29/04/2024 09:23Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 17/06/2005 15:56
Nguyên tác
大道如青天，
我猶不得出。
羞逐長安社中兒，
赤雞白狗賭梨栗。
彈劍作歌奏苦聲，
曳裾王門不稱情。
淮陰巿省笑韓信，
漢朝公卿忌賈生。
君不見：
昔時燕家重郭隗，
擁篲折節無嫌猜。
劇辛樂毅感恩分，
輸肝剖膽效英才。
昭王白骨縈蔓草，
誰人更掃黃金臺。
行路難！歸去來。
Phiên âm
Đại đạo như thanh thiên,
Ngã do bất đắc xuất.
Tu trục Trường An xã trung nhi,
Xích kê bạch cẩu đổ lê lật.
Đàn kiếm tác ca tấu khổ thanh,
Duệ cứ vương môn bất xứng tình.
Hoài Âm[1] thị tỉnh tiếu Hàn Tín[2],
Hán triều công khanh kỵ Giả Sinh[3].
Quân bất kiến:
Tích thì Yên gia trọng Quách Ngỗi[4],
Ủng tuệ chiết tiết vô hiềm sai.
Kịch Tân[5], Nhạc Nghị[6] cảm ân phân,
Thâu can phẫu đảm hiệu anh tài.
Chiêu Vương[7] bạch cốt oanh man thảo,
Thuỳ nhân cánh tảo Hoàng Kim đài[8]?
Hành lộ nan! Quy khứ lai...Dịch nghĩa
Đường đi rộng lớn như trời xanh
Chỉ có tôi là không đi được
Xấu hổ chạy theo đám trẻ con trong chốn Trường An
Gà tía, chó trắng đem ra cá độ lấy lê lấy lúa
Búng cây kiếm cất tiếng ca lên âm thanh thê khổ
Xắn áo trước vương môn còn chưa thấy xứng tình
Phố chợ cười nhạo Hàn Tín nhát gan
Công khanh triều Hán kỵ tài Giả Nghị
Anh không thấy sao:
Thuở xưa nhà Yên trọng vọng Quách Ngỗi đến bao nhiêu
Ôm chổi, khòm lưng không chút ngần ngừ (tiếp đãi như thầy)
Kịch Tân, Nhạc Nghị cảm động lòng thành
Lật gan, bổ mật báo đáp bằng tài ba của mình
Chiêu Vương xương trắng đầy trên cỏ dại
Còn ai đến đem chổi quét đài Hoàng Kim nữa nhỉ?
Đi đường khó làm sao, thôi hãy về nhà thôiBản dịch của Lê Nguyễn Lưu
Đường rộng như trời xanh
Ta không ra đấy thật
Thẹn với Trường An bọn trẻ trung
Gà son chó trắng chèn lê lật
Múa gươm đàn hát xót cho mình
Vén áo sân vua chẳng hợp tình
Hoài Âm, kẻ chợ cười Hàn Tín
Triều Hán quan cao ghét Giả Sinh
Anh chẳng thấy:
Thuở trước vua Yên trọng Quách Ngỗi
Khom mình nâng chổi, chẳng chê bai
Kịch Tân, Nhạc Nghị nhờ ơn chúa
Trung can một dạ dốc anh tài
Xương trắng Chiêu Vương trong cỏ rối
Nào ai lại quét Hoàng Kim đài ?
Đường đi khó! Hãy về thôi!
(Năm 732)
[1] Giờ là huyện Hoài Âm tỉnh Giang Tô. Hàn Tín được phong là Hoài Âm Hầu, là ở đây.
[2] Là người Hoài Âm, thời Hán Sơ, thuở nhỏ bị nhục phải chui qua háng người, lớn lên làm đại tướng.
[3] Là Giả Nghị, người Lạc Dương thời Hán, hồi nhỏ nhiều tài, làm quan đến chức trung đại phu.
[4] Người nước Yên thời Chiến Quốc, Chiếu Vương xây đài tôn làm thầy. Nhạc Nghị, Kịch Tân nghe vậy bèn lại, nước Yên đại trị.
[5] Người thời Chiến Quốc, Yên Chiêu Vương chiêu hiền, Kịch Tân từ Triệu qua, được giữ chức quốc chính.
[6] Người thời Chiến Quốc, làm công khanh nước Yên, dẫn quân năm nước phạt Tề, hạ bảy mươi thành trì nước Tề.
[7] Là Yên Chiêu Vương thời Chiến Quốc.
[8] Yên Chiếu Vương làm Hoàng Kim đài, đem ngàn vàng để trên đài để đãi thiên hạ anh hùng, đài bây giờ ở đông nam Bắc Bình.