04/05/2024 17:41Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi hongha83 vào 28/05/2008 23:14
Nguyên tác
大車揚飛塵，
亭午暗阡陌。
中貴多黃金，
連雲開甲宅。
路逢鬥雞者，
冠蓋何輝赫。
鼻息幹虹蜺，
行人皆怵惕。
世無洗耳翁，
誰知堯與蹠。
Phiên âm
Đại xa dương phi trần,
Đình ngọ âm thiên mạch.
Trung quý đa hoàng kim,
Liên vân khai giáp trạch.
Lộ phùng đấu kê giả[1],
Quan cái hà huy hách.
Tỵ tức cán hồng nghê,
Hành nhân giai truật dịch.
Thế vô tẩy nhĩ ông[2],
Thuỳ tri Nghiêu dữ Chích?Dịch nghĩa
Xe lớn chạy làm bụi đường tung bay,
Giữa trưa mà đại lộ cũng u ám.
Bọn hoạn quan chuyên quyền tiền nhiều,
Dinh thự nối liên tiếp cao tới mây.
Trên đường còn gặp “quan gà chọi”,
Ngựa xe mũ mão cũng như ai.
Mũi phổng như thở ra cầu vồng,
Người trên đường ai cũng phải kinh sợ.
Đời bây giờ không còn “ông rửa tai”,
Nên không ai biết là vua Nghiêu hay đạo tặc.Bản dịch của Nguyễn Khắc Phi
Xe tung bụi mù trời
Giữa trưa mà tối mịt
Hoạn quan lắm bạc vàng
Liền mây nhà cao tít
Lũ chọi gà trên đường
Mũ miện lọng tàn hết!
Hơi thở thấu cầu vồng
Người đi đường chết khiếp
Đời thiếu kẻ rửa tai
Nghiêu? Chích? Nào ai biết?
Lý Bạch trong thời gian giữ một chức quan nhỏ ở Trường An (742-744) đã chứng kiến triều chính hủ bại, ông viết bài này rồi từ quan để tiếp tục cuộc sống lãng du.
[1] Tức Giả Xương, một gã không biết chữ, trong đội chuyên chăm sóc gà chọi của vua trong cung, mới 13 tuổi, nhưng được Đường Huyển tông ưa thích. Y được phong chức đấu kê giả, triều phục và bổng lộc ngang hàng với cấp Hữu long võ quân.
[2] Tức Hứa Do, người hiền tài nhưng không ham danh lợi. Khi được vua Nghiêu ngỏ ý nhường ngôi, ông ta cho là tai bị bẩn, xuống sông rửa tai.