Phận hồng nhan có mong manh

[1]

Chữ Hán: 自古紅顏多薄命 (Từ xưa đến nay, khách má hồng phần nhiều số phận mỏng manh), lấy ý từ bài Minh Phi khúc của Âu Dương Tu đời Tống: “Hồng nhan thắng nhân đa bạc mệnh, Mạc oán đông phong đương tự ta” 紅顏勝人多薄命，莫怨東風當自嗟 (Khách hồng nhan hơn người thường bạc mệnh, Chớ oán gió đông, nên xót thương mình). Truyện Kiều: “Kiếp hồng nhan có mong manh”. Hai chữ cuối có bản chép là “mệnh bạc”.

[2]

Có bản chép là “tơ hồng”.

[3]

Đời Lục triều, Kế Tân Vương nuôi một con chim loan rất đẹp, nhưng ba năm không kêu. Một hôm Vương hỏi phu nhân: Ta nghe nói chim loan kêu rất hay, các chim khác đều nép mà nghe, cớ sao con chim này không kêu. Phu nhân đáp: Giống loan, chim đực là phượng, chim cái là loan, hễ có đủ đôi loan phượng thì nó mới kêu. Vương liền lấy gương treo trước lồng chim loan, để chim loan nhìn bóng mình tưởng là chim phượng đến mà hót lên. Đời sau ví vợ chồng như loan phượng.

[4]

Chim cú như con diều hâu, mắt trong như mắt mèo, mùi hôi hám, tính hung dữ, ban ngày núp trong hốc tối, ban đêm lần đi tìm các loài chim và chuột ăn. Tiếng chim cú đêm nghe ghê roẹn, buồn thảm, người ta coi chim cú đến là điềm bất thường. Chim cú đậu cành mai ví như người tài sắc lấy chồng xấu. Câu này có bản chép là “Chim bầu, chim thước đỗ cành mai”.

[5]

Có bản chép là “Xuân còn dài, duyên phận hãy còn dài”.

[6]

Việc trời định từ kiếp trước.

[7]

Có bản chép là “sẵn cầm”.

[8]

Dây tơ đỏ của Nguyệt Lão, xe cho đôi lứa thành vợ chồng.

[9]

Có bản chép là “Vinh hoa cho bõ phong trần”.