16/05/2024 20:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 01/10/2018 21:45
Nguyên tác
酒開金甕綠醅濃，
硯匣留塵盡日封。
想到家山無俗侶，
悔將名利役疏慵。
五湖煙水郎山月，
蓬島煙霞閬苑鍾。
自是君身有仙骨，
放教歸去臥群峰。
Phiên âm
Tửu khai kim úng lục phôi nùng,
Nghiễn hạp lưu trần tận nhật phong.
Tưởng đáo gia sơn vô tục lữ,
Hối tương danh lợi dịch sơ dung.
Ngũ hồ yên thuỷ Lang sơn[1] nguyệt,
Bồng đảo[2] yên hà Lãng uyển[3] chung.
Tự thị quân thân hữu tiên cốt[4],
Phóng giao quy khứ ngoạ quần phong[5].Dịch nghĩa
Rượu ngon rót chén vàng, men thơm nồng,
Nghiên tráp không dùng đến suốt ngày đậy, bụi bám đầy.
Nghĩ đến quê nhà không có một người bạn phàm tục nào,
Lại hối tiếc vì danh lợi mà luỵ vào những việc không đâu.
Nay sóng nước Ngũ hồ hoà cùng trăng núi Lang sơn,
Chuông kêu như ở vườn Lãng uyển, sương khói như cõi Bồng Lai.
Tự thấy thân mình sẵn có phần tiên cốt,
Khiến về quy ẩn ở giữa miền núi non.Bản dịch của Nguyễn Đức Toàn (II)
Chén vàng rượu rót men nồng,
Nghiên tráp bụi bám để không cả ngày.
Quê nhà bạn tục có ai,
Tiếc vì danh lợi việc bày không không.
Trăng hồ mây núi hoà cùng,
Chuông kêu Lãng Uyển non Bồng cảnh tiên.
Biết thân tiên cốt sẵn liền,
Cho về quy ẩn giữa miền non cao.
Các câu được trích từ:
- Câu 1. Chu Loan, Yến Dương phụ mã sơn đình (câu 4)
- Câu 2. Liễu Tử Hậu, Liễu Châu ký hữu nhân Chu Thiều Châu (câu 4)
- Câu 3. Quyền Đức Dư, Tống Lý xử sĩ Qua Dương sơn cư (câu 7)
- Câu 4. Tiết Phùng, Ngũ Phong ẩn giả (câu 8)
- Câu 5. Bì Nhật Hưu, Thứ vận khan yến tân phôi (câu 7)
- Câu 6. Lý Thương Ẩn, Trịnh Châu hiến tòng thúc xá nhân (câu 1)
- Câu 7. Đỗ Phủ, Tống Khổng Sào Phủ tạ bệnh quy du Giang Đông kiêm trình Lý Bạch (câu 9)
- Câu 8. Đàm Dụng Chi, Cảm hoài trình sổ tri (câu 8)
[1] Địa danh nay ở phía tây nam huyện Dịch, tỉnh Hà Bắc. Đường thi cổ suý: Ngũ hồ ở phía nam sông Đại giang, Lang sơn ở phía bắc núi Thái sơn, cách xa nhau như sức trâu, ngựa phóng cũng không đến chỉ trong lúc say mới cảm thấy như hợp làm một.
[2, 3] Chỉ cảnh tiên.
[4] Thuật ngữ Đạo gia, chỉ tư chất thoát tục có thể tu tiên. Về sau chỉ cả tư chất siêu thoát thế tục.
[5] Trong Văn tuyển, thơ Tạ Linh Vận có câu: “Toại đăng quần phong thủ, Mạo nhược thăng vân yên” 遂登群峰首，貌若升雲煙(Bèn lên đỉnh cao giữa muôn núi, Mặt tươi vui như được lên mây). Đường thi cổ suý: Duy chỉ sớm muộn, lui về giữa núi non để được thích chí mà thôi, chẳng được đắc dụng thì từ quan mà lui về.