05/05/2024 10:27Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi hongha83 vào 21/10/2008 06:11
Nguyên tác
聞道南行市駿馬，
不限匹數軍中須。
襄陽幕府天下異，
主將儉省憂艱虞。
只收壯健勝鐵甲，
豈因格鬥求龍駒。
而今西北自反胡，
騏驎蕩盡一匹無。
龍媒真種在帝都，
子孫永落西南隅。
向非戎事備征伐，
君肯辛苦越江湖。
江湖凡馬多憔悴，
衣冠往往乘蹇驢。
梁公富貴於身疏，
號令明白人安居。
俸錢時散士子盡，
府庫不為驕豪虛。
以茲報主寸心赤，
氣卻西戎回北狄。
羅網群馬籍馬多，
氣在驅馳出金帛。
劉侯奉使光推擇，
滔滔才略滄溟窄。
杜陵老翁秋系船，
扶病相識長沙驛。
強梳白髮提胡盧，
手把菊花路旁摘。
九州兵革浩茫茫，
三歎聚散臨重陽。
當杯對客忍流涕，
君不覺老夫神內傷。
Phiên âm
Văn đạo nam hành thị tuấn mã,
Bất hạn thất số quân trung tu.
Tương Dương mạc phủ thiên hạ dị,
Chủ tướng kiệm tỉnh ưu gian ngu.
Chỉ thu tráng kiện thăng thiết giáp,
Khởi nhân cách đấu cầu long câu.
Nhi kim tây bắc tự phản Hồ,
Kỳ lân đãng tận nhất thất vô.
Long môi chân chủng tại đế đô,
Tử tôn vĩnh lạc tây nam ngu (ngung).
Hướng phi nhung sự bị chinh phạt,
Quân khẳng tân khổ việt giang hồ.
Giang hồ phàm mã đa tiều tuỵ,
Y quan vãng vãng thừa kiển lư.
Lương công[1] phú quý ư thân sơ,
Hiệu lệnh minh bạch nhân an cư.
Bổng tiền thì tán sĩ tử tận,
Phủ khố bất vi kiêu hào hư.
Dĩ tư báo chủ thốn tâm xích,
Khí khước Tây Nhung hồi Bắc Địch.
La võng quần mã tịch mã đa,
Khí tại khu trì xuất kim bạch.
Lưu hầu phụng sứ quang thôi trạch,
Thao thao tài lược thương minh trách.
Đỗ Lăng lão ông thu hệ thuyền,
Phù bệnh tương thức Trường Sa dịch.
Cưỡng sơ bạch phát đề hồ lư,
Thủ bả cúc hoa lộ bàng trích.
Cửu châu binh cách hạo mang mang,
Tam thán tụ tán lâm trùng dương.
Đương bôi đối khách nhẫn lưu thế,
Quân bất giác lão phu thần nội thương.Dịch nghĩa
Nghe nói đi về miền nam để mua giống ngựa tốt,
Chẳng kể bao nhiêu con miễn là đủ số dùng trong quân.
Quân đoàn Tương Dương là nơi rất đặc biệt trên đời.
Vị chỉ huy ở đó lo tính đắn đo về việc chi tiêu.
Chỉ nhận thu mua những con khoẻ có thể mang giáp sắt,
Vì rằng chiến trận thì cần đến giống ngựa khoẻ tốt.
Mà nay thì vùng tây bắc lại bị giặc Hồ gây nhiễu,
Ngựa hay đã hết tận không có lấy một con.
Giống long môi đích thực lại ở kinh đô,
Dòng giống nó ở tại góc tây nam hẻo lánh.
Nếu không phải việc quân nhằm chuẩn bị chinh chiến,
Thì ngài há chịu khó mà lặn lội sông hồ.
Nơi chốn sông hồ thì có nhiều ngựa thồ gầy yếu,
Các quan đi lại cưỡi con lừa khẳng khiu.
Ông Lương đối với bản thân coi thường phú quý,
Hiệu lệnh rõ ràng khiến dân yên ổn làm ăn.
Tiền lương trả hết cho các quân lính,
Kho đụn không vì hoang phí mà trống rỗng.
Chỉ có tấc lòng son đem ra báo chúa,
Quyết chí là đuổi sạch bọn Tây Nhung với Bắc Địch.
Lưới bao đàn ngựa số ngựa có nhiều,
Quyết chí là nhằm chi vàng với lụa để mua ngựa.
Ngài họ Lưu giữ nhiệm vụ thu mua, tính trong sạch,
Tài lược rỡ ràng cao vút trời xanh.
Ông già Đỗ Lăng cột thuyền vào lúc mùa thu,
Đang mang bệnh mà được gặp người nơi quán dịch Trường Sa,
Chải qua mái tóc bạc, tay sách hồ rượu,
Tay ngắt hoa cúc ngay bên vệ đường.
Khắp xứ binh đao mù mịt,
Kêu khổ về việc chia ly với gặp gỡ vào ngày trùng dương.
Trước mặt khách với ly rượu cố nín khóc,
Ngài không biết rằng trong lòng lão này đau đớn vô cùng.Bản dịch của Phạm Doanh
Nghe nói xuôi nam mua ngựa tốt,
Chẳng kể số lượng, đủ quân nhu.
Quân đoàn Tương Dương, tính vốn dễ,
Chủ tướng tính toán khó khăn lo.
Chỉ nhận khoẻ mạnh mang nổi giáp,
Vì theo chiến đấu cần long câu.
Nay vùng tây bắc, loạn giặc Hồ,
Ngựa quí hết nhẵn, chẳng còn đâu
Long môi thuần giống ở đế đô,
Con cháu đứt gốc chốn ngoại ô.
Chẳng vì việc quân, dự bị chiến,
Ông há vất vả vượt sông hồ.
Sông hồ ngựa thồ trông tiều tuỵ,
Áo mũ xênh xang quan cưỡi lừa.
Ông Lương, phú quý bản thân lơ,
Hiệu lệnh rõ ràng, dân an cư.
Lính tráng tử trận, tiền cấp phát,
Không hề phung phí của nhà kho.
Nhằm đem báo chúa, tấc lòng son,
Chí đuổi Tây Nhung, lui bắc Địch.
Lưới quây đàn ngựa, số ngựa nhiều,
Chí nhằm rong ruổi, trả kim ngạch.
Ngài Lưu vai sứ rất trong sạch,
Tới tận trời cao tài hiển hách.
Ông già Đỗ Lăng thu cột thuyền
Đang bệnh gặp nhau Trường Sa dịch.
Tay mang hoa cúc hái bên đường,
Chải sơ tóc bạc nậm rượu sách.
Chín châu chinh chiến những tràn lan,
Trùng dương biệt ly than ba lần.
Trước khách nâng ly cố nín khóc,
Anh chẳng hay già này lòng nát tan.
(Năm 769)
Lời tự: “Bộc xạ nãi kỳ chủ tướng, Lưu nãi bộc xạ chi phán quan dã” 僕射乃其主將 劉乃僕射之判官也 (Bộc xạ là nói về chủ tướng của ông ta, ông Lưu là phán quan của bộc xạ vậy).
[1] Có thể là Lương Sùng Nghĩa 梁崇義, người từng giữ chức tiết độ vùng Sơn Nam.