04/05/2024 06:15Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 29/03/2014 20:58
Nguyên tác
升沉何日了，
夙昔幾人存？
老去看吾輩，
生還幸主恩。
夢殘驚破甕，
身在感犧樽。
莫歎流光轉，
他時待立言。
Phiên âm
Thăng trầm hà nhật liễu,
Túc tích kỷ nhân tồn?
Lão khứ khan ngô bối,
Sinh hoàn hạnh chúa ân[1].
Mộng tàn kinh phá úng[2],
Thân tại cảm hy tôn.
Mạc thán lưu quang chuyển,
Tha thì đãi lập ngôn[3].Bản dịch của Thái Trọng Lai
Nổi chìm bao giờ cho hết
Bạn cũ được mấy người còn
Bọn ta già là đi cả
Ơn vua sống lại vẹn tròn
Mộng tàn, kinh chuyện đập vại
Thân toàn, cảm chén rượu thơm
Chớ trách thời gian trôi mãi
Hãy chờ có lúc lập ngôn
Chí Đình tức Nguyễn Văn Lý (1795-1868), người làng Đông Tác, huyện Thọ Xương, Hà Nội (sau là làng Trung Tự, thuộc quận Thanh Xuân).
[1] Năm 1841, khi đang giữ chức hành tẩu ở bộ lễ, ông được cử làm sơ khảo kỳ thi hương ở Thừa Thiên. Chấm một quyển văn hay nhưng có chữ viết phạm huý, không cho phép lấy đỗ, ông đã dùng mực đèn sửa lại chữ viết sai. Việc bị lộ, ông bị kết tội xử chém, sau lại được vua ân xá.
[2] Tư Mã Quang (1019-1086), chính trị gia và sử gia đời Tống, hồi nhỏ đùa cùng nhóm bạn. Một đứa ngã vào vại nước, cả bọn hoảng sợ chạy tán loạn. Riêng Quang bình tĩnh lấy gạch đập vỡ vại cứu bạn.
[3] Là một trong ba điều không thể mất (tam bất hủ) được ghi trong "Tả truyện" là lập đức (có đức hạnh, đem lại hạnh phúc cho đời), lập công (đóng góp cho đất nước), lập ngôn (có lời hay, tác phẩm truyền lại đời sau).