04/05/2024 18:43Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Diệp Y Như vào 11/07/2010 01:28
Nguyên tác
玉匣清光不復持，
菱花散亂月輪虧。
秦臺一照山雞後，
便是孤鶯罷舞時。
Phiên âm
Ngọc hạp thanh quang[1] bất phục trì,
Lăng hoa tán loạn nguyệt luân khuy[2].
Tần đài[3] nhất chiếu sơn kê[4] hậu,
Tiện thị cô oanh[5] bãi vũ thì.Dịch nghĩa
Chiếc gương hộp ngọc còn giữ làm chi nữa,
Hoa lăng tán loạn, bóng nguyệt khuyết mòn.
Từ sau khi gà rừng soi bóng ở đài Tần,
Thì là lúc con oanh cô lẻ múa xong.Bản dịch của Lê Quang Trường
Gương trong tráp ngọc giữ chi đây,
Tan tác hoa lăng bóng nguyệt gầy.
Từ lúc gà kia soi bóng nhảy,
Ta làm oanh lẻ thảm kêu bầy.
[1] Gương sáng để trong hộp ngọc. Đây là kỷ vật của vợ Lý Thương Ẩn.
[2] Bài “Kính phú” của Dữu Tín có câu: “Lâm thuỷ tắc trì trung nguyệt xuất, chiếu nhật tắc bích thượng lăng sinh” (đến bên sông thì tăng hiện ra trong ao hồ, mặt trời chiếu vào khiến cho hoa lăng mọc ra trên vách).
[3] Tức Phụng Hoàng đài, nơi ở của Lộng Ngọc nước Tần, ở đây tỉ dụ khuê phòng.
[4] Sách “Dị uyển” chép: “Gà rừng thích ngắm bộ lộng của nó, thường soi vào bóng nước mà nhảy múa. Thời Ngụy Vũ, ở phương nam dâng lên vua một con, công tử Thương Thư sai người đặt một tấm gương trước nó, gà thấy bóng mình mà nhảy múa không ngừng, rồi chết vì kiệt sức”.
[5] Chim oanh lẻ bạn. Bài “Oanh điểu thi tự” của Phạm Thái đời Nam Tống chép: Xưa vua nước Kế Tân giăng lưới trong núi bắt được chim oanh. Nhà vua thích lắm, nhưng muốn nó hót nó cũng không hót. Ba năm rồi mà chim vẫn không hót, người vợ của vua nói rằng: “Thiếp nghe loài chim này chỉ hót khi thấy bạn cùng loại, sao ngài không đem gương để trước nó thử xem sao?”. Vua làm theo lời. Chim oanh thấy hình nó, quả nhiên kêu rất thảm thiết, tiếng nghe ai oán vọng lên cả trời, rồi chết.