18/04/2024 12:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Tặng Vi tả thừa trượng
贈韋左丞丈

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 14/03/2015 08:54

 

Nguyên tác

左轄頻虛位,
今年得舊儒。
相門韋氏在,
經術漢臣須。
時議歸前烈,
天倫恨莫俱。
鴒原荒宿草,
鳳沼接亨衢。
有客雖安命,
衰容豈壯夫。
家人憂幾杖,
甲子混泥途。
不謂矜餘力,
還來謁大巫。
歲寒仍顧遇,
日暮且踟躕。
老驥思千里,
饑鷹待一呼。
君能微感激,
亦足慰榛蕪。

Phiên âm

Tả hạt tần hư vị,
Kim niên đắc cựu nho.
Tướng môn Vi thị tại,
Kinh thuật Hán thần tu.
Thì nghị quy tiền liệt,
Thiên luân hận mạc câu.
Linh nguyên hoang túc thảo,
Phụng chiểu tiếp hanh cù.
Hữu khách tuy an mệnh,
Suy dung khởi tráng phù
Gia nhân ưu kỷ trượng,
Giáp tí hỗn nê đồ.
Bất vị căng dư lực,
Hoàn lai yết đại vu.
Tuế hàn nhưng cố ngộ,
Nhật mộ thả trì trù.
Lão kí tư thiên lý,
Cơ ưng đãi nhất hô[1].
Quân năng vi cảm kích,
Diệc túc uỷ trăn vu!

Dịch nghĩa

Tả thừa như cái chốt xe bên trái thường là chức vị ngồi chơi,
Năm nay được cái chức nho xưa.
Cửa nhà họ Vi sang trọng còn đó,
Vẫn duy trì được tài giúp nước.
Bàn luận thời sự có thể sánh với những bậc tiền bối,
Nhưng mối quan hệ lại thấy bực là không như nhau.
Chim tích linh nơi cỏ hoang,
Ao phượng được thăng quan tiến chức.
Có người khách tuy là an phận đấy,
Nhưng dáng vẻ nào có tươi tắn.
Người nhà lo việc gậy chống,
Năm tháng cứ vùi trong vũng lầy.
Không nói quá rằng mình thừa sức,
Lại trở về cầu bà đồng cốt.
Năm lạnh mà vẫn cố gặp,
Trời chiều cứ lưỡng lự.
Ngựa ký già nghĩ tới đường vạn dặm,
Con chim ưng đói chờ tiếng hô,
Nhà vua chỉ cần động lòng một chút thôi,
Cái đó cũng đủ an ủi cho bụi cỏ dại rồi!

Bản dịch của Phạm Doanh

Trợ lý thường ngồi chơi,
Năm nay được việc rồi.
Họ Vi giòng dõi đó,
Giúp nước vẫn tài bồi.
Thời sự noi kẻ trước,
Hận chẳng cùng lẽ trời.
Chim đồng, cỏ hoang núp,
Ao phượng, đường thảnh thơi.
Có người tuy theo mệnh,
Dáng dấp nào được tươi.
Người nhà lo gậy chống,
Tháng ngày lội bùn hôi.
Chẳng nói là thừa sức,
Bói toán trở về coi.
Trời lạnh vẫn cố gặp,
Chiều tối lại lần hồi.
Ngựa già chí ngàn dặm,
Ưng đói chờ ban lời.
Vua cần chút thương cảm,
Đủ thoả lòng cỏ hôi!
(Năm 748)

Lời dẫn: "Thiên Bảo thất niên dĩ Vi Tế vi Hà Nam doãn thiên thượng thư tả thừa" 天寶七年以韋濟為河南尹遷尚書左丞 (Năm Thiên Bảo thứ 7 Vi Tế đang giữ chức doãn ở Hà Nam được chuyển về làm thượng thư tả thừa).

[1] Để xông ra bắt mồi.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Tặng Vi tả thừa trượng