29/04/2024 06:04Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Quá quận công Nguyễn Hữu Độ sinh từ hữu cảm
過郡公阮有度生祠有感

Tác giả: Nguyễn Khuyến - 阮勸

Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 05/04/2007 15:10

 

Nguyên tác

樓臺此地何巍巍,
第一郡公之生祠。
公在四時集冠帶,
得豫者喜不豫悲。
公去冠帶不復集,
香火寂寂禾離離。
但見第二無名公,
朝夕攜杖來于斯。
塵間興廢等閒事,
不知九泉誰與歸。

Phiên âm

Lâu đài thử địa hà nguy nguy,
Đệ nhất quận công chi sinh từ.
Công tại tứ thì tập quan đới,
Đắc dự giả hỉ bất dự bi.
Công khứ quan đới bất phục tập,
Hương hoả tịch tịch hoà ly ly.
Đãn kiến đệ nhị vô danh[1] công,
Triêu tịch huề trượng lai vu tư.
Trần gian hưng phế đẳng nhàn sự,
Bất tri cửu tuyền thuỳ dữ quy.

Dịch nghĩa

Lâu đài chốn này nguy nga biết chừng nào!
Đó là sinh từ của ông “thứ nhất quận công”.
Khi ông còn thì áo mũ, cân đai bốn mùa tấp nập,
Kẻ được dự vào đó thì mừng, kẻ không được dự thì buồn.
Sau khi ông mất, không thấy mũ áo xúm xít lại nữa,
Hương lửa vắng tanh, lúa mọc rườm rà.
Chỉ thấy có ông “thứ nhì không tên”,
Sớm sớm chiều chiều chống gậy vào ngôi nhà ấy.
Ở đời có lúc thịnh lúc suy, đó là việc thường,
Không biết dưới chín suối bây giờ ai về cùng ông?

Bản dịch của Nguyễn Văn Tú

Đền miếu thờ ai lộng lẫy thay!
Thờ ông “thứ nhất quận công” đây.
Ông còn, mũ áo hàng năm họp,
Không được dự buồn, được dự may.
Ông mất, mũ áo không họp nữa,
Lửa hương lạnh ngắt, lúa mọc đầy.
Có ông “thứ nhì không tên” đến
Sớm hôm chống gậy vào chốn này.
Trên đời suy thịnh thường như vậy,
Biết nay chín suối ông theo ai?
Rút từ Quế Sơn Tam nguyên thi tập (A.3160).

Nguyễn Hữu Độ người làng Gia Miêu, huyện Tống Sơn, đỗ cử nhân khoa Đinh Mão (1867) đời Tự Đức, làm đến chức Khâm sai Bắc Kỳ kinh lược đại sứ sung Phụ chính đại thần, cộng tác tích cực với người Pháp khi Pháp mới xâm lược nước ta.

[1] Tục ngữ có câu “Thứ nhất quận công, thứ nhì không lều”. “Không lều” là người đi ăn xin, ở đây tác giả đổi làm “không tên” để ngụ ý kín đáo.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Khuyến » Quá quận công Nguyễn Hữu Độ sinh từ hữu cảm