Nguyễn Gia Thiều 阮嘉韶 (1741 - 22/6/1798), không rõ ngày tháng nào, ở làng Liễu Ngạn, tổng Liễu Lâm, huyện Siêu Loại, phủ Thuận Thành, xứ Kinh Bắc, nay là huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, trong một gia đình đại quý tộc, có nhiều người làm tướng, làm quan cho triều đình.

Ông thân sinh của Nguyễn Gia Thiều là Nguyễn Gia Cư 阮嘉琚, một võ quan cao cấp được phong tước hầu. Mẹ Nguyễn Gia Thiều là bà Ngọc Tuân 玉荀, tức quận chúa Quỳnh Liên 瓊連, con gái An Đô vương Trịnh Cương. Nguyễn Gia Thiều gọi chúa Trịnh Doanh đang cầm quyền lúc bấy giờ là cậu ruột, và là con cô cậu với chúa Trịnh Sâm.

Vì gia đình bên ngoại thuộc họ nhà chúa, nên từ lúc lên năm lên sáu, Nguyễn Gia Thiều đã được vào học trong phủ chúa. Ông nổi tiếng là người thông minh, học rộng, văn võ kiêm toàn. Ông lại còn tinh thông nhiều…