26/04/2024 22:11Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 24/05/2006 17:50
Nguyên tác
一別江湖數十年，
海門今日繫吟船。
波心浩渺滄洲月，
樹影參差浦漵煙。
往事難尋時易過，
國恩未報老堪憐。
平生獨抱先憂念，
坐擁寒衾夜不眠。
Phiên âm
Nhất biệt giang hồ sổ thập niên,
Hải môn kim nhật hệ ngâm thuyền.
Ba tâm hạo diểu thương châu nguyệt
Thụ ảnh sâm si phố tự yên[1].
Vãng sự nan tầm thời dị quá.
Quốc ân vị báo lão kham liên.
Bình sinh độc bão tiên ưu niệm[2],
Toạ ủng hàn khâm dạ bất miên.Dịch nghĩa
Từ ra đi lưu lạc giang hồ đã mấy mươi năm,
Tối nay buộc thuyền thơ nơi cửa biển.
Đáy nước mênh mang, trăng chiếu trên bãi lạnh,
Hình dáng cây cối lô nhô, khói phủ trên bến.
Khó tìm nhớ lại việc xưa, thời gian trôi quá dễ,
Tự thương xót mình đã già mà ơn nước chưa đền.
Bình sinh một mình ôm cái chí lo truớc hưởng sau,
Ngồi cuốn chăn lạnh thức suốt đêm.Bản dịch của Nguyễn Tấn Hưng
Bao năm xa cách sông hồ,
Đêm nay lại buộc thuyền thơ chốn này.
Mênh mông sóng bãi trăng đầy.
Khói lồng bến nước bóng cây im lìm.
Thời qua, việc cũ khó tìm
Chưa đền ơn nước buồn thêm tuổi già.
"Tiên ưu" ray rứt lòng ta,
Khoác chăn trằn trọc canh tà khôn khuây...
[1] Bản Đào Duy Anh chép là “tự phố yên” 漵浦煙.
[2] Bản Đào Duy Anh (Nguyễn Trãi toàn tập) ghi là “tiên ưu chí” 先憂志: ý niệm lo trước), do chữ tiên ưu hậu lạc (lo trước vui sau). Bài Nhạc Dương lâu ký của Phạm Trọng Yêm đời Tống (Trung Quốc) có câu: “Tất kỳ tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, Hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc” (Phải lo trước cái lo của thiên hạ, Vui sau cái vui của thiên hạ) nói về tinh thần phục vụ của kẻ giúp dân giúp nước.