16/04/2024 22:27Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 20/02/2006 03:06
Nguyên tác
蓬萊弱水杳無涯，
俗境低回髮半花。
雲外故居空蕙帳，
月中清夢遶山家。
心如野鶴飛天際，
跡似征鴻踏雪沙。
岩穴棲身何日是，
天門回首五雲賒。
Phiên âm
Bồng Lai[1] Nhược Thuỷ[2] diểu vô nha (nhai),
Tục cảnh đê hồi phát bán hoa.
Vân ngoại cố cư không huệ trướng,
Nguyệt trung thanh mộng nhiễu sơn gia.
Tâm như dã hạc phi thiên tế,
Tích tự chinh hồng[3] đạp tuyết sa.
Nham huyệt thê thân hà nhật thị?
Thiên môn[4] hồi thủ ngũ vân xa.Dịch nghĩa
Non Bồng nước Nhược mịt mờ không bờ bến,
Cảnh tục quẩn quanh tóc đã hoa râm một nửa.
Nơi ở cũ ngoài mây, bỏ không trướng huệ,
Giấc mộng thanh đêm trăng, dạo quanh nhà trên núi.
Lòng như hạc nội bay giữa bầu trời,
Dấu tựa chim hồng dẫm trên bãi tuyết.
Ngày nào mới được về nương thân nơi hang đá,
Quay đầu nhìn cửa trời, năm thức mây đã xa.Bản dịch của Ngô Văn Phú
Bồng Lai, Nhược Thuỷ tít nơi đâu,
Cõi thế loay hoay bạc nửa đầu.
Nhà cũ mây trôi trơ trướng huệ,
Mộng thanh trăng dãi, dẫy non chầu.
Lòng như hạc nội ngang trời vút,
Dấu tựa chim hồng vượt tuyết đầu.
Hang núi nương thân đâu buổi tới,
Cửa trời năm sắc, ngóng mây cao.
[1, 2] Bồng Lai, Nhược Thuỷ: Bồng Lai là tên hòn đảo trong Bột Hải, tương truyền có tiên ở. Trong Bột Hải có Bồng Lai, Phương Trượng và Doanh Châu. Xung quanh ba đảo này có một biển nước bao bọc là Nhược Thuỷ, một thứ nước rất yếu, vứt cái lông ngỗng xuống cũng chìm, không đỡ nổi một hạt cải. Người xưa cho chỗ đó chỉ có thần tiên ở được thôi. Nghĩa bóng chỉ chỗ ở đẹp đẽ thoát tục.
[3] Do câu thơ của Tô Thức “Nhân sinh đáo xứ tri hà tự? Ưng tự phi hồng đạp tuyết nê” (Đời người ta giống như cái gì? Phải chăng như chim hồng dẫm trên làn tuyết. Trên làn tuyết ngẫu nhiên để lại vết chân, chim hồng bay nào kể chi đông tây).
[4] Cửa trời, chỉ cung điện nhà vua, cũng như nói ngũ vân (chỗ mây năm sắc, hoặc chỗ có điềm lành).