28/04/2024 22:32Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Đường luật biến thể; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 09/09/2005 18:31
Trường văn nằm ngả[1] mấy thu dư,
Uổng tốn công nhàn biện lỗ ngư[2].
Còn miệng tựa bình[3] đà chỉn giữ,
Có lòng bằng trúc mỗ nên hư.
Én từ nẻo lạc nhà Vương Tạ[4],
Quạt đã hầu thu lòng Tiệp Dư[5].
Chỉn sá lui mà thủ phận,
Lại tu thân khác mặc thi thư.
[1] Trường học ngày xưa không có bàn ghế, học trò phải ngồi hoặc nằm nghe giảng bài.
[2] Phân biệt chữ “lỗ” và chữ “ngư”. Hai chữ này rất giống nhau, dễ lầm lẫn. Sách Bão phác tử 抱朴子 có câu: “Thư tam tả, ngư thành lỗ” 書三寫，魚成魯 (Sách ba lần chép, chữ “ngư” thành chữ “lỗ”).
[3] Chu Mật 周密 (1232-1298) có câu “Thủ khẩu tự bình, phòng ý như thành” 守口似瓶防意如城 (Giữ gìn miệng nói tựa bình, canh chừng ý nghĩ như canh thành).
[4] Vương, Tạ là hai thế gia vọng tộc thời Lục triều. Xem thơ Lưu Vũ Tích 劉禹錫: “Cựu thời Vương Tạ đường tiền yến, Phi nhập tầm thường bách tính gia” 舊時王謝堂前燕，飛入尋常百姓家 (Những con én thời trước vẫn đậu ở trước nhà họ Vương họ Tạ, bây giờ bay vào những nhà bách tính tầm thường).
[5] Tức Ban Tiệp Dư 班婕妤 là nữ quan nhà Hán, sau thất sủng phải ra ở cung Trường Tín 長信 làm bài Hoàn phiếm thi đề trên quạt lụa, tả nỗi lòng, lời đau thương ai oán.