con le sue schiere, accị che lo vapore
mei si stingueva mentre ch'era solo:

tale scendeva l'etternale ardore;
onde la rena s'accendea, com'esca
sotto focile, a doppiar lo dolore.

Sanza riposo mai era la tresca
de le misere mani, or quindi or quinci
escotendo da sé l'arsura fresca.

I' cominciai: «Maestro, tu che vinci
tutte le cose, fuor che ' demon duri
ch'a l'intrar de la porta incontra uscinci,

chi è quel grande che non par che curi
lo 'ncendio e giace dispettoso e torto,
ś che la pioggia non par che 'l marturi?».

E quel medesmo, che si fu accorto
ch'io domandava il mio duca di lui,
griḍ: «Qual io fui vivo, tal son morto.

Se Giove stanchi 'l suo fabbro da cui
crucciato prese la folgore aguta
onde l'ultimo d́ percosso fui;

o s'elli stanchi li altri a muta a muta
in Mongibello a la focina negra,
chiamando "Buon Vulcano, aiuta, aiuta!",

ś com'el fece a la pugna di Flegra,
e me saetti con tutta sua forza,
non ne potrebbe aver vendetta allegra».

Allora il duca mio parḷ di forza
tanto, ch'i' non l'avea ś forte udito:
«O Capaneo, in cị che non s'ammorza

la tua superbia, se' tu più punito:
nullo martiro, fuor che la tua rabbia,
sarebbe al tuo furor dolor compito».

Poi si rivolse a me con miglior labbia
dicendo: «Quei fu l'un d'i sette regi
ch'assiser Tebe; ed ebbe e par ch'elli abbia

Dio in disdegno, e poco par che 'l pregi;
ma, com'io dissi lui, li suoi dispetti
sono al suo petto assai debiti fregi.

Or mi vien dietro, e guarda che non metti,
ancor, li piedi ne la rena arsiccia;
ma sempre al bosco tien li piedi stretti».

Tacendo divenimmo là 've spiccia
fuor de la selva un picciol fiumicello,
lo cui rossore ancor mi raccapriccia.

Quale del Bulicame esce ruscello
che parton poi tra lor le peccatrici,
tal per la rena giù sen giva quello.

Lo fondo suo e ambo le pendici
fatt'era 'n pietra, e ' margini dallato;
per ch'io m'accorsi che 'l passo era lici.

«Tra tutto l'altro ch'i' t'ho dimostrato,
poscia che noi intrammo per la porta
lo cui sogliare a nessuno è negato,

cosa non fu da li tuoi occhi scorta
notabile com'è 'l presente rio,
che sovra sé tutte fiammelle ammorta».

Queste parole fuor del duca mio;
per ch'io 'l pregai che mi largisse 'l pasto
di cui largito m'avea il disio.

«In mezzo mar siede un paese guasto»,
diss'elli allora, «che s'appella Creta,
sotto 'l cui rege fu già 'l mondo casto.

Una montagna v'è che già fu lieta
d'acqua e di fronde, che si chiaṃ Ida:
or è diserta come cosa vieta.

Rea la scelse già per cuna fida
del suo figliuolo, e per celarlo meglio,
quando piangea, vi facea far le grida.

Dentro dal monte sta dritto un gran veglio,
che tien volte le spalle inver' Dammiata
e Roma guarda come suo speglio.

La sua testa è di fin oro formata,
e puro argento son le braccia e 'l petto,
poi è di rame infino a la forcata;

da indi in giuso è tutto ferro eletto,
salvo che 'l destro piede è terra cotta;
e sta 'n su quel più che 'n su l'altro, eretto.

Ciascuna parte, fuor che l'oro, è rotta
d'una fessura che lagrime goccia,
le quali, accolte, foran quella grotta.

Lor corso in questa valle si diroccia:
fanno Acheronte, Stige e Flegetonta;
poi sen van giù per questa stretta doccia

infin, là ove più non si dismonta
fanno Cocito; e qual sia quello stagno
tu lo vedrai, peṛ qui non si conta».

E io a lui: «Se 'l presente rigagno
si diriva coś dal nostro mondo,
perché ci appar pur a questo vivagno?».

Ed elli a me: «Tu sai che 'l loco è tondo;
e tutto che tu sie venuto molto,
pur a sinistra, giù calando al fondo,

non se' ancor per tutto il cerchio ṿlto:
per che, se cosa n'apparisce nova,
non de' addur maraviglia al tuo volto».

E io ancor: «Maestro, ove si trova
Flegetonta e Letè? ché de l'un taci,
e l'altro di' che si fa d'esta piova».

«In tutte tue question certo mi piaci»,
rispuose; «ma 'l bollor de l'acqua rossa
dovea ben solver l'una che tu faci.

Letè vedrai, ma fuor di questa fossa,
là dove vanno l'anime a lavarsi
quando la colpa pentuta è rimossa».

Poi disse: «Omai è tempo da scostarsi
dal bosco; fa che di retro a me vegne:
li margini fan via, che non son arsi,
e sopra loro ogne vapor si spegne».

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Hoàn

Tầng Địa ngục thứ VII. Ngục thứ ba. Sa mạc cát dưới trận mưa lửa. Dòng sông máu. Nguồn gốc của các sông dưới Địa Ngục.

Xúc động vì tình đồng hương
Tôi nhặt những lá rơi tản mát,
Trả lại cho cây giờ đã lặng im tiếng nói.

Rồi chúng tôi đi tới noi,
Điểm phân giới vòng ngục hai với vòng ba,
Và thấy một cảnh tượng khủng khiếp khác của công lý.

Để trình bày những việc là này,
Xin nói rõ là chúng tôi tới một trảng cát,
Không một cây nào mọc nổi nơi đây.

Khu rừng đau thương như vòng hoa bao quanh,
Một cái hố to buồn thảm,
Chúng tôi dừng lại ở ngay sát rìa.

Khoảng trống là một lớp cát dầy khô cằn,
Có lẽ không khác gì bãi cát,
Mà xưa kia chân Caton đã phải xéo qua.

Ôi, sự báo thù của Chúa, đáng sợ biết bao!
Với những ai đọc những dòng này,
Về những gì bày ra trước mắt tôi lúc đó.

Tôi thấy từng lũ âm hồn trần truồng,
Tất cả đều khóc lóc cực thảm thương,
Và hình như phải chịu hình phạt khác nhau.

Có những người nằm dài trên mặt đất,
Những kẻ khác thì ngồi thu mình lại,
Một số khác cứ phải đi lại liên hồi.

Bọn đi vòng tròn đông nhất,
Những kẻ nằm liệt trong đau đớn ít hơn.
Nhưng mồm lại không ngừng than vãn!

Theo một nhịp chậm chạp trên khắp trảng cát,
Mưa lửa rơi, những bông lửa to phồng,
Như hoa tuyết trên núi Anpe ngày lặng gió.

Giống như Alessandro trong những vùng nóng nực
Ở Ấn Độ thấy rơi xuống chân mình,
Những ngọn lửa, xuống tới đất vẫn còn bốc cháy!

Thế là ông đã lệnh cho quân sĩ,
Giập xuống đất từng đốm lửa,
Đang tách riêng thì dễ dập tắt hơn.

Cứ thế trận lửa nóng trút xuống bất tận,
Giống như bùi nhùi đã bén lửa,
Cát cũng bốc cháy nhân gấp đôi nỗi đau đớn.

Thế là không bao giờ dừng cuộc khiêu vũ,
Của những bàn tay khốn khổ vùng vẫy chỗ nọ chỗ kia,
Gạt khỏi thân mình những vết cháy mới lan.

Tôi liền hỏi: - “Thưa thầy, người đã thắng được
Mọi trở ngại, ngoại trừ bọn quỷ sứ hung dữ,
Đã ùa ra chống lại ta ở cổng thành.

Kia là ai? Cái người to lớn hình như chẳng quan tâm,
Đến lửa cháy; chỉ nằm mắt gườm gườm hung bạo,
Chắc đến mưa giông cũng chẳng phá rối nổi anh ta.”

Cái người đó khi nhận ra,
Tôi đang hỏi thầy về lão ta,
Liền quát lớn: - “Ta sống sao, chết vậy!

Dù cho Giove có làm mệt người thợ rèn của ông,
Và nổi cơn thịnh nộ, đã cầm lưỡi tầm sét nhọn,
Để đâm ta trong ngày cuối cuộc đời.

Dù cho Thần còn làm mệt những người khác,
Trong lò rèn đen đúa ở Mongibello,
Đã thét gọi: - Hỡi Vunvano hãy giúp ta, giúp ta!

Hoặc như Thần đã làm ở trận Flegara,
Dốc toàn bộ sức lực giáng vào ta,
Nhưng cũng chẳng trả thù gì được!”

Bấy giờ người hướng dẫn của tôi mới mạnh mẽ lên tiếng,
Mạnh như tôi chưa từng nghe bao giờ,
- “Ôi, Capaneo, thói kiêu ngạo của ngươi.

Chẳng hề giảm bớt; ngươi sẽ còn bị trừng phạt nặng hơn,
Nhưng không sự đầy đọa nào ngoài sự điên cuồng của ngươi,
Lại xứng đáng với tính hung hãn của ngươi!”

Rồi quay lại phía tôi với vẻ dịu dàng,
Người nói: “Đây là một trong bảy ông vua,
Đã vây thành Tebe; anh ta đã và hình như

Vẫn coi khinh và đánh giá thấp chư thần,
Nhưng như ta đã nói với anh ta,
Cái thói khinh mạn ấy là đồ trang sức hợp với anh ta.

Bây giờ hãy theo chân ta, và luôn chú ý,
Đừng đặt chân vào chỗ cát đang bốc lửa,
Hãy đi nép sát về phía mé rừng.”

Im lặng, chúng tôi đi tới nơi,
Một con suối nhỏ từ rừng chảy ra,
Màu nước đỏ khiến tôi rùng mình.

Giống như con suối chảy từ hồ Bulicame,
Để chia cho những người phạm tội,
Con suối này chảy xuống bãi cát.

Lòng suối và hai bờ,
Đều lát đá, cũng như hai bên lề,
Nhờ thế tôi nhận biết đây là lối đi.

- “Trong mọi điều ta đã chỉ dẫn cho con,
Từ khi chúng ta vượt qua cửa này,
Mà lối vào không ngăn cấm bất cứ ai.

Không cái gì trong những điều con đã thấy,
Lại đáng chú ý hơn con suối này,
Nó làm mọi ngọn lửa dịu đi cùng nó”.

Người hướng dẫn tôi nói vậy và tôi vội cầu xin,
Người ban cho tôi bài giảng rộng hơn,
Những hiều biết mà người đã gợi cho tôi lòng ham muốn.

Người liền nói: - “Ngoài khơi này có một xứ điêu tàn,
Mà người ta gọi là đảo Kerreta,
Dưới sự trị vì của một nhà vua, xưa mọi người đều lương thiện.

Ở đó có một quả núi tên là Ida,
Xưa kia, rừng cây, sông núi tốt tươi,
Nhưng nay không còn nữa, chỉ còn lại hoang vu.

Xưa Rea đã chọn nơi này làm cái nôi,
Cho con trai yêu quí của mình và để dấu kín hơn,
Mỗi khi đứa bé khóc lại làm phát ra nhiều tiếng động lớn hơn.


Đứng thẳng trong lòng núi là một ông già cao lớn
Quay lưng lại Dammiata,
Và nhìn về Roma như một tấm gương.

Cái đầu tạo bằng vàng tinh luyện,
Hai cánh tay và ngực bằng bạc nguyên chất,
Từ đó đến hết thân là bằng đồng.

Phần dưới bằng sắt chọn lọc,
Nhưng chân phải lại bằng đất nung,
Và ông già đứng trụ trên chân này hơn chân kia.

Mỗi phần, trừ phần bằng vàng,
Đều có vết nứt, từ đó nước mắt ứa ra,
Tụ đọng lại và xuyên thủng hang núi.

Trong thủy lũng này dòng nước ấy chảy qua sỏi đá,
Tạo thành các sông Akeronte, Stigie và Flezetota
Rồi chảy xuống thấp nữa theo dòng khe hẹp.

Xuống tới điểm mà ở đó người ta không thể xuống,
Tạo thành đầm Cosito;  đó là đầm gì?
Ngươi sẽ thấy, nên ở đây ta không nói đến”.

Tôi bèn hỏi thầy: - “Nếu con suối này,
Chảy đến từ thế giới chúng ta,
Tại sao chỉ hiện ra ở bờ bên này?”

Người đáp: - “Con đã biết rằng Địa ngục hình tròn,
Và mặc dầu con đã làm một hành trình dài,
Nhưng luôn theo mé trái và hướng đi xuống đáy.

Con vẫn chưa đi quanh hết một vòng,
Do đó nếu có điều mới lạ gì xuất hiện,
Thì cũng không có gì đáng ngạc nhiên”.

Tôi lại hỏi thầy: - “Thưa thầy,
Sông Flezetota và Lete ở đâu? Một sông thì thầy không nói đến
Sông kia thầy bảo do nước mắt tuôn đầy”.

- “Những câu hỏi của con đều làm ta thích,
Nhưng sự sục sôi của dòng nước đỏ,
Đã là lời giải đáp cho một trong hai câu hỏi đó.

Con sẽ thấy sông Lete, nhưng ở ngoài vực này,
Ở đó mọi âm hồn đến để rửa ráy,
Khi lỗi lầm đã được chuộc đền”.

Rồi thầy nói: - “Nay đã tới lúc phải rời khu rừng này,
Hãy nhìn và theo đúng sau ta,
Bờ nào không cháy là đường đi được,
Trên những bờ ấy lửa đà tắt ngấm!”

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của James Finn Cotter (bản tiếng Anh)

Love of our native city touched my heart:
         I bent and gathered up the scattered sprigs
         And gave them back to him whose voice grew faint.
 
         From there we reached the border that divided
5        The second from the third ring — and there
         I witnessed the horrendous art of justice.
 
         To make these unfamiliar sights quite clear,
         I say that we had come out on a plain
         Which banishes all verdure from its bed.
 
10       The grief-stricken wood enwreathed it all
         Around, as the sad ditch surrounds the wood.
         Here, right at the edge, we checked our steps.
 
         Dry and dense sand covered the ground’s surface,
         A sand no different in its texture from
15       That the feet of Cato once trampled on.
 
         O vengeance of God, how much you ought to be
         Held in fear by everyone who reads
         The things that were revealed before my eyes!
 
         I saw myriad flocks of naked souls,
20       All weeping wretchedly, and it appeared
         That separate sentences were meted to them.
 
         Flat on their backs, some spread out on the ground;
         Some squatted down, all hunched up in a crouch;
         And others walked about interminably.
 
25       More numerous were those who roamed around;
         Fewer were those stretched out for the torture,
         But looser were their tongues to tell their hurt.
 
         Over all the sand, large flakes of flame,
         Falling slowly, came floating down, wafted
30       Like snow without a wind up in the mountains.
 
         Just like the flames which Alexander saw
         In the torrid regions of India
         Swarming to the ground upon his legions,
 
         So that he had his troops tramp down the soil,
35       The better to put out the flaming flakes
         And to prevent them spreading other fires,
 
         So descended the everlasting blaze
         By which the sand enkindled, just like tinder
         Under sparks from flint — doubling the pain.
 
40       Restlessly the dance of wretched hands
         Went on and on, on this side and on that,
         Beating off the freshly falling flames.
 
         I began, "Master, you can win out over
         Everything — except the arrogant demons
45       That sortied against us at the entrance gate —
 
         "Who is that giant who appears to ignore
         The fire, lying so scornful and scowling
         That the rain seems not to make him soften?"
 
         And that same wraith, when he observed how I
50       Questioned my guide about him, shouted out,
         "What I was alive, I am the same dead!
 
         "Though Jupiter wear out the smith from whom
         He seized in wrath the sharpened thunderbolt
         Which on my last day was to strike me down,
 
55       "Though he wear out the others, one by one,
         Serving at Mongibello’s soot-black forge —
         As he bellows, ‘Good Vulcan, help me! help me!’
 
         "The way he did on the battlefield at Phlegra —
         Though with his whole force he flash out at me,
60       Yet he will never have his fond revenge."
 
         My guide shot back at him so strongly that
         I had not heard him use such force before,
         "O Capaneus, since your insolent pride
 
         "Is still unquenched, you are chastised the more:
65       No torture other than your own mad ravings
         Can punish you enough for your grim rage."
 
         Then with a gentler look he turned to me,
         Saying, "That was one of the seven kings
         Who laid siege to Thebes; he held and seems
 
70       "To hold God in disdain and prize him little;
         But, as I told you, these affronts of his
         Are the right decorations for his chest.
 
         "Now follow me and watch you do not ever
         Set your feet upon the scorching sand,
75       But always keep them back close to the trees."
 
         In silence we next reached a spot where gushed
         Out of the wood a small and narrow brook
         Whose redness makes me still shudder with fear.
 
         As from the Bulicame flows a stream
80       Which prostitutes then share for their own use,
         So too these waters coursed across the sand.
 
         Its bed and both its banks were made of stone,
         As were the borders all along its sides,
         So that I saw our passage lay that way.
 
85       "Of all the things that I have shown to you
         From the time we entered through the gate
         Whose threshold is prohibited to none,
 
         "Nothing your eyes have looked on up to now
         Is so worthy of note as the stream before you
90       That quenches all the flames above its path."
 
         These were the words my guide addressed to me.
         At this I begged him to give me the food
         For which he had whetted my appetite.
 
         "In the middle of the sea there lies a wasteland,"
95       He then declared to me; "it is called Crete,
         Under whose king the world had once been chaste.
 
         "A mountain rises there that long delighted
         In plants and water: Ida is its name;
         Now it is deserted like a withered thing.
 
100     "Rhea once chose it for the trusted cradle
         Of her son and, the better to hide him,
         When he would cry she made her servants shout.
 
         "Within the mountain stands a huge Old Man
         Straight up, his back turned to Damietta;
105      He gazes at Rome as if into a mirror.
 
         "His head is molded out of refined gold;
         His arms and breast are fashioned in pure silver;
         Then he is made of brass down to his crotch.
 
         "From there on downward he is all choice iron,
110     Except that his right foot is hard-baked clay,
         And this foot he favors over the other.
 
         "But for the gold, all the parts are cracked
         By a fissure from which the tears drip out
         That, when collected, penetrate the chasm.
 
115     "The tears run from the rocks into the valley,
         Forming Acheron, Styx, and Phlegethon,
         Then take their course through the narrow sluice,
 
         "And, at the point where there is no way down,
         They form Cocytus; and what that pool is like
120     You shall see — I will not describe it here."
 
         And I responded, "If this rivulet
         Pours down in this way from our upper world,
         Why do we view it only at this fringe?"
 
         And he replied, "You know this place is round,
125      And, although you have traveled a good distance
         Bearing ever to the left toward the bottom,
 
         "You have not even yet turned a full circle.
         So then if something new appears to us,
         It should not bring such wonder to your looks."
 
130     And I again: "Master, where shall we find
         Phlegethon and Lethe? One you omit,
         The other you say is formed by tears of rain."
 
         "In all your questions truly you please me,"
         He answered; "but the boiling blood-red water
135      Surely should have solved one you have asked.
 
         "Lethe you will see — but beyond this chasm —
There where the souls alight to cleanse themselves
When their repented sins are wiped away."
         Then he told me, "Now it is time to leave
140      This wood. See that you walk in back of me:
         The margins form a path that does not burn,
 
         "And all the flames above them are snuffed out."

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hồ Thượng Tuy

KHÚC XIV

Tầng Địa ngục thứ bảy, ngục thứ ba – Mưa lửa, những kẻ báng bổ thánh thần

Cảm thấy xúc động vì tình đồng hương
Tôi nhặt những chiếc lá rơi tản mát
Trả lại cho cây giờ đã lặng im.

4   Rồi xuyên qua rừng, chúng tôi đi tới
Điểm phân chia vòng ngục hai với ba
Thấy một cảnh tượng vô cùng kinh hãi.

7   Để trình bày lại những việc lạ này
Xin nói rõ là có một trảng cát
Không một cây nào sống nổi nơi đây.

10  Khu rừng đau thương bao quanh trảng ấy
Và bao quanh một cái hố đau buồn
Sát ngay bên rìa, chúng tôi dừng lại.

13  Khoảng trống là một bãi cát khô cằn
Giống như ngày xưa Catông từng vượt
Bãi cát này, cát bỏng dưới bàn chân.

16  Khủng khiếp thay, sự báo thù của Chúa
Với những ai khi đọc những dòng này
Những gì nhìn thấy mắt tôi lúc đó.

19  Tôi thấy từng lũ âm hồn trần truồng
Nhưng có vẻ cực hình thì lại khác
Tất cả đều khóc lóc cực thảm thương.

22  Có những người nằm dài trên mặt đất
Những kẻ khác phải ngồi lại thu mình
Và phải đi lại liên hồi – số khác.

25  Đông nhất là bọn đi thành vòng tròn
Những kẻ nằm trong đớn đau có ít
Nhưng mồm không ngừng những tiếng kêu than.

28  Theo một nhịp chậm trên khắp trảng cát
Mưa lửa rơi, những bông lửa to đùng
Như ngày lặng gió trên rừng hoa tuyết.

31  Như khi nhìn thấy rơi xuống quân mình
Những ngọn lửa tới đất còn bốc cháy
Alếchxanđrô ở Ấn Độ hành quân.

34  Thế là ông ra lệnh cho quân sĩ
Tách riêng chúng ra cho dễ giập hơn
Rồi giập xuống đất, tắt từng đốm lửa.

37  Cơn bão lửa trút xuống từ trên cao
Giống như bùi nhùi khi đà bén lửa
Cát cũng thiêu, nhân lên nỗi đớn đau.

40  Và không bao giờ dừng trò khiêu vũ
Của những bàn tay khốn khổ vẫy vùng
Gạt ra khỏi thân truồng từng đốm lửa.

43  Tôi hỏi thầy: “Sức mạnh ấy là ai
Mà thắng tất cả, ngoại trừ quỉ sứ
Đã cản trở ta ở chốn cổng ngoài.

46  Kia là ai, cái hình thù to lớn
Chẳng quan tâm đến lửa cháy, chỉ nằm
Đến mưa cũng không thể nào ngăn cản”.

49  Cái người đó hiểu rằng tôi ngạc nhiên
Đã kêu lên: “Ta sống sao chết vậy! –
Khi mà tôi đang hỏi thầy của mình –

52  Dù người thợ rèn bị Giôvê làm khốn
Và nổi cơn điên, lưỡi tầm sét đã cầm
Đâm vào ta trong cái ngày cuối tận.

55  Thần còn làm khổ người khác, dù cho –
Trong lò rèn Mônggibenlô đen đúa
Đã gọi: –Vuncanô hãy giúp ta, giúp ta!

58  Hoặc như ở trận Phờlêgờra tàn khốc
Dốc toàn bộ sức lực giáng vào ta
Nhưng mà cũng chẳng trả thù gì được”.

61  Lúc bấy giờ mới lên tiếng thầy tôi
Lời mạnh mẽ, tôi chưa từng nghe thấy:
“Ôi, Capanêô, thói kiêu ngạo của ngươi

64  Không giảm bớt mà còn thêm phạt nặng
Không hình phạt nào ngoài sự điên cuồng
Lại xứng với tính của ngươi hung hãn”.

67  Rồi quay lại tôi với vẻ dịu dàng
“Đây là một vị vua trong bảy vị
Đã vây thành Têbê, và phỏng chừng

70  Vẫn coi khinh và vẫn đánh giá thấp
Vị thần kia nhưng ta đã nói rồi
Thói khinh mạn chỉ là đồ trang sức.

73  Bây giờ hãy theo sát ta, và luôn
Không đặt chân vào cát đang bốc lửa
Hãy đi nép sát về phía mé rừng”.

76  Giữ im lặng và chúng tôi đi tới
Một con suối nhỏ từ rừng chảy ra
Nước màu đỏ, tôi vô cùng sợ hãi.

79  Như suối chảy từ hồ Bulicamê
Để chia nước cho những người lầm lỗi
Con suối này chảy xuống bãi cát kia.

82  Cả lòng suối và hai bờ lát đá
Cũng lát đá cả ở hai bên lề
Tôi hiểu rằng cần đi theo suối đó.

85  “Trong những điều ta đã nói từ đầu
Kể từ khi ta vượt qua ngưỡng cửa
Lối vào trong không cấm một người nào.

88  Không gì trong những điều con thấy đó
Lại đáng chú ý hơn con suối này
Nó làm cho lửa dịu đi cùng nó”.

91  Thầy nói vậy, và tôi cầu xin thầy
Ban cho tôi bài giảng nhiều hơn nữa
Những gì gợi lên ham muốn trong tôi.

94  “Ngoài khơi này xưa có vùng đất cổ
Người ta gọi là đảo Cơrêta
Ông vua hiền và dân lương thiện cả.

97  Có một quả núi tên là Iđa
Xưa kia từng có rừng cây xanh tốt
Nhưng bây giờ chỉ còn lại hoang vu.

100 Xưa Rêa chọn làm nơi trú ẩn
Cho đứa con trai yêu quí của mình
Khi nó khóc, phát ra nhiều tiếng động.

103 Đứng trong lòng núi là một ông già
Cao lớn, với Đammiata quay lưng lại
Như một tấm gương nhìn về Rôma.

106 Cái đầu được tạo bằng vàng nguyên chất
Hai cánh tay và ngực cũng bạc ròng
Và đến hết thân – bằng đồng tốt nhất.

109 Phần dưới, tất cả đều bằng sắt tây
Nhưng chân phải lại được làm bằng đất
Và ông già đứng trụ trên chân này.

112 Trừ phần bằng vàng, các phần còn lại
Đều có vết nứt, nước mắt ứa ra
Rồi đọng lại và xuyên qua hang núi.

115 Từ thung lũng này dòng nước chảy ra
Thành Akêrôngtê, Xtigiê, Phờlêgiêtông rồi chảy
Xuống thấp hơn nữa, theo những dòng khe.

118 Xuống tới điểm người ta không thể xuống
Tạo thành đầm Côxitô; nó ra sao
Con sẽ thấy, nên ta không nói đến”.

121 Tôi hỏi thầy: “Nếu như con suối này
Dòng nước chảy đến từ nơi dương thế
Sao chỉ hiện ra ở bờ bên này?”

124 “Con hiểu Địa ngục là hình tròn vậy
Mặc dầu con đã làm một hành trình
Nhưng luôn theo mé và đi xuống đáy.

127 Con vẫn chưa đi quanh hết một vòng
Do vậy, nếu có điều gì mới lạ
Thì cũng không có gì đáng ngạc nhiên”.

130 “Thế Phờlêgiêtông, Lêtê ở đâu – tôi hỏi –
Sông, thầy bảo do nước mắt tuôn đầy
Còn một sông kia thầy không hề nói”.

133 “Con hỏi vậy có lý – thầy trả lời –
Nhưng sự sục sôi của dòng nước đỏ
Thì một trong hai có giải đáp rồi.

136 Con sẽ thấy sông Lêtê, nhưng ngoài vực
Mọi âm hồn đến rửa ráy ở đây
Sau khi tất cả lỗi lầm đã chuộc”.

139 Rồi thầy nói: “Phải rời khu rừng này
Con hãy nhìn và theo ta cho đúng
Bờ không cháy là đường đi được đây.

142 Trên những bờ ấy lửa đà tắt ngấm”.


KHÚC XIV

14. Catone d’ Utica (Cato of Utica) xưa đã dẫn quân vượt qua sa mạc Libi.
31 – 36. Ở đây Dante nhắc đến một truyền thuyết về Alexander Đại đế.
52. Giove (Jupiter): vị thần lớn nhất trong các thần La Mã được thờ ở đền Capitole; Người thợ rèn: tức Vulcano, chuyên rèn lưỡi tầm sét cho Giove.
56. Mongibello: tiếng địa phương gọi núi lửa Etna. Đây được xem là nơi Vulcano thiết lập lò rèn.
58. Flegra (Phlegra): thung lũng ở Tessaglia, nơi diễn ra trận đánh nổi tiếng giữa những thần khổng lồ và Giove. Các thần khổng lồ định vượt lên đỉnh Olimpo để trèo lên trời.
63. Capaneo (Capaneus): một trong bảy vị vua của Hy Lạp đã giúp vua Polinice chống lại người anh là Eteole.
79. Bulicame: hồ nước có dòng suối nước nóng chảy ra, ở gần Viterbo, nơi đây có lệ cho phép gái điếm được tắm tự do.
96. Vua Saturno: vị vua thứ nhất của đảo Creta, thời ông vua này cai trị được gọi là thế kỷ vàng.
97. Ida: đỉnh núi cao nhất ở Creta luôn có tuyết bao phủ.
100. Rea (Rhea): vợ của vua Saturno, mẹ của Giove. Do có lời tiên tri đoán rằng vua Saturno sẽ bị chính con trai cướp ngôi nên ông đã ăn sống những đứa con của mình ngay từ khi vừa mới lọt lòng. Nhưng đứa cuối cùng được thần Dớt giúp đỡ: Rea sinh Giove trong một hang núi rồi sai bọn người hầu đem đi nuôi giấu trên đỉnh núi Ida. Mỗi khi đứa bé khóc thì bọn người hầu hò hét, múa gươm làm cho chó sủa để át đi tiếng khóc.
103 – 111. Ông già cao lớn: hình tượng này lấy từ giấc mơ của Nabucodonosor trong Kinh Thánh, nhà tiên tri Daniel giải thích giấc mơ này là biểu tượng của hiện tại và tương lai. Dante sử dụng tư liệu này, coi đó là biểu tượng của lịch sử nhân loại thay đổi theo thời gian, đi qua các thời đại: vàng, bạc, đồng, sắt. Hiện tại ông già này đứng trụ trên chân phải làm bằng đất, nghĩa là đang suy thoái. Ông già quay lưng lại với Dammiata: một thành phố của Ai Cập, tượng trưng cho phương Đông, nơi con người sinh ra; còn Nhìn về Rôma như một tấm gương: thể hiện sự vinh quang trong quá khứ và, theo Dante, có thể tác động đến sự cứu rỗi linh hồn và hạnh phúc của nhân loại.
113. Nước mắt ứa ra: do tội lỗi của loài người (có bản cho là nước mắt vua Creta) đã tạo nên những dòng sông Âm phủ: Acheronte, Stige, Flegetonta. Thực ra đây là đều một dòng sông qua các đoạn với những tên gọi khác nhau (xem khúc III, 78).
119. Đầm Cocito (Cocytus): đầm đóng băng ở trung tâm Âm phủ.
136. Sông Lete: xem khúc III, 78.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời