28/04/2024 23:46Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 04/04/2007 15:12
Nguyên tác
鬥巧場開百物陳，
噫何巧也巧而新。
近來誰鑿乾坤空，
到此方知宇宙春。
遠國服裝真詭異，
深林鳥獸絕奇珍。
尋常敝邑無他巧，
聊作冠裳木偶人。
Phiên âm
Đấu xảo trường khai bách vật trần,
Y hà xảo dã xảo nhi tân.
Cận lai thuỳ tạc càn khôn khống[1],
Đáo thử phương tri vũ trụ xuân.
Viễn quốc phục trang chân quỷ dị,
Thâm lâm điểu thú tuyệt kỳ trân.
Tầm thường tệ ấp[2] vô tha xảo,
Liêu tác quan thường mộc ngẫu nhân[3].Dịch nghĩa
Nơi đấu xảo mở ra trình bày hàng trăm thứ lạ,
Ô! Tinh xảo quá, vừa tinh xảo lại vừa mới mẻ.
Lâu nay, ai là kẻ đào thủng cả đất trời?
Đến đây mới biết cảnh xuân của vũ trụ.
Trang phục nước ngoài thật là kỳ quặc,
Chim thú rừng sâu quý giá tuyệt trần!
Xóm ta vụng về kém cỏi, không có gì khéo,
Làm tạm mấy thằng hình nhân khoác áo các quan.Bản dịch của Nguyễn Văn Tú
Thi khéo bày ra kể có vàn,
Khéo mà lại mới, khéo vô ngần!
Kiền khôn ai đã khoan thành lỗ?
Vũ trụ qua đây mới thấy xuân.
Y phục nước ngoài coi rất lạ,
Chim muông rừng thẳm quí nào hơn.
Xứ tôi xoàng xĩnh không gì khéo,
Tượng gỗ cân đai gọi góp phần!
Rút từ Quế Sơn tam nguyên thi tập (A.3160).
Năm 1902, thực dân Pháp tổ chức cuộc triển lãm lớn nhằm phô trương thanh thế, giới thiệu nguồn lợi của thuộc địa Đông Dương, để kêu gọi tư bản chính quốc đầu tư, gọi là “Đấu xảo”: Tranh đua phô bày những cái hay cái khéo. Nhà Đấu Xảo nay là Cung văn hoá Hữu Nghị, trên đường Trần Hưng Đạo, Hà Nội.
[1] Ám chỉ việc khai mỏ, xẻ núi mở đường lúc đó.
[2] Có thể hiểu là nước ta, với ý mỉa mai.
[3] Ám chỉ bọn vua quan bù nhìn, qua việc đem áo mũ cân đai khoác lên các manơcanh (hình nộm) để trình bày nơi đấu xảo.