09/05/2024 10:26Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 10/05/2020 10:00
Nguyên tác
盡日啣杯懶捲簾，
又聞公至喜杯添。
珠江水闊三流合，
桂嶺晴開一頂尖。
梅驛此回無雁足，
鼎湖幾度失龍髯。
吾州幸有名公在，
扶杖將來卜躍潛。
Phiên âm
Tận nhật hàm bôi lãn quyển liêm,
Hựu văn công chí hỉ bôi thiêm.
Châu giang thuỷ khoát tam lưu hợp[1],
Quế lĩnh[2] tình khai nhất đỉnh tiêm.
Mai dịch thử hồi vô nhạn túc[3],
Đỉnh hồ[4] kỷ độ thất long nhiêm.
Ngô châu hạnh hữu danh công tại,
Phù trượng tương lai bốc dược tiềm.Dịch nghĩa
Suốt ngày nhắp chén, ngại cuốn rèm lên,
Nghe tin ông đến, chén mừng lại thêm.
Sông Châu rộng là do ba nguồn hợp vào,
Núi Quế tạnh trời nổi rõ một ngọn nhọn hoắt.
Độ này trạm mai không có dấu chim nhạn,
Mấy lần hồ Vạc đã mất râu rồng.
Vùng ta nay có tên ông còn lại,
Chống gậy định tới bói việc bay nhảy hay lặn chìm.Bản dịch của Trần Văn Nhĩ
Suốt buổi nâng ly ngại cuốn rèm,
Nghe tin ông đến lại mừng thêm.
Sông Châu dòng mở, ba nguồn hợp,
Núi Quế trời quang, một ngọn xiên.
Chân nhạn trạm mai đà vắng bặt,
Râu rồng hồ Vạc chẳng còn nguyên.
Vùng ta còn lại tên ông đó,
Chống gậy bói xem nổi hoặc chìm.
Rút từ Quế Sơn tam nguyên thi tập (A.3160).
[1] Sông Châu Giang ở quãng Phủ Lý là hợp lưu của sông Đáy, sông Nhuệ và sông Châu. Tác giả tuy tả cảnh quê hương Bùi Văn Dị nhưng còn có ý ngầm trách ông không trước sau như một, lại ra làm quan với triều Nguyễn và cộng tác với Pháp.
[2] Quế Sơn là hiệu của tác giả. Câu này nói chí mình trước sau như một.
[3] Đời Hán, Tô Vũ đi sứ Hung Nô bị giữ lại và đày đi chăn dê. Ông viết thư buộc vào chân nhạn gửi về nước. Sứ Hán đưa ra chứng cớ Tô Vũ còn sống buộc chúa Hung Nô phải trả về.
[4] Hoàng Đế đúc vạc dưới núi Kinh, xong cưỡi rồng lên tiên, đời sau gọi là hồ Vạc. Ý câu này nói mấy vua triều Nguyễn đã mất đất liền.