Đăng cao 登高 • Lên cao

Trời cao gió lộng vượn ỷ ôi
Cồn trong cát trắng chim bay hồi
Lá rừng trút đổ không ranh giới
Sông dài vô tận cuồn cuộn trôi
Thu buồn gợi nhớ lòng viễn khách
Già bịnh đài cao quyết chẳng thôi
Gian nan khổ hận tóc mai bạc
Vất vả từ đi chén rượu bồi.

Gió gấp trời cao vượn nỉ non,
Bến trong cát trắng, lượn chim cồn.
Rào rào lá trút rừng cây thẳm,
Cuồn cuộn sông về sóng nước tuôn.
Thu quạnh nghìn khơi lòng khách não,
Đài cao trăm bệnh chiếc thân mòn.
Gian nan khổ hận đầu thêm bạc,
Quặt quẹo đành kiêng chén giải buồn.

Vượn hú, trời cao, gió thổi nhanh
Chim về qua bến cát sông xanh
Chơi vơi lá rụng, cành lay lắt
Cuồn cuộn sông trôi, nước dập dềnh
Ghé bến thu sầu đau dạ khách
Lên non tuổi hạc xót thương mình
Phơ phơ tóc trắng đời chao đảo
Lắm nỗi chua cay, rượu phải đình.

Gió mạnh, trời cao, vượn rúc sầu
Bến trong, cát trắng, lượn đàn âu.
Lào rào lá rụng, cây ai đếm,
Cuồn cuộn sông dài, nước đến đâu.
Muôn dặm quê người thu não cảnh,
Một thân già yếu bước lên lầu.
Khó khăn ngao ngán bao là nỗi,
Rượu uống không ngon chóng bạc đầu.

Gió mạnh trời cao vượn hú dài,
Bến trong cát trắng lượn chim giời.
Mênh mang lá rụng rào rào đổ,
Hun hút sông dài cuộn cuộn trôi.
Muôn dặm buồn thu thường lẻ khách,
Một thân già bệnh bước lên đài.
Gian nan khổ hận đầu phau bạc,
Ma bệnh theo hành rượu tạm ngơi.

Gío bạt tung trời, vượn tái tê,
Bãi trong cát trắng sải chim về.
Sông to cuồn cuộn vào vô tận,
Lá úa lao xao rụng tứ bề.
Ở khách, dặm ngàn thu thổn thức,
Lên đài, trọn kiếp bệnh trầm mê,
Gian nan khổ hận nhòa sương tóc,
Rượu mới ngưng sao lảo đảo hề!

Có bạn nào cho mình hỏi là có phải phần dịch nghĩa chưa được chuẩn ở câu thứ bảy không?

Bởi vì một số bài viết mình đã đọc thì có nói là bài này của Đỗ Phủ đối cả 4 cặp câu, ví dụ như wikipedia có nói. Nếu đúng vậy, thì câu bảy sẽ có nghĩa là "Gian nan đâm buồn hận tóc mai bạc trắng".

Xin cảm ơn trước.

Theo tôi nói 2 câu cuối là 1 cặp đối thì ko chính xác lắm. Ở câu 8 động từ trung tâm là "đình", bổ ngữ cho nó là "trọc tửu bôi" (dừng chén rượu đục). Nếu cứ áp cái đó vào câu 7, lẽ nào lại hiểu là "hận phồn sương mấn" (giận tóc mai dày).

@Vanachi:

Phải nói trước là mình không rành ngữ pháp tiếng Hán, chỉ dùng từ điển tra nghĩa từ và gắng hiểu ngữ pháp liên hệ với ngữ cảnh, và cả qua các bài thơ khác.

Bạn Vanachi phản hồi rằng: "Nếu cứ áp cái đó vào câu 7, lẽ nào lại hiểu là "hận phồn sương mấn" (giận tóc mai dày)". Vậy là theo ý bạn, nếu cặp 7-8 đối nhau thì vấn đề bất cập sẽ nằm ở chỗ "phồn sương mấn". Cái bất cập bạn nói chỉ về mặt nghĩa? Nếu chỉ thế, mình sẽ không đồng ý.

Liên hệ với câu 8, mình thấy cả hai câu đều diễn cái ý "lực bất tòng tâm" của tuổi già. Gian nan, trắc trở (nhưng không vượt lên được, đành chấp nhận) đâm buồn giận tóc mai dày bạc. Mình có thể chắc là cái ý tứ giận đầu bạc, hay giận mình vì tuổi cao trí sức thuyên giảm có không ít trong văn chương. Có mấy ai mà được như Liêm Pha, Hoàng Trung hay Uy Viễn tướng công đâu.

Ngữ tính từ "phồn sương" thì sương còn có nghĩa "trắng", ngay cả nghĩa đen thì cả cụm "phồn sương mấn" cũng ám chỉ tóc mai "bạc" rồi (đã đầy sương gió).

Với cụm "khổ hận", như mình hiểu thì "khổ" là trạng, "hận" là động, còn nếu như vẫn giữ nguyên là ngữ danh thì liệu có phải Thi Thánh đã mất đến 4 từ để diễn tả các ý mà suy cho cùng đều là 1 ý, ý thơ thành ra rườm rà? Thế thì tuyệt phẩm của Thi Thánh không còn là toàn bích nữa rồi, khuôn trăng của Tây Thi nổi mụn rồi.

Thấp thỏm mong tin nhạn, à không, mong kiến giải mới từ bạn. :)

Đối đầu tiên là phải tương đồng về cú pháp. Ở trên tôi viết là so sánh về cú pháp để suy ra [sự vô] nghĩa.