Chưa có đánh giá nào
3 bài trả lời: 3 bản dịch

Một số bài cùng tác giả

Đăng bởi demmuadong vào 16/12/2006 19:01

Inferno: Canto XXXI

Una medesma lingua pria mi morse,
sì che mi tinse l'una e l'altra guancia,
e poi la medicina mi riporse;

così od'io che solea far la lancia
d'Achille e del suo padre esser cagione
prima di trista e poi di buona mancia.

Noi demmo il dosso al misero vallone
su per la ripa che 'l cinge dintorno,
attraversando sanza alcun sermone.

Quiv'era men che notte e men che giorno,
sì che 'l viso m'andava innanzi poco;
ma io senti' sonare un alto corno,

tanto ch'avrebbe ogne tuon fatto fioco,
che, contra sé la sua via seguitando,
dirizzò li occhi miei tutti ad un loco.

Dopo la dolorosa rotta, quando
Carlo Magno perdé la santa gesta,
non sonò sì terribilmente Orlando.

Poco portai in là volta la testa,
che me parve veder molte alte torri;
ond'io: «Maestro, di', che terra è questa?».

Ed elli a me: «Però che tu trascorri
per le tenebre troppo da la lungi,
avvien che poi nel maginare abborri.

Tu vedrai ben, se tu là ti congiungi,
quanto 'l senso s'inganna di lontano;
però alquanto più te stesso pungi».

Poi caramente mi prese per mano,
e disse: «Pria che noi siamo più avanti,
acciò che 'l fatto men ti paia strano,

sappi che non son torri, ma giganti,
e son nel pozzo intorno da la ripa
da l'umbilico in giuso tutti quanti».

Come quando la nebbia si dissipa,
lo sguardo a poco a poco raffigura
ciò che cela 'l vapor che l'aere stipa,

così forando l'aura grossa e scura,
più e più appressando ver' la sponda,
fuggiemi errore e cresciemi paura;

però che come su la cerchia tonda
Montereggion di torri si corona,
così la proda che 'l pozzo circonda

torreggiavan di mezza la persona
li orribili giganti, cui minaccia
Giove del cielo ancora quando tuona.

E io scorgeva già d'alcun la faccia,
le spalle e 'l petto e del ventre gran parte,
e per le coste giù ambo le braccia.

Natura certo, quando lasciò l'arte
di sì fatti animali, assai fé bene
per tòrre tali essecutori a Marte.

E s'ella d'elefanti e di balene
non si pente, chi guarda sottilmente,
più giusta e più discreta la ne tene;

ché dove l'argomento de la mente
s'aggiugne al mal volere e a la possa,
nessun riparo vi può far la gente.

La faccia sua mi parea lunga e grossa
come la pina di San Pietro a Roma,
e a sua proporzione eran l'altre ossa;

sì che la ripa, ch'era perizoma
dal mezzo in giù, ne mostrava ben tanto
di sovra, che di giugnere a la chioma

tre Frison s'averien dato mal vanto;
però ch'i' ne vedea trenta gran palmi
dal loco in giù dov'omo affibbia 'l manto.

«Raphél maì amèche zabì almi»,
cominciò a gridar la fiera bocca,
cui non si convenia più dolci salmi.

E 'l duca mio ver lui: «Anima sciocca,
tienti col corno, e con quel ti disfoga
quand'ira o altra passion ti tocca!

Cércati al collo, e troverai la soga
che 'l tien legato, o anima confusa,
e vedi lui che 'l gran petto ti doga».

Poi disse a me: «Elli stessi s'accusa;
questi è Nembrotto per lo cui mal coto
pur un linguaggio nel mondo non s'usa.

Lasciànlo stare e non parliamo a vòto;
ché così è a lui ciascun linguaggio
come 'l suo ad altrui, ch'a nullo è noto».

Facemmo adunque più lungo viaggio,
vòlti a sinistra; e al trar d'un balestro,
trovammo l'altro assai più fero e maggio.

A cigner lui qual che fosse 'l maestro,
non so io dir, ma el tenea soccinto
dinanzi l'altro e dietro il braccio destro

d'una catena che 'l tenea avvinto
dal collo in giù, sì che 'n su lo scoperto
si ravvolgea infino al giro quinto.

«Questo superbo volle esser esperto
di sua potenza contra 'l sommo Giove»,
disse 'l mio duca, «ond'elli ha cotal merto.

Fialte ha nome, e fece le gran prove
quando i giganti fer paura a' dèi;
le braccia ch'el menò, già mai non move».

E io a lui: «S'esser puote, io vorrei
che de lo smisurato Briareo
esperienza avesser li occhi miei».

Ond'ei rispuose: «Tu vedrai Anteo
presso di qui che parla ed è disciolto,
che ne porrà nel fondo d'ogne reo.

Quel che tu vuo' veder, più là è molto,
ed è legato e fatto come questo,
salvo che più feroce par nel volto».

Non fu tremoto già tanto rubesto,
che scotesse una torre così forte,
come Fialte a scuotersi fu presto.

Allor temett'io più che mai la morte,
e non v'era mestier più che la dotta,
s'io non avessi viste le ritorte.

Noi procedemmo più avante allotta,
e venimmo ad Anteo, che ben cinque alle,
sanza la testa, uscia fuor de la grotta.

«O tu che ne la fortunata valle
che fece Scipion di gloria reda,
quand'Anibàl co' suoi diede le spalle,

recasti già mille leon per preda,
e che, se fossi stato a l'alta guerra
de'tuoi fratelli, ancor par che si creda

ch'avrebber vinto i figli de la terra;
mettine giù, e non ten vegna schifo,
dove Cocito la freddura serra.

Non ci fare ire a Tizio né a Tifo:
questi può dar di quel che qui si brama;
però ti china, e non torcer lo grifo.

Ancor ti può nel mondo render fama,
ch'el vive, e lunga vita ancor aspetta
se 'nnanzi tempo grazia a sé nol chiama».

Così disse 'l maestro; e quelli in fretta
le man distese, e prese 'l duca mio,
ond'Ercule sentì già grande stretta.

Virgilio, quando prender si sentio,
disse a me: «Fatti qua, sì ch'io ti prenda»;
poi fece sì ch'un fascio era elli e io.

Qual pare a riguardar la Carisenda
sotto 'l chinato, quando un nuvol vada
sovr'essa sì, ched ella incontro penda;

tal parve Anteo a me che stava a bada
di vederlo chinare, e fu tal ora
ch'i' avrei voluto ir per altra strada.

Ma lievemente al fondo che divora
Lucifero con Giuda, ci sposò;
né sì chinato, lì fece dimora,

e come albero in nave si levò.

 

Xếp theo:

Trang trong tổng số 1 trang (3 bài trả lời)
[1]

Ảnh đại diện

Bản dịch của Nguyễn Văn Hoàn

Tầng địa ngục thứ IX. Những kẻ khổng lồ quanh hố ngục. Khổng lồ Anteo đặt Virgilio và Dante xuống đáy vực sâu.

Cùng cái lưỡi đó, lúc đầu đã cắn tôi,
Làm đỏ má này, rồi má kia,
Sau đó lại đắp thuốc cho tôi.

Giống như người ta nói, mũi giáo của Akinle
Và cha chàng, là nguyên nhân,
Của điều bất hạnh ở lúc đầu, nhưng về sau là của điều may mắn,

Chúng tôi quay lưng lại thung lũng buồn thảm,
Men theo đường bao quanh,
Vượt qua mà không nói một lời.

Ở đó là đêm hơn là ngày,
Nên tầm nhìn của tôi không tiến được xa,
Bỗng tôi nghe một tiếng tù và mạnh mẽ.

To đến mức át được tiếng sấm rền,
Tôi vội hướng mắt nhìn về phía,
Từ nơi âm thanh vọng tới.

Sau cuộc thất trận đớn đau,
Khi vua Carlo Malgno bị mất đội quân thần thánh,
Orlando cũng không rúc tù và ghê gớm đến thế.

Tôi vừa quay đầu về phía ấy,
Và tưởng như trông thấy rất nhiều tháp cao,
Tôi vội hỏi: - "Thưa thầy, đây là đâu?"

Thầy đáp: - "Vì khi con nhìn,
Từ quá xa, xuyên qua bóng tối,
Nên dẫn đến sai lầm trong phán đoán.

Khi đến tận nơi, con sẽ thấy,
Giác quan ta nhầm lẫn biết bao do khoảng cách,
Nhưng hãy cố rảo bước lên một chút".

Rồi một cách thân ái, người cầm lấy tay tôi,
Và nói: - "Để lúc chúng ta đến gần,
Cho con thấy sự việc bớt kỳ lạ,

Con nên biết, đấy không phải những ngọn tháp mà là những người khổng lồ,
Họ đứng quanh hố, vòng quanh bờ,
Tất cả đều bị che từ rốn xuống dưới.

Rồi khi sương mù bắt đầu tan,
Khi mắt dần dần nhìn được rõ hơn,
Những gì trước đó bị hơi nước trong không khí che khuất.

Giống như vậy, tôi nhìn xuyên qua màn tối dày đặc,
Khi tiến lại gần bờ hơn,
Sự lầm lẫn biến dần và nỗi sợ hãi tăng lên.

Vì giống như trên tường thành bao quanh,
Lâu đài Montelegion có nhiều tháp tô điểm,
Cũng như vậy trên đỉnh cao vòng quanh hố.

Đứng sừng sững, thay cho tháp, lộ đến nửa thân,
Là những người khổng lồ khủng khiếp,
Mà Giove trên trời, vẫn hăm doạ, mỗi khi gây sấm sét.

Và tôi đã nhìn được mặt một kẻ trong bọn họ,
Đôi vai, bộ ngực và phần bụng,
Và cánh tay buông thõng xuống dọc sườn.

Tạo hoá tất nhiên đã hành động đúng,
Khi thôi, không tạo ra những sinh vật đó,
Để tước đi của thần Marte những chiến binh như vậy.

Nhưng nếu tạo hoá không hề hối tiếc,
Là đã sinh ra voi và cá ống thì một người giỏi quan sát,
Sẽ đánh giá việc này là đúng và thận trọng.

Bởi vì nếu năng lực của lý trí,
Kết hợp với ác tâm và bạo lực,
Thì con người không thể nào đối phó nổi.

Khuôn mặt của người khổng lồ dài và đồ sộ,
Như quả thông bằng đồng đen ở nhà thờ San Pietro ở Roma,
Những bộ phần khác đều có tỉ lệ tương ứng.

Thành hố che khuất mất thắt lưng,
Nhưng vẫn thấy được  phần trên,
Mà đến ba người Forison cũng không thể khoe khoang.

Là với tới được bộ tóc của ông ta,
Đúng vậy, tôi thấy có tới ba mươi gang tay lớn,
Từ bờ miệng hố lên tới điểm cài khuy áo choàng.

"Raphel mai amèche zabi almi"
Bỗng kêu lên cái mồm gớm ghiếc,
Cái mồm này thật không hợp với bài thánh ca dịu dàng.

Người hướng đạo của tôi liền bảo: - "Bớ linh hồn ngốc nghếch,
Hãy giữ lấy và dùng cái tù và của ngươi làm nhẹ bớt,
Cơn giận dữ hay dục vọng của ngươi lôi cuốn.

Hãy tìm ở cổ, người sẽ thấy sợi dây,
Trói buộc ngươi, hỡi linh hồn lú lẫn,
Nó kia kìa, ngang trước tấm ngực đồ sộ của ngươi".

Rồi người bảo tôi: - "Nó tự buộc mình,
Nó là Menborotto, đã có ý tưởng điên khùng,
Không muốn loài người trên trái đất dùng chung một ngôn ngữ

Hãy để nó đấy, đừng nói nữa, vô ích,
Bởi mọi ngôn ngữ với nó, cũng như
Ngôn ngữ của nó đối với mọi người, chẳng ai hiểu nổi!"

Chúng tôi đi tiếo con đường của mình,
Theo mé trái; cách một khoảng tên nỏ bắn,
Lại hiện ra một khổng lồ khác, đồ sộ hơn, dữ tợn hơn.

Người thợ cả nào đã trói nổi hắn ta
Tôi không biết, nhưng tay trái hắn bị trói ra đàng trước,
Còn tay phải thì ra đàng sau.

Bởi một dây xiềng, quấn chặt anh ta,
Từ cổ đến chân, quấn đến năm vòng,
Cái phần thân thể nhìn thấy được.

Nhà thông thái nói - "Tên kiêu căng này muốn thử,
Dùng sức mạnh của mình chống lại Giove tối cao,
Và phần thưởng dành cho nó là như vậy đấy!

Tên nó là Fiante, nó đã chứng minh khả năng của mình,
Khi các khổng lồ làm cho cách thần linh sợ hãi,
Nó sẽ không còn cử động được cánh tay đã vung lên."

Tôi nói: - "Con rất muốn, nếu có thể,
Nhìn tận mắt để hiểu rõ,
Khổng lồ quá khổ Braiacco".

Thầy trả lời: - "Con sẽ được thấy Anteno,
Ở cách đây không xa, nó nói được và không bị xích,
Chính anh ta sẽ đưa chúng ta xuống tận đáy địa ngục.

Còn kẻ mà con muốn thấy lại ở xa hơn,
Hắn bị trói và cũng như anh này,
Nếu mặt hắn cũng không dữ tợn hơn".

Chưa bao giờ người ta thấy một trận động đất,
Lại lay chuyển một ngọn tháp mạnh đến thế,
Như khi Fiante vặn vẹo sống lưng.

Cũng chưa bao giờ tôi sợ chết đến thế,
Mà để giết chết tôi, riêng nỗi sợ cũng đủ,
Nếu rôi không trông thấy những vòng xích trói nó.

Chíng tôi lại đi theo đường của chúng tôi,
Đến chỗ Anteo đang đứng, lộ ra ngoài hố,
Tới mười hai sải, không kể đầu.

- "Hỡi người, trong thung lũng may mắn,
Nơi Sipion thừa hưởng vinh quang của ngươi
Khi Anibal cùng bản bộ quay lưng tháo chạy

Ngươi đã thu được chiến lợi phẩm một ngàn sư tử,
Nếu ngươi tham gia trận đánh cao cả,
Của các anh em ngươi, người ta tin rằng:

Ngươi sẽ chiến thắng những người con của trái đất,
Hãy mang chúng tôi xuống đáy hố và chớ xem thường việc đó,
Xuống nơi hầm Cosito bị đóng băng.

Đừng đưa chúng tôi tới Tisio, cũng như tới Tifo
Con người này có thể cho cái mà ở đây người ta muốn,
Hãy cúi xuống và đừng có vặn mõm nữa.

Con người này có thể cho ngươi vinh quang trên trần thế,
Vì anh ta còn sống và một cuộc sống dài lâu còn chờ đợi anh ta,
Nếu Đấng tối cao không gọi anh ta về trước hạn"

Thầy tôi nói vậy và người khổng lồ lập tức,
Chìa tay ra để nhấc thầy lên,
Hai bàn tay mà xưa kia Ecule đã từng nếm sức bóp chặt.

Khi cảm thấy mình đã được nâng lên,
Thầy liền bảo tôi: - "Lại gần đây, để ta nắm lấy con"
Rồi thầy và tôi chỉ làm thành một.

Giống như tháp Carisenda,
Nếu ta từ dưới nhìn lên, về phía tháp nghiêng,
Đúng lúc có một đám mây bay qua.

Thì tôi thấy Anteo cũng như vậy,
Khi tôi đang chờ xem anh ta cúi xuống,
Và lúc ấy, thật tình tôi chỉ muốn chuồn đi nơi khác.

Nhưng rất nhẹ nhàng anh đặt chúng tôi xuống,
Cái vực sâu thăm thẳm, nơi đang dày vò Luysife và Giuda.
Anh không cúi nghiêng ở đó lâu,
Mà liền đứng thẳng dậy như cột buồm của một con tàu.

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của James Finn Cotter (bản tiếng Anh)

The same tongue which had first so stung me
         That it made the blood rush to both my cheeks
         Then delivered the antidote to me.
 
         So I have heard the lance that Achilles
5        Had from his father used to be the cause
         First of a hurtful, then of a healing, stroke.
 
         We turned our backs upon the woeful pit,
         Climbing up the bank that rings it round
         And crossing it without a word between us.
 
10       Here it was less than night and less than day,
         So that my sight could scarcely press ahead —
         But then I heard so loud a bugle blast
 
         It would have made a thunderclap sound faint.
         At this, my eyes, following their way backward,
15       Drew their full focus straight to a single spot.
 
         After the heartbreaking debacle, when
         Charlemagne had lost his sacred rearguard,
         The horn of Roland sounded less foreboding.
 
         To that spot I had briefly turned my head
20       When I seemed to see high serried towers.
         "Tell me, master," I asked, "what city is this?"
 
         And he replied, "Because you penetrate
         Into the darkness from too far away,
         Your imagination strays into confusion.
 
25       "When you reach there, then you shall clearly see
         How much the distance has deceived your senses:
         For that reason, spur yourself on faster,"
 
         Then lovingly he took me by the hand
        And said, "Before we move any farther forward,
30      That the reality may seem less strange,
 
         "Know this: they are not towers, they are giants!
         And all of them around the steep embankment
         Are plunged up to their navels in the well."
 
         Just as, when foggy mist is blowing off,
35       The staring eyes bit by bit figure out
         What it is the airy vapors hide,
 
         So, while I pierced the thick dark atmosphere
         And came up closer and closer to the brink,
         Error fled from me and fear grew stronger.
 
40       For, as upon its rounded rampart wall
         Montereggion is crowned with towers,
         So here these huge horrendous giants, whom Jove
 
         Still threatens from heaven when he thunders,
         With half their bodies towered high above
45       The bank that winds around the sunken hole.
 
         And by now I’d made out the face of one,
         His shoulders and chest, much of his stomach,
         And, down along his sides, both of his arms.
 
         Nature surely, when she quit the art
50       Of shaping brutes like these, did the right thing
         To rob Mars of such executioners.
 
         And even though she has not yet repented
         Of elephants and whales, he who looks wisely
         Will hold that here she is more just and prudent,
 
55       Since where the reasoning faculty of the mind
         Is joined to evil will and naked power,
         Then people can find no defense against it.
 
         His face appeared to me as long and broad
         As is the pine cone at Saint Peter’s in Rome,
60       And all his other bones were in proportion,
 
         So that the bank, which acted as an apron
         From the middle downward, revealed in full
         So much of him above that three Frieslanders
 
         Would boast in vain of reaching to his hair,
65       For I viewed thirty spans of him down from
         The place a person buckles up his cloak.
 
         "Raphel mai amecche zabi almi!"
         He began babbling with his beastly mouth
         For which no sweeter psalm was better suited.
 
70       And my guide turned toward him, "You stupid soul,
         Stick to your horn and vent yourself with that
         Whenever rage or other passions grip you!
 
         "Grope at your neck and you will find the strap
         That holds your horn on tight, you scatterbrain,
75       And look at where it rests on your large chest!"
 
         Then he told me, "He stands there self-accused:
         This is Nimrod, by whose bad idea
         The world no longer uses just one language.
 
         "Leave him there and we won’t lose time in talk,
80       For every language is the same to him
         As is his to others: all are unknown tongues."
 
         After that we took up our long journey,
         Turning leftward, and at a bowshot’s distance,
         We found one more far fiercer, larger giant.
 
85       Who might the master be who tied him up
         I cannot say, but someone there had pinned
         His left arm to his back, his right in front,
 
         Both shackled by a chain which held him bound
         From the neck down, and on the part exposed
90       It looped five times down around his torso.
 
         "This proud giant wished to test his prowess
         Against the power of the most high Jove,"
         My guide told me; "this is the prize he won!
 
         "His name is Ephialtes. He proved his huge
95       Strength when the giants struck fear in the gods.
         The arms he used, he shall not move again."
 
         And I told him, "If possible, I’d like
         My own eyes to have the experience
         Of that prodigious hulk Briareus."
 
100     To this he answered, "Near here you shall see
         Antaeus, who can talk and goes unfettered:
         He’ll place us on the bottom pit of sin.
 
         "The one you want to see lies farther off,
         And he is chained and shaped like this one here
105      Except his looks are even more ferocious."
 
         No shock of earthquake ever shook a tower
         With greater violence than did Ephialtes
         All of a sudden shake himself with rage.
 
         Then more than ever did I fear to die,
110     And the fear might have been enough to do it
         If I had not already spied his shackles.
 
         We left him to continue on our way,
         And came to Antaeus, who rose five ells,
         Not reckoning his head, above the rockbed.
 
115     "O you — who, in that fortunate valley
         Where Scipio became the heir of glory
         When Hannibal withdrew with all his men,
 
         "Took once a thousand lions as your prey
         And, if you had been with your brothers there
120      In their high war, as seems some still believe,
 
         "The sons of earth would have won victory —
         Set us down below, where cold locks in
         Cocytus, and do not disdain to do it!
 
         "Force us not to go to Tityus or Typhon:
125     This man can grant you what they long for here;
         And so bend down and do not curl your lip.
 
         "He still can make you famous in the world,
         For he lives, and looks forward to long life,
         Unless grace calls him back before his time."
 
130      So spoke my master, and in haste the giant
         Stretched out his hands, whose tremendous grip
         Hercules once felt, and clasped my guide.
 
         Virgil, when he felt hands grasping him,
         Called to me, "Come here, so I can hold you!"
135     And then he made himself and me one bundle.
 
         As the Garisenda tower appears to look
         From under its leaning side when clouds pass over
         On the opposite direction it hangs in,
 
         So Antaeus looked to me while I watched
140     Him bending over, and at such a moment
         I wished that I had gone some other way.
 
         But gently at that bottom which swallows
         Lucifer with Judas, he put us down
         And did not stay bent over us for long,
 
145     But rose up like the mainmast of a ship.

... Thì cứ say cho xa đừng phải nhớ.
Thì cứ điên cho đổ vỡ đừng buồn...
Chưa có đánh giá nào
Trả lời
Ảnh đại diện

Bản dịch của Hồ Thượng Tuy

KHÚC XXXI

Những kẻ khổng lồ quanh hố ngục

Cũng lưỡi đó, lúc đầu đã cắn tôi
Làm cho má này má kia đều đỏ
Rồi sau đó lại đắp thuốc cho tôi.

4    Mũi giáo Asin – tôi từng nghe đến –
Và của cha chàng chính là nguyên nhân
Của bất hạnh đầu nhưng sau – may mắn.

7   Chúng tôi quay lưng lại thung lũng buồn
Men theo con đường bao quanh, chân bước
Và lặng im, không một lời thốt lên.

10  Không phải đêm, chẳng ngày, tôi không thể
Đưa mắt nhìn ra tận phía xa xăm
Bỗng nghe một tiếng tù và mạnh mẽ.

13  To đến mức át được tiếng sấm rền
Tôi vội hướng con mắt nhìn về phía
Mà âm thanh của tù và thoát lên.

16  Trong cuộc thất trận đớn đau, nhục nhã
Vua Cáclô bị mất đội quân thần
Oóclanđô không rúc tù và như thế.

19  Về phía ấy tôi vừa mới quay đầu
Đã tưởng như trông thấy rất nhiều tháp
Tôi vội hỏi: “Thưa thầy, đây là đâu?”

22  Thầy đáp: “Vì khi con nhìn thấy
Từ quá xa và xuyên qua bóng đêm
Nên dẫn đến phán đoán sai lầm vậy.

25  Rồi khi đến tận nơi con sẽ nhìn
Giác quan nhầm lẫn là do khoảng cách
Nhưng mà thôi, hãy cố rảo bước chân.

28  Rồi cầm lấy tay tôi, rất thân mật
Thầy nói: “Để lúc chúng ta đến gần
Cho con thấy chuyện lạ kỳ sẽ bớt.

31  Không phải tháp, mà những người khổng lồ
Họ đứng vòng quanh bờ, ở trong hố
Từ rốn xuống dưới, tất cả bị che”.

34  Rồi khi sương mù bắt đầu tản mát
Thì mắt dần dần nhìn được rõ hơn
Những gì trước bị hơi nước che khuất.

37  Khi chúng tôi tiến lại gần bờ hơn
Tôi nhìn xuyên qua màn đêm dày đặc
Lầm lẫn biến dần, sợ hãi tăng lên.

40  Vì nó giống như trên tường thành ở
Lâu đài Môngtêrêgiôn nhiều tháp điểm tô
Cũng như vậy, các đỉnh vòng quanh hố.

43  Đứng thay cho tháp, lộ đến nửa thân
Là những người khổng lồ rất khủng khiếp
Mà Giôvê khi sấm sét vẫn dùng.

46  Tôi nhìn ra mặt một kẻ trong bọn
Phần bụng, bộ ngực và cả đôi vai
Và hai cánh tay dọc sườn buông thõng.

49  Tạo hóa đã cứu bao người đen đủi
Đã không tạo ra những sinh vật này
Để Thần Mác không có người như vậy.

52  Nhưng nếu Tạo hóa không hề hối tiếc
Đã sinh ra voi, cá ông, thì nghĩa là
Có một ý nghĩa dành cho đôi mắt.

55  Bởi vì, nếu năng lực của lý trí
Cùng ác tâm và sức mạnh phi thường
Thì con người không thể nào đối phó.

58  Khuôn mặt người khổng lồ dài và rộng
Như quả thông Xan Pietơrô ở Rôma
Những phần khác, có tỷ lệ tương xứng.

61  Thành hố che khuất mất phần thắt lưng
Nhưng vẫn thấy được phần trên, đến trán
Dù ba người Phơrixông liên tiếp đứng lên.

64  Cũng không thể với tới bộ tóc ông
Tôi thấy có ba mươi gang tay lớn
Từ miệng hố lên đến khuy áo choàng.

67  “Raphèl mai amèche zabi almi”
Tiếng kêu lên từ cái mồm khủng khiếp
Không hợp với bản thánh ca dịu dàng.

70  Thầy bảo nó: “Bớ linh hồn ngốc nghếch!
Hãy dùng tù và cho giảm bớt đi
Cơn giận dữ hay dục vọng cuốn hút.

73  Hãy sờ lên cổ, sẽ thấy sợi dây
Trói buộc ngươi, hỡi linh hồn lú lẫn
Để tù và treo ở trước bụng ngươi”.

76  Và bảo tôi: “Nó tự buộc tội nó
Là Nembờrốttô, có ý điên khùng
Không muốn loài dùng chung ngôn ngữ.

79  Thôi đủ rồi, nói với nó hoài công
Nó không hiểu lời của ai nói cả
Cũng như lời nó không ai rõ ràng”.

82  Chúng tôi đi tiếp con đường của mình
Theo mé trái, cách một khoảng tên bắn
Gặp khổng lồ khác, to và dữ hơn.

85  Đã trói tay hắn một sức mạnh nào
Tôi không biết, nhưng tay trái bị trói
Ra đằng trước, còn tay phải ra sau.

88  Bởi một dây xiềng quanh người quấn chặt
Từ cổ đến chân, quấn đến năm vòng
Quấn lấy cái phần lòi ra thấy được.

91  Nhà thông thái nói: “Tên này muốn thử
Dùng sức chống lại Giôvê tối cao
Phần thưởng cho nó là như vậy đó.

94  Nó là Phiantê, có nhiều khả năng
Khi khổng lồ làm các thần sợ hãi
Giờ cánh tay muôn thuở chẳng còn vung”.

97  Và tôi nói với thầy: “Nếu có thể
Con muốn nhìn tận mắt để hiểu ra
Bờriáccô – người khổng lồ quá cỡ”.

100 Thầy trả lời: “Con sẽ thấy Antêô
Nó nói được và cũng không bị xích
Xuống tận đáy – nó sẽ đưa chúng ta.

103 Còn kẻ con muốn thấy, ở xa hơn
Nó cũng giống như người này – bị trói
Nhưng nét mặt hắn không hung dữ hơn”.

106 Chưa bao giờ một ngọn tháp lại rung
Mạnh đến thế vì một trận động đất
Như khi Phiantê vặn vẹo sống lưng.

109 Chưa bao giờ tôi sợ chết đến thế
Chỉ nỗi sợ đã có thể giết tôi
Nếu không thấy những vòng xích trói nó.

112 Và lại đi theo đường của chúng tôi
Đến chỗ Antêô đứng lộ ra ngoài hố
Cao tới mười hai sải, không kể đầu.

115 “Hỡi ngươi ở trong thung lũng may mắn
Nơi Sipiông được thừa hưởng vinh quang
Khi Anibal cùng bồ đoàn chạy trốn.

118 Chiến lợi phẩm: sư tử có hàng ngàn
Nếu ngươi tham gia trận đánh oanh liệt
Của các anh em thì ta tin rằng:

121 Sẽ chiến thắng những người con Trái đất
Mang chúng ta đi xuống, chớ chau mày –
Xuống ngục Côsitô bị băng đóng chặt.

124 Không phải đến Tixiô, Tiphô xa xôi
Người đi cùng ta sẽ trao tặng vật
Đừng vặn mõm, cúi xuống cho người vui.

127 Ngươi sẽ được ngợi ca trên mặt đất
Vì anh ta còn sống và sống lâu
Nếu Chúa Trời chưa gọi về cực lạc”.

130 Thầy nói vậy và khổng lồ lập tức
Chìa hai tay ra để nhấc thầy lên
Hai bàn tay xưa Hécquyn từng bóp.

133 Khi cảm thấy mình đã được nâng lên
Thầy bảo: “Đứng đây”, và để tôi khỏi sợ
Ôm lấy tôi, quàng bàn tay qua lưng.

136 Giống như tháp Carixenđa, từ dưới
Ta ngước nhìn lên về phía tháp nghiêng
Đúng lúc có đám mây bay qua đấy.

139 Tôi cũng vậy, khi nhìn qua nỗi buồn
Khi chờ xem Antêô cúi xuống
Quả thực, tôi chỉ muốn bỏ hành trình.

142 Nhưng rất nhẹ nhàng, đặt chúng tôi xuống
Nơi Luyxiphe và Giuđa u sầu
Ở đó lâu Antêô không cúi xuống

145 Mà liền đứng thẳng như cột buồm con tầu.


KHÚC XXXI

4. Mũi giáo Achille: mũi giáo mà Achille (Asin) thừa kế từ cha là Peleo có ma lực làm lành vết thương mà nó gây ra.
12. Tiếng tù và mạnh mẽ của người khổng lồ Nemrod còn mạnh hơn tiếng tù và kêu cứu của Orlando.
16. Trong khúc ca về hiệp sĩ Orlando (La Chanson de Roland) kể rằng khi vua Carlo trở về Tây Ban Nha, đội quân đi sau của cháu ông là Orlando bị phục kích ở đèo Roncisvalle. Orlando đã thổi tù và kêu cứu mạnh đến mức bung cả gân cổ. Carlo nghe thấy tiếng tù và từ rất xa bên kia đèo nhưng đã muộn.
21. Các bản chúng tôi sử dụng, nhiều bản dịch “đây là thành phố nào?”, có bản dịch “đây là đâu?”. Chúng tôi dịch theo nguyên tác (che terra è questa?), như bản của Nguyễn Văn Hoàn.
41. Lâu đài Montereggion nằm trong thung lũng Elsa, gần Siena, có 14 tháp cao như Dante đã mô tả.
44. Những người khổng lồ bị Giove giáng sấm sét tiêu diệt khi họ định trèo lên trời để tấn công các vị thần, theo thần thoại Hy Lạp.
51. Marte (Mars) là thần chiến tranh.
59. Quả thông bằng đồng đen có chiều cao 4 mét thời Dante đặt ở nhà thờ Thánh Peter.
63. Ba người Frison: cư dân của xứ Frisia, một vùng ở bờ biển Bắc. Thời trung cổ họ là những người cao lớn nhất thế giới.
77. Nembrotto (Nimrod): nhân vật trong Kinh Thánh (Cựu Ước_Sáng thế ký 10: 8-10; 11: 1-9).
94. Fialte (Ephialtes): người khổng lồ, cùng em trai mình là Otus định trèo lên tấn công trời.
99 – 100. Briarco (Briareus): người lớn nhất trong các khổng lồ; Anteo (Antaeus): con trai của Poseidon và nữ thần Gaea Libia. Antaeus sống trong hang ở thung lũng Bagrada, gần Zama và sống bằng thịt sư tử. Là thần không thể đánh bại một khi còn chạm vào mẹ mình là thần đất Gaea thì luôn lấy lại được sức mạnh. Hecrales trên đường đến khu vườn để lấy cắp quả táo của các nàng Hesperides đã giết được Antaeus bằng cách nhấc bổng thần lên cao rồi bóp chết (kì công thứ 11).
119. Anteo không tham gia trận đánh ở thung lũng Flegra (xem khúc XIV, 58) vì khi đó chưa sinh ra nhưng Virgilio muốn tán dương nó, đã nói rằng “nếu ngươi tham gia trận đánh oanh liệt của các anh em thì ta tin sẽ chiến thắng những người con Trái đất”.
123. Cocito: đầm đóng băng ở Địa ngục, tạo thành tầng ngục cuối cùng (xem khúc III, 78)
124. Tizio, Tifo (Tityus, Typhon): hai khổng lồ khác. Một kẻ bị Giove trói tay vứt xuống núi lửa Etna, giờ nằm đấy, thỉnh thoảng vẫn thở ra lửa còn một kẻ bị sét đánh chết hoặc bị trúng tên của thần Apollo.
136. Carisenda: tháp nghiêng nổi tiếng ở Bologna. Khi có đám mây bay về phía nghiêng của tháp thì người đứng dưới nhìn cứ ngỡ như tháp đổ về phía mình.
Chưa có đánh giá nào
Trả lời