05/05/2024 16:04Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 19/12/2005 19:28
Nguyên tác
香江一片月，
今古許多愁。
往事悲青塚，
新秋到白頭。
有形徒役役，
無病故拘拘。
回首藍江浦，
閒心謝白鷗。
Phiên âm
Hương giang[1] nhất phiến nguyệt,
Kim cổ hứa đa sầu.
Vãng sự bi thanh trủng[2],
Tân thu đáo bạch đầu.
Hữu hình đồ dịch dịch[3],
Vô bệnh cố câu câu[4].
Hồi thủ Lam Giang phố,
Nhàn tâm tạ bạch âu[5].Dịch nghĩa
Một mảnh trăng trên sông Hương,
Mà xưa tới nay đã gợi không biết bao nhiêu mối sầu.
Chuyện cũ chạnh thương mồ cỏ xanh,
Thu mới tới trên đầu tóc bạc.
Có hình nên phải chịu vất vả,
Không bệnh mà lưng vẫn khom khom.
Ngoảnh đầu trông về bến sông Lam,
Lòng nhàn xin tạ từ chim âu trắng.Bản dịch của Hải Đà
Sông Hương một giải nguyệt cầm
Xưa nay khôn xiết trầm thâm nỗi sầu
Mồ xanh chuyện cũ thương đau
Thu vừa thấp thoáng mái đầu hoa râm
Mang hình hài khổ tấm thân
Người không bệnh tật lưng trần khom khom
Ngoảnh đầu trông bến sông Lam
Nhìn chim âu trắng lòng nhàn chẳng yên.
[1] Con sông chảy giữa kinh thành Huế, một thắng cảnh của tỉnh Thừa Thiên. Năm Ất Sửu (1805), Nguyễn Du được thăng hàm Đông Các điện học sĩ, tước Du Đức hầu và làm việc tại kinh đô Huế. Nhưng lòng vẫn đeo nặng mối sầu thiên cổ.
[2] Mồ xanh, chỉ mộ Chiêu Quân. Theo Thanh trủng ký 青塚記, Vương Chiêu Quân bị gả sang nước Hung Nô, khi qua đời được táng ở đất Hung Nô. Mùa đông đến, tuyết phủ trắng xoá mọi nơi riêng nấm mộ của bà cỏ vẫn mọc xanh um. Vì vậy mộ của bà được gọi là thanh trủng.
[3] Bắt buộc làm việc vất vả như ở trong quân lữ. Làm lụng vất vả.
[4] Bệnh gù lưng. Làm quan luôn luôn phải giữ vẻ khúm núm như là kẻ mắc bệnh gù lưng. Vẻ khúm núm của giới quan trường.
[5] Bụng muốn nhàn nhưng đành phụ cùng đàn bạch âu.