26/04/2024 09:54Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Cáo nạn biểu
告難表

Tác giả: Bùi Bá Kỳ - 裴伯琦

Thể thơ: Thể loại khác (ngoài thơ); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hồ, thuộc Minh
Đăng bởi Vanachi vào 06/07/2008 02:45

 

Nguyên tác

臣祖父皆執政大夫,死于國事;臣母陳氏近族,故臣幼侍陳王,官五品。後隸武節侯陳渴真為裨將。

洪武末年,渴真禦寇東海而賊臣黎季犛父子弒主篡位,屠殺忠良,滅族者以百十數。臣兄弟妻孥亦遭其害。遣人捕臣,欲加誅醢。臣棄軍遠逃,伏處山谷,思詣闕庭,披瀝肝腑。展轉數年,始睹天日。臣竊惟季犛乃故經略使黎國耆之子,世事陳氏,竊叨寵榮,及其子蒼,亦蒙貴任。一旦得志,遂成篡奪。更姓易名,僭號改元不恭朝命。忠臣良士疾首痛心。

願興吊伐之師,隆繼絕之義,蕩除姦凶,復立陳氏之後。臣死且不腐。

願效申包胥之忠,哀鳴闕下,惟皇帝垂察。

Phiên âm

Thần tổ phụ giai chấp chính đại phu, tử vu quốc sự; thần mẫu Trần thị cận tộc, cố thần ấu thị Trần Vương, quan ngũ phẩm. Hậu lệ Võ tiết hầu Trần Khát Chân vi tì tướng.

Hồng Võ mạt niên, Khát Chân ngự khấu Đông Hải nhi tặc thần Lê Quý Ly phụ tử thí chúa thoán vị, đồ sát trung lương, diệt tộc giả dĩ bách thập sổ. Thần huynh đệ thê noa diệc tao kỳ hại. Khiển nhân bộ thần, dục gia tru hải. Thần khí quân viễn đào, phục xử sơn cốc, tư nghệ khuyết đình, phi lịch can phủ. Triển chuyển sổ niên, thuỷ đổ thiên nhật. Thần thiết duy Quý Ly nãi cố Kinh lược sứ Lê Quốc Kỳ chi tử, thế sự Trần Thị, thiết thao sủng vinh, cập kỳ tử Thương, diệc mông quý nhiệm. Nhất đán đắc chí, toại thành thoán đoạt. Canh tính dịch danh, tiếm hiệu cải nguyên bất cung triều mệnh. Trung thần lương sĩ tật thủ thống tâm.

Nguyện hưng điếu phạt chi sư, long kế tuyệt chi nghĩa, đãng trừ gian hung, phục lập Trần thị chi hậu. Thần tử thả bất hủ.

Nguyện hiệu Thân Bao Tư chi trung, ai minh khuyết hạ, duy Hoàng đế thuỳ sát.

Bản dịch của Nguyễn Đức Vân

Cha, ông của thần đều đứng vào hàng đại phu, nắm việc triều chính, đều chết vì việc nước. Mẹ của thần là họ gần của họ Trần, nên từ lúc bé, thần đã được hầu hạ vua Trần, làm quan đến Ngũ phẩm. Sau đó, thần làm tì tướng thuộc bản bộ của Võ tiết hầu Trần Khát Chân.

Đến cuối năm Hồng Võ nhân khi Khát Chân đi chống giặc ở vùng Đông Hải, cha cao tên tặc thần Hồ Quý Ly giết chúa cướp ngôi, tàn sát các bậc trung lương, những người bị giết cả họ kể có đến hàng trăm. Anh, em, vợ, con thần cũng bị chúng sát hại, lại sai người bắt thần định chém đầu muối xác. Thần phải bỏ quân chạy xa, ẩn vào hang núi, nghĩ cách tới cửa khuyết để phơi bày gan ruột. Lặn lội mấy năm mới được trông thấy mặt trời. Thần trộm nghĩ rằng Quý Ly là con của cố Kinh lược sứ Lê Quốc Kỳ, đời đời thờ họ Trần, vì trộm lạm ơn trên, nên đến cả con của y là Hán Thương cũng được giữ chức trách cao quý. Thế mà một khi đắc chí, liền thành kẻ thoán đoạt, cải nguyên tiếm hiệu, thay họ đổi tên, không kính nể gì mệnh lệnh của triều đình, khiến cho các bậc trung thần nghĩa sĩ phải đau lòng nhức óc.

Mong hoàng đế cử đội quân thăm dân, phạt tội với danh nghĩa nối lại giòng họ đã đứt, quét sạch bọn gian hùng, để lập lại con cháu họ Trần, thì thần đây dù chết cũng không nát!

Thần nguyện bắt chước lòng trung của Thân Bao Tư kêu xin dưới cửa khuyết, mong Hoàng đế rủ lòng xét đến.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Bùi Bá Kỳ » Cáo nạn biểu