16/05/2024 14:22Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Lục bát; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 04/10/2020 16:22
Từ khi Tự Đức lên ngôi,
Võ đường Thiệu Trị vỡ đôi năm liền.
Mong cho thiên hạ lòng thuyền,
Trong làng lại có chiếc thuyền đi qua.
Vỡ từ cửa ô Yên Hoa[1],
Nhật Tân[2], Quảng Bá[3] vỡ ra Tây Hồ.
Thuỵ Phương[4] trôi mất mả mồ,
Kẻ Vòng[5], kẻ Cót[6] xôi đồ làm ăn.
Kẻ Trôi[7], kẻ Gối[8], kẻ Đăm[9],
Nước vào đến vách biết nằm nơi nao.
Giời làm cả huyện lao đao,
Ăn đói nhịn khát những đau ruột rà.
Mong cho nước xuống nước ra,
Để mà buôn bán gần xa trong đồng.
Để mà tính chuyện canh nông,
Mắt nhìn dòng nước mênh mông mong hoài.
Thòm thòm trống điểm canh hai,
Nửa đêm gà gáy mười hai tháng thừa.
Bài ca dao nói về sự kiện vỡ đê sông Hồng ở Yên Phụ năm 1847-1848.
[1] Nay là phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, Hà Nội.
[2] Phường thuộc tổng Thượng, huyện Vĩnh Thuận xưa, ở phía bắc Hồ Tây, Hà Nội. Đây là làng trồng đào nổi tiếng, nay là một phường của quận Tây Hồ.
[3] Còn gọi Quảng Bố, phường thuộc tổng Thượng, huyện Vĩnh Thuận xưa, nay thuộc phường Quảng An, quận Tây Hồ, Hà Nội, có đền thờ Phùng Hưng.
[4] Xã thuộc huyện Từ Liêm, ở giáp sông Hồng, có bến đò Trèm qua sông, nay là đầu bờ nam cầu Thăng Long. Trèm là tên nôm của làng Đền Trèm thờ Lý Ông Trọng, hàng năm có hội bơi chải, ngày 9 tháng giêng lịch âm.
[5] Tên nôm gọi thôn Dịch Vọng, nơi có nghề làm cốm nổi tiếng, thuộc xã Dịch Vọng, huyện Từ Liêm. Tổng Dịch Vọng cũ cũng gọi tổng Vòng, nay là phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
[6] Tên nôm của làng Hạ Yên Quyết, có nghề làm giấy bản, giấy quạt, nhuộm giấy màu, vàng thoi, nay thuộc phường Yên Hoà, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Cót là một trong 4 làng của huyện Từ Liêm cũ có nhiều người đỗ đạt.
[7] Tên nôm xã Đức Giang, Trạm Trôi chuyển công văn của huyện Hoài Đức xưa đặt ở đây, nay là huyện lỵ Hoài Đức, Hà Nội.
[8] Gọi chung các xã Tân Hội, Tân Lập, huyện Đan Phượng, Hà Nội.
[9] Tên nôm làng Tây Tựu, huyện Từ Liêm, làng rau quả nổi tiếng và có Hội bơi chải vào ngày 9 tháng 3 lịch âm.